Van Doorne | Vanuit de middenstip optimaal voorbereid op uw juridische zorgomgeving 1 HEAD CONGRES 2014 Dimitri van Hoewijk en Nienke van Dijk

Van Doorne | Juridische actualiteiten 2 Zorgspecifieke fusietoets NZa Wetsvoorstel bestuur en toezicht verenigingen en stichtingen Coöperatie als interessante rechtsvorm Impact WNT op bezoldiging

Van Doorne | Juridische actualiteiten 3 Zorgspecifieke fusietoets NZa Wetsvoorstel bestuur en toezicht verenigingen en stichtingen Coöperatie als interessante rechtsvorm Impact WNT op bezoldiging

Van Doorne | Zorgspecifieke fusietoets NZa 4 Vanaf 1 januari 2014 mag een zorgaanbieder uitsluitend met goedkeuring van de NZa een concentratie tot stand brengen Concentratie: Fusie Overname Joint venture Als de concentratie ook bij de ACM moet worden gemeld, kan dat pas nadat goedkeuring van de NZa is verkregen

Van Doorne | Wie moeten melden? 5 Alleen betrokken zorgaanbieders die in de regel met meer dan 50 personen zorg doen verlenen behoeven goedkeuring van de NZa Bij de beoordeling of de grens van 50 wordt gehaald, gaat het om alle werknemers (niet fte's) die bij het primaire (zorg)proces zijn betrokken In de praktijk: dus ook concentratie van een “grote” zorgaanbieder met een (hele) kleine kijkt de NZa echter naar de gehele groep waarvan een organisatie onderdeel uitmaakt > als bij de concentratie betrokken organisatie zelf geen zorgaanbieder is, maar in het concern een zorgaanbieder aanwezig is, dan stelt de NZa zich op het standpunt dat een meldingsplicht bestaat

Van Doorne | Voorbeeld 6 Transactie met WMO-activiteiten (die in beginsel niet onder de reikwijdte van de zorgspecifieke fusietoets vallen) is volgens de lijn van de NZa meldingsplichtig: Treedt de NZa daarmee buiten haar wettelijke bevoegdheden? Voorlopig echter is dit de geldende beleidslijn

Van Doorne | Wat moet worden gemeld ? 7 Een aanvraag bestaat uit een zogenoemde fusie-effectrapportage Feitelijk gaat het om de invulling van NZa formulier dat inzicht moet bieden in: doelstellingen en redenen concentratie structuur van de beoogde organisatie financiële gevolgen voor de zorgaanbieder gevolgen voor de zorgverlening aan de cliënt risico’s voor de kwaliteit en bereikbaarheid van de zorg en de wijze waarop deze risico’s worden ondervangen oordeel en de aanbevelingen van cliënten, personeel en andere betrokkenen over het voornemen tot concentratie Probleem > als geen ondernemingsraad of cliëntenraad is ingesteld

Van Doorne | Beslistermijnen 8 De NZa moet binnen vier weken na ontvangst van de melding besluiten De NZa kan de termijn bovendien éénmalig schriftelijk verlengen met een redelijke termijn als dat voor de behandeling nodig is De beslistermijn wordt opgeschort met ingang van de dag dat de NZa vragen stelt, totdat deze vragen zijn beantwoord > de NZa kan met een vragenronde de klok dus stilzetten Als de NZa niet binnen termijn besluit, dan NZa schriftelijk in gebreke stellen met het verzoek binnen twee weken alsnog een besluit te nemen. Eventueel beroep bij bestuursrechter

Van Doorne | Goedkeuring NZa 9 De NZa moet goedkeuring onthouden als: cliënten, personeel en andere betrokkenen niet op een zorgvuldige wijze zijn betrokken bij de voorbereiding van de concentratie in ieder geval tijdig en op begrijpelijke wijze op de hoogte moeten zijn gebracht van de inhoud van de concentratieplannen het oordeel en de aanbevelingen van cliënten, personeel en andere betrokkenen niet overtuigend en beargumenteerd zijn meegewogen in de besluitvorming tot concentratie als gevolg van de concentratie de continuïteit van cruciale zorg in gevaar komt (te weten: ambulancezorg, SEH, acute verloskunde, crisisopvang GGZ en AWBZ zorg in sociale context) de melding onvoldoende inzicht biedt in de verwachte effecten van de beoogde concentratie

Van Doorne | Eerste praktijkervaringen 10 De NZa verlangt een volledig uitgewerkt en concreet ondernemingsplan met een volledige beschrijving - in woord en getal - van de exacte gevolgen van de (integratieplannen in het kader van de) fusie Losse eindjes en doorkijkjes naar de toekomst leiden zonder uitzondering tot de vraag om dit uit te werken en aan de NZa te laten zien Bijvoorbeeld in de vorm van “Dit zal worden uitgewerkt door een nog in te stellen projectgroep voor het **beleid” De NZa houdt sterk vast aan de vragen in het meldingsformulier ook als deze niet van toepassing zijn of niet goed passen in het kader van de concentratie leidt het niet beantwoorden tot het verzoek de vraag te beantwoorden. Voorbeeld als een vijfjaarsprognose niet goed mogelijk is of bekend is dat dit een onbetrouwbare prognose zal zijn, is de lijn van de NZa tot heden geweest dat deze prognose er wel moet komen Bij (de voorbereidingen van) een melding moet het meldingsformulier dus mede worden benaderd als checklist voor de NZa

