Kinder- en Jeugdpsychiatrie GGZ-E en GGZ Oost Brabant MASTERCLASS TRANSITIEAGENDA JEUGD in ZUIDOOST-BRABANT Kinder- en Jeugdpsychiatrie GGZ-E en GGZ Oost Brabant Presentatie door: Mietske van Hooff, GGZ Oost Brabant Cindy van Lieshout, GGZ- E Marian van Engelenburg, GGZ-E 10 juni 2011

Inleiding Warming up ( Mietske) Wie is GGZ-Jeugd (sheet 3 t/m 13 door Cindy) Kwantitatieve gegevens. Landelijk en regionaal ( sheet 14 t/m 20 door Mietske ) 4. Huidige ontwikkelingen en beleid ( sheet 21 t/m 31 Marian) 5. Koers op de toekomst (in subgroepen) 6. Plenair: Reacties uit de subgroepen en Discussie Maria

K&J -GGZ - “GGZ Kind-en Jeugd neemt haar verantwoordelijkheid voor kinderen en jeugdigen - die dusdanige psychiatrische problemen hebben dat ze onvoldoende kunnen profiteren van de reguliere opvoeding om tot een adequate ontwikkeling te komen. - Psychopathologie van de jeugdige is het uitgangspunt in de zorg. - Deze psychopathologie levert ernstig nadeel op voor het algemeen functioneren van de jeugdige, brengt stagnatie in de ontwikkeling met zich mee of ernstig lijden voor het kind zelf en/of de omgeving” (Tweede en derde lijnpsychiatrie)

K&J-GGZ Kinderen en jongeren in de leeftijd 0-23 jaar DOELEN Doelgroep: Kinderen en jongeren in de leeftijd 0-23 jaar Ouders en naastbetrokkenen, verwijzers Ernstige sociaal-emotionele en/ of psychiatrische problematiek Vraaggericht Aanbod: - Crisisinterventie en Bemoeizorg Diagnostiek Ambulante, dagklinische (deeltijd) en klinische behandeling Preventie, consultatie, dienstverlening Integrale zorg: - Kind / gezin / omgeving - Bio – Psycho – Sociaal Werken in zorgpaden/zorglijnen: - Transparant voor client, verwijzer, medewerker en financier - Evidence en practice based - Effectiviteit van behandeling inzichtelijk maken RESULTATEN: Cliënttevredenheid: ROM (Routine Outcome Monitoring) in ontwikkeling

Problemen Gedrag- en hechtingsstoornissen Ontwikkelingsstoornissen AD(H)D Autisme spectrum stoornissen Angst en stemmingstoornissen Eetstoornissen Psychotraumata Psychotische stoornissen Lichte verstandelijke beperking en psychiatrie Persoonlijkheidstoornissen i.o. Dubbele diagnose (verslaving en psychiatrie) Ouderschapsproblemen

Functies Crisisinterventie Preventie Consultatie Vroegdetectie Diagnostiek Op herstel gerichte behandeling (Cure) Ondersteunende begeleiding (Care) Casemanagement Levensloopbegeleiding Woontraining

Setting Ambulant / Poliklinisch Outreachend / Thuis in het gezin Deeltijd Klinisch -vrijwillig/open -onvrijwillig/gesloten Wonen School / Dagbesteding

Disciplines Kinder- en Jeugdpsychiaters GZ- en klinisch psychologen Kinderartsen Psycho- en systeemtherapeuten Orthopedagogen / psychologen Sociaal psychiatrisch verpleegkundigen en specialisten Maatschappelijk werkers Groepsleiders en verpleegkundigen Activiteitenbegeleiders en vaktherapeuten Ervaringsdeskundigen PIT-medewerkers (psychiatrisch intensieve thuiszorg) BZW-medewerkers (begeleid zelfstandig wonen)

Relatie met somatiek Medisch specialisme Bio-Psycho-Sociale insteek Genetische syndromen/Dismorfologie Kinderneurologie Neonatologie ADHD poli Eetstoornissen

gecertificeerde verwijzers: Huisartsen (circa 23 praktijken) Bureau Jeugdzorg Jeugdartsen Jeugd GGD Kinderartsen en internisten (bij geen verwijzing: zonder dekking geen verstrekking)

