Lectoraat Eigentijds Beoordelen in het Onderwijs (EBO) Jos Castelijns, Marja Wijnen, Mark Wouters & Willem Heldens Interactum 8 april 2011

Gehoord…….. De inspecteur vraagt vooral naar de taal- en rekenopbrengsten. Hij is niet geïnteresseerd in onze manier van werken.’ ‘Iedereen praat tegenwoordig over opbrengstgericht werken. Maar in het onderwijs gaat het toch om meer….’ ‘Motivatie van leerlingen is de basis. De meerwaarde van onze school ligt op dat gebied. Maar hoe overtuigen we anderen van ons succes?’ ‘Is er niet een manier om te laten zien dat onze leerlingen én goed presteren én een positief zelfbeeld, zelfvertrouwen krijgen?’ ‘Wat leren leerlingen eigenlijk van al dat getoetst?’

Probleemstelling Recente ontwikkelingen in scholen (zelfregulering, intrinsieke motivatie, samenwerking, welbevinden). Spanning tussen schoolconcept en eisen vanuit samenleving. Behoefte aan andere vormen van beoordelen: –Werken met portfolio’s, authentiek beoordelen; –Aandacht voor cognitief-motivationele aspecten van leren; –Combinatie summatief en formatief beoordelen.

Delen van ervaringen Wat herken je van deze probleemstelling in de scholen waar je mee samenwerkt? Bereid je je studenten daarop voor? Zo ja, op welke wijze?

Voorbeeld uit de praktijk Interne begeleider en leerkracht groep 8. Gesprek met ieder individueel kind naar aanleiding van proef cito.

Cognitief-motivationele aspecten Verwachtingen en zelfbeeld Gebruik leerstrategieën Intrinsieke motivatie Zelfregulering Eigen verklaringen van succes en falen Psychologische basisbehoeften Welbevinden

Summatief Formatief De maat nemen; selectie Aan eind van een periode Momentopname Toetsen, gesloten vragen Door leraar gestuurd Negatieve gevoelens (stress) Assessment of Learing Stimuleren van het leren Tijdens het leren Meer momenten, continu Betekenisvolle taken Samen met leerlingen Stimulerend, motiverend Assessment for Learning (naar Segers, 2003)

Achtergronden (1) Succes in school en in het persoonlijk leven wordt in hoge mate bepaald door het vermogen tot zelfregulering (o.a. Borkowski & Thorpe, 1998). Zelfregulering hangt nauw samen met bewust gebruik van leerstrategieën, feedback van anderen, attributies, intrinsieke motivatie, verwachtingen/zelfbeeld (o.a. Elliot & Dweck, 2007). Intrinsieke motivatie is cruciaal voor zelfregulering (Deci & Ryan, 2008).

Achtergronden (2) Een effectieve aanpak voor zelfregulerend leren is formatieve evaluatie. Scholen die hun formatieve evaluatie ‘op orde’ hebben, behalen betere resultaten (Black & William, 1998, 2003). Aspecten van effectieve formatieve evaluatie (Assessment Reform Group): –Feedback gericht op de taak en proces maar ook op zelfregulering –Actieve rol van de leerling en medeleerlingen –Geïntegreerd in onderwijsleerproces

Doelen van het ontwikkeltraject EBO Bevorderen leerprestaties (rekenen, taal en lezen) én cognitief- motivationele ontwikkeling van basisschoolleerlingen door middel van formatief beoordelen Verantwoording van leeropbrengsten en cognitief motivationele ontwikkeling van leerlingen door de basisschool (summatief beoordelen) Ontwikkelen competenties van studenten met betrekking tot formatief en summatief beoordelen in de basisschool

Ontwikkeltraject EBO 1.Ontwikkeling aanpak voor formatief en summatief beoordelen in basisscholen (i.s.m. Universiteit Maastricht en Open Universiteit, Heerlen, Kennisnet) 2.Implementatie van deze aanpak in basisscholen (tevens stagescholen) in Helmondse regio. 3.Ondersteuning schoolontwikkeling / professionalisering leraren in de stagescholen 4.Ontwikkeling van een curriculum EBO voor de opleiding 5.Implementatie van het curriculum (deels in de opleiding, deels in de praktijk: studenten lopen stage in scholen die de aanpak voor EBO implementeren 6.Professionalisering opleiders mbt curriculum EBO 7.Wetenschappelijk onderzoek naar de implementatie en effecten van deze aanpak in basisscholen in Helmondse regio (i.s.m. Universiteit Maastricht en Open Universiteit, Heerlen)

Curriculum EBO: aannamen 1.Door het aanbieden van het curriculum EBO bevorderen we de ontwikkeling van studenten tot competente beoordelaars van de ontwikkeling en het leren van leerlingen. 2.Competente beoordelaars geven in de dagelijkse praktijk formatief beoordelen vorm en leggen verantwoording af over de ontwikkeling en het leren van leerlingen (summatief). 3.Formatief beoordelen draagt bij aan de motivatie, zelfregulering en leerprestaties van leerlingen.

Uitwisseling Welke doelen zijn volgens jou van belang in een dergelijk curriculum? –Kennis –Vaardigheden –Attituden Welke voorwaarden moeten volgens jou gerealiseerd worden wil een dergelijk curriculum succesvol zijn?