Cursus logopedie VVE Dag 3 Mondgedrag Stotteren Beginnende geletterdheid 26 november 2008 Stichting Kinderopvang Tiel Christel Mientjes Ingrid de Bonth

Programma  Opdracht cursusdag 2  Afwijkende mondgewoonten  Pauze  Stotteren  Beginnende geletterdheid

Opdracht cursusdag 2  Video bekijken  Uiteen in 2 groepen onder leiding van Christel en Ingrid

Afwijkende mondgewoonten  Zuiggewoonten  Eten en drinken (verkeerd slikken)  Mondademen

Open mondgedrag en habitueel mondademen  Oorzaken  Verstopte neus  Zuiggewoonten  Lippen kunnen niet op elkaar komen  Neusamandelen

Open mondgedrag en habitueel mondademen  Gevolgen  Infecties  Slappe mondspieren  Verkeerd slikken>verkeerde stand gebit>uitspraakfouten  Nagaan of neusademen mogelijk is  Mondspieren versterken

Zuigen op duim, vingers of fopspeen  Zuiggewoonten  Mogelijke gevolgen  Afwijkende kaak- of gebitsstand  Open mondgedrag  Onjuiste tongligging  Uitspraakproblemen

Afleren zuiggewoonten

Drinken  Zuigen borst of speen  Overgang naar beker  Keuze beker  Zuigflescariës  Drinken door een rietje

Kwijlen  Wanneer mag het nog?  Oefeningen mondmotoriek

Nasaliteit  Functie gehemelte  Wat is nasaliteit?  Gesloten neusspraak  Open neusspraak

Nasaliteit  Gewoonte of organisch?  Inschakelen KNO-arts  Wanneer naar een logopedist?  Oefeningen

Signaleren afwijkend mondgedrag  Bespreken met ouders/verzorgers  Wanneer inschakelen logopedist?  Gebruik spenen  Afleren zuiggewoonten

Materiaal  Inpassen in thema op peuterspeelzaal  Oefeningen koppelen aan eet- en drinkmoment  Oefeningen terug laten komen  

Pauze

Stotteren  Wat is stotteren?  Factoren die meespelen  Spanning  Snelheid  Belemmeringen  Wanneer begint het meestal?  Kenmerken  Komt stotteren in de familie voor?

Screeningslijst stotteren   Ga naar ‘kinderen’  Dan naar ‘voor ouders’  Veel informatie op deze website

Vervolg screeningslijst  6 onderdelen  Manier van stotteren  Reacties kind  Hoe vaak komt stotteren voor?  Merk het kind het?  Reacties anderen  Hoe lang bestaat stotteren?  Inschakelen logopedist

Beginnende geletterdheid  Wat is beginnende geletterdheid?  Wanneer begint geletterdheid? Verband peuterspeelzaal  Kinderen met een hoger risico op lees-/ schrijfproblemen  Fasen in beginnende geletterdheid  Tussendoelen beginnende geletterdheid + doelen waaraan je binnen de peuterspeelzaal kunt werken  Activiteiten binnen de psz tussendoelen

Wat is beginnende geletterdheid?  Een ontwikkelingsproces, maar geen natuurlijk ontwikkelingsproces  Proces waarbij kinderen stap voor stap leren dat je naast de betekenis van woorden ook kunt luisteren/kijken naar de vorm van woorden

Plaatje/woordje boom

Wanneer begint geletterdheid? Verband peuterspeelzaal  Ontwikkeling is afhankelijk van aanbod  Meestal voordat kinderen naar school gaan  Invloed ouders/peuterspeelzaal

Kinderen met een hoger risico op lees-/schrijfproblemen (Snow)  Kinderen die opgroeien in taalarme gezinnen  Kinderen die het Nederlands onvoldoende beheersen  Kinderen met hoorproblemen  Kinderen met een vertraagde spraakontwikkeling/ taalontwikkeling  Kinderen waarbij een of beide ouders moeite hebben gehad met het leren lezen

Fasen in beginnende geletterdheid  Herkennen van de afzonderlijke woorden in een gesproken zin  Bewustzijn dat sommige woorden op elkaar rijmen  Ontdekken dat woorden verdeeld kunnen worden in klankgroepen (lettergrepen)  Onderscheid kunnen maken tussen de medeklinker aan het begin van het woord en de rest van het woord  Het kunnen analyseren en synthetiseren  Het manipuleren van klanken

Tussendoelen beginnende geletterdheid  Boekoriëntatie  Verhaalbegrip  Functies van geschreven taal  Relatie tussen gesproken en geschreven taal  Taalbewustzijn -> foneembewustzijn  Alfabetisch principe  Functioneel lezen en schrijven

Opdracht Ga voor jouw peuterspeelzaal eens na welke activiteiten je doet die passen binnen de tussendoelen beginnende geletterdheid.

Doelen en activiteiten  Boekoriëntatie ->interactief voorlezen  Verhaalbegrip -> interactief voorlezen  Functie geschreven taal -> rollenspel en pictogrammen  Taalbewustzijn -> woorden/ lettergrepen herkennen  Materialen labelen (met lidwoorden)

Activiteiten in de peuterspeelzaal richten zich met name op tussendoelen 1 tot en met 4 Filmfragment: werken aan de tussendoelen beginnende geletterdheid Boekoriëntatie

Evaluatie  Bewijs van deelname Bedankt voor jullie aandacht!