Relatie met Volwassenzorg Erfelijke belasting KOPP verhoogd risico Transgenerationele insteek en behandelvormen Transitie Levensloopbegeleiding

Wettelijke kaders WGBO: Wet Geneeskundige Behandelovereenkomst BOPZ: Wet bijzondere opname psychiatrische ziekenhuizen Wet op de Jeugdzorg

Landelijke gegevens GGZ Jeugd In 2009 werden 270.000 kinderen, jeugdigen en ouders behandeld Nog niet alle jeugdigen en hun ouders krijgen de juiste zorg, in de juiste vorm en op het juiste moment. Voorziet de jeugd-ggz tweederde (!!) van de kinderen en jeugdigen die geestelijke gezondheidszorg behoeven van zorg!! De wachttijd nam af met 10% Kosten van zorg per kind dalen jaarlijks met 1 à 2% jeugd-ggz is professioneler, zichtbaarder en flexibeler

Kwantitatieve gegevens Omvang: In jaaromzet (begroting 2011) GGZ Oost Brabant, kinder en jeugd GGZ 13,7 miljoen Regio Helmond K&J : Ambulante zorg: Klinische zorg: 4 miljoen 3 miljoen 1 miljoen 32 fte Daarnaast: Preventie K&J regio Helmond 2 ton (WMO + ZVW) K&J Woonvoorzieningen binnen de regio Helmond 1,3 miljoen

Kwantitatieve gegevens Omvang: In jaaromzet (begroting 2011) GGZ-E K&J totaal: Ambulant : 19,6 miljoen 7.5 miljoen 55.5 fte. Preventie Kind-en Jeugd : 3 ton Klinische voorzieningen: 12.1 miljoen

In aantal cliënten per jaar (2010) K&J Helmond Totaal aantal inwoners verzorgingsgebied: 202.683 K&J GGZ-E 500.000 0 t/m 22 jaar: 2012 cliënten (doorloop in een jaar) 0-22 jaar: 2782 cliënten ouders / participanten: 1605 ouders/ participanten: 1940 Nieuwe instroom per jaar: 897 Uitstroom per jaar: 881 Nieuwe instroom per jaar: 1047 Uitstroom per jaar:1084

Aantallen jeugdigen per hoofddiagnose in de regio Helmond (GGZ Oost Brabant) Zorgpad Totaal cliënten* % 0 - 5 jaar 6 - 11 jaar 12 - 17 jaar 18-23 jaar Partici- panten ADHD 609 30% 23 291 241 97 549 Autisme 478 24% 13 234 195 67 434 Angst- en stemming 170 8% 1 22 58 96 113 Psycho-trauma 51 3% 11 20 24 32 Eetstoornissen 41 2% 15 18 9 39 Complexe Zorg 663 33% 36 205 247 211 440 Totaal in zorg 2012 100% 73 778 779 504 1607 Totaal aantal kinderen, regio Helmond 66.887 2,9%

Gemeente Helmond Zorgpad Totaal cliënten* % 0 - 5 jaar 6 - 11 jaar vanaf 18 jaar Partici- panten ADHD 256 26,4% 12 130 98 36 229 Autisme 234 24,1% 7 121 91 33 207 Angst- en stemming 89 9,2% 1 30 49 62 Psycho-trauma 3,4% 9 17 19 Eetstoornissen 23 2,4% 10 4 21 Complexe Zorg 336 34,6% 112 119 223 Totaal in zorg 971 100,1% 39 394 357 237 761 Totaal aantal kinderen, gemeente Helmond 24.824 3,9%

Aantal jeugdigen in zorg GGZ E Aantal kinderen/jeugdigen in behandeling, per gemeente op peildatum Januari 2010 Eindhoven 674 Heeze 23 Waalre: 57 Bergeik 33 Nuenen 74 Best 128 Oirschot 52 Bladel 44 Reusel 20 Cranendonck 10 Son en Breugel 62 Eersel Valkenswaard 101 Geldrop/Mierlo 106 Veldhoven 140

Bereik Preventie GGzE KOPP/KVO: 50 Depressiepreventie op scholen: 100 Met plezier naar school: 32 Brussen: 90 Empowerment allochtone jongeren: 150 Baby-Extra: 120

Wet op de jeugdzorg (2005) Het versterken van de positie cliënt (recht op jeugdzorg); Één centrale toegang tot jeugdzorg (het Bureau Jeugdzorg); Jeugdbescherming, AMK en jeugdreclassering integraal onderdeel van Bureaus Jeugdzorg; Versterken voorliggende voorzieningen; Totstandkoming van een passend samenhangend zorgaanbod (jeugdzorg, jeugd LVG, jeugd-GGZ, justitiële jeugdzorg)

2009 vervroegde evaluatie wet op de jeugdzorg Geen integrale toegang provinciale jeugdzorg, jeugd-ggz en jeugd-lvg Geen integraal zorgaanbod door separate financiering / instituten Te massief indicatietraject: veel afhaak Onvoldoende regierol provincies

Versnipperd stelsel

Gebruik/toegang Veel kinderen en jongeren met problemen komen niet bij de ggz Het aantal cliënten in ambulante behandeling is veruit het grootst Huisarts en Bureau Jeugdzorg belangrijkste verwijzers Meer jongens dan meisjes in behandeling Bij de helft van de kinderen en jongeren zijn gedragsproblemen de hoofdreden voor aanmelding

Financiering geestelijke gezondheidzorg naar financier (x € 1.000.000) Geneeskundige ggz (ZVw) 3.532 Langdurige ggz (AWBZ) 1.558 Forensische zorg (Justitie) 668 WMO (Gemeenten)* 118 Totaal 5.876 Bron: Rijksbegroting 2011

Jeugdhulpverlening stout zielig Jeugdzorg JJI GGZ LVG gestoord dom

Positie GGZ K&J in de Jeugdzorg Specialistische 2de en 3de lijns instelling voor de zwaarste categorie binnen de doelgroep Zicht- en beschikbaar in 0de en 1ste lijn Betrouwbare ketenpartner - toegankelijk, meedenkend en initiatief nemend - samenwerken, afstemmen en verantwoordelijkheid nemen - teamplayer in coproducties rondom cliënt en het systeem Actieve deelnemer in samenwerkingsverbanden Innovatief en voortouw nemend Academisering

Richtinggevende landelijke ontwikkelingen Beleidsagenda jeugd GGZ van GGZ Nederland Investeren in de toekomst: groot maatschappelijk belang Effectiever werken volgens richtlijnen Flexibele inzet professionals: van klinisch naar ambulant, in eigen omgeving behandelen Teamspeler: nauwe samenwerking ketenpartners, bijdrage leveren in zorg thuis en op school Specialisme: Jeugd GGZ brengt in jeugdzorg specialistische kennis en kunde in Gezondheidszorg: Jeugd GGZ legt verbinding tussen lichamelijke ontwikkeling en brein, plaatst dit in context van gezin en omgeving

Vijf (dus zes) speerpunten van de beleidsagenda Jeugd-ggz is investeren in de toekomst Effectiever werken volgens richtlijnen Flexibele inzet professionals Jeugd-ggz is teamspeler Jeugd-ggz is specialisme Jeugd-ggz is gezondheidszorg

Koers op toekomst Maatschappelijke opdracht: Tweedelijns psychiatrie: Taak in oplossen en voorkomen van maatschappelijke problemen in kader van geestelijke gezondheid van de jeugdigen in de regio Tweedelijns psychiatrie: GGZ betreft specialistische kennis en kunde Regionale ketensamenwerking uitbouwen Goede samenwerking met ketenpartners om specialistische zorg in te brengen in de brede keten van de jeugdzorg 31

Koers op de toekomst Regionale ketensamenwerking uitbouwen - Goede samenwerking met ketenpartners om specialistische zorg in te brengen in de brede keten van de jeugdzorg Uitwerken in subgroepen rond de thema’s: Jeugd GGZ en Preventie - casuïstiek als uitgangspunt - informatie - ketensamenwerking en de plaats die GGZ-Jeugd hierin inneemt of wil innemen

Bronnen Website GGZ Nederland PP van F. Candel Managementinformatie GGzE en GGZ Oost Brabant Website SRE Monitor GGD Brabant Zuidoost Hildering & van ‘t land, 2009 Stevens/Trimbos 2009 CBS