Van Doorne | Eerste praktijkervaringen 11 Oordeel werknemers via OR > een definitief advies moet beschikbaar zijn voor een succesvolle melding De melding moet inzichtelijk maken (lees: gedocumenteerd) hoe is omgegaan met eventuele aanbevelingen of voorwaarden verbonden aan een advies, of zelfs een negatief advies De fusietoets is meer dan een procedurele toets, de NZa toetst wel degelijk of er een voldoende concreet en deugdelijk gemotiveerd inhoudelijk plan ten grondslag ligt aan een voorgenomen fusie Daarom moeten zorgaanbieders die willen concentreren in elk geval vóór de startdatum op enkele onderdelen concrete samenwerkings- of integratieplannen gereed hebben NB > de eisen van de NZa aan het ondernemingsplan staan in veel gevallen op gespannen voet met manier waarop OR normaliter wordt voorgelicht (OR normaal wel een doorkijkje naar de toekomst en schets van toekomstverwachtingen)

Van Doorne | Juridische actualiteiten 12 Zorgspecifieke fusietoets NZa Wetsvoorstel bestuur en toezicht verenigingen en stichtingen Coöperatie als interessante rechtsvorm Impact WNT op bezoldiging

Van Doorne | Wetsvoorstel bestuur en toezicht verenigingen en stichtingen 13 Het wetsvoorstel beoogt: kwaliteitsverbetering van bestuur en toezicht bij verenigingen en stichtingen uniforme regelgeving voor alle rechtspersonen (o.a. door dezelfde interne aansprakelijkheidsnorm)  echter geen wettelijke one-tier bij stichtingen en verenigingen Nu zijn er verschillen tussen NV’s, BV’s, coöperaties en onderlinge waarborgmaatschappijen enerzijds en verenigingen en stichtingen anderzijds. Ook kent de wet verschillende regelingen voor commerciële en niet-commerciële verenigingen en stichtingen. Stand van zaken: Aanbevelingen van de Commissie Behoorlijk Bestuur onder voorzitterschap van Femke Halsema (11 september 2013) In november 2013 heeft Minister Opstelten het wetsvoorstel in een brief aan de Tweede Kamer aangekondigd Consultatiemogelijkheid van 5 februari – 6 mei 2014

Van Doorne | Wetsvoorstel – zes wijzigingen 14 Wettelijke grondslag toezichthoudend orgaan verenigingen en stichtingen Taak bestuur en RvT wordt helderder: dit betreft het belang van de rechtspersoon en met die rechtspersoon verbonden organisatie Bij tegenstrijdig belang verplicht onthouden beraadslaging en besluitvorming (voorheen geen vertegenwoordiging) Gronden voor ontslag bestuurders en toezichthouders bij stichting verruimd: op verzoek OM of belanghebbenden door rechtbank ontslagen ingeval van schending belang stichting Bestuurders én toezichthouders bij alle verenigingen en stichtingen aansprakelijk (ook bij niet commerciële stichtingen/verenigingen) voor schade bij onbehoorlijke taakvervulling Bij faillissement veroorzaakt door onbehoorlijke taakvervulling hoofdelijke aansprakelijkheid bestuurders en toezichthouders voor boedeltekort (voor alle stichtingen/verenigingen met publicatieplicht)

Van Doorne | Juridische actualiteiten 15 Zorgspecifieke fusietoets NZa Wetsvoorstel bestuur en toezicht verenigingen en stichtingen Coöperatie als interessante rechtsvorm Impact WNT op bezoldiging

Introductie Van Doorne | Coöperatie als interessante rechtsvorm In semipublieke sector vaak gebruikt om gezamenlijke activiteiten te ontplooien gericht op kostenbesparing en samenwerking (eigen dienst) Juridisch flexibel vorm te geven Gemakkelijke toe- en uittreding en overdracht lidmaatschap Geen kapitaalbeschermingsregels Rechtsvorm die naar zijn aard is gericht op samenwerking Resultaatverdeling onder de leden mogelijk (tenzij winstklem) en vaak zonder Vpb-heffing Samenwerking met behoud van zelfstandigheid Geen hoofdelijke aansprakelijkheid voor de deelnemers Waarom een coöperatie?

Introductie Van Doorne | Wat is een coöperatie? (artikel 2:53 Burgerlijk Wetboek) De coöperatie is een bij notariële akte als coöperatie opgerichte vereniging. Zij moet blijkens de statuten ten doel stellen in bepaalde stoffelijke behoeften van haar leden te voorzien krachtens overeenkomsten, anders dan van verzekering, met hen gesloten in het bedrijf dat zij te dien einde te hunnen behoeve uitoefent of doet uitoefenen. Voorbeelden van diensten of producten die de coöperatie levert om te voldoen aan de stoffelijke behoeften: Gezamenlijk laboratorium of adviescentrum Medisch Specialistisch Bedrijf Hulpverlening bijv. in de jeugdzorg Exploitatie van een vergunning bijv. ambulancezorg of (straks) SW- bedrijf

Introductie Van Doorne | Coöperatie heeft: - ALV (= de deelnemers) - bestuur - evt. een RvT - evt. een titulaire directie Oprichting middels notariële akte Minimaal twee oprichters/eerste deelnemers Geen minimumkapitaal vereist U.A. B.A. of W.A. zien op tekort bij ontbinding (NB deponering) In de naam verplicht 'coöperatief' of 'coöperatie' Coöperatie Zorginstelling Deelnemers Zorg- instelling

Introductie Van Doorne | In de deelnemersovereenkomst kan onder andere het volgende worden geregeld: Verplichting tot sluiten van deelnemersovereenkomst Deelnemersovereenkomst ziet op de relatie tussen de deelnemer en de coöperatie inzake de diensten of producten die worden afgenomen Kan ook dienen als “aandeelhouders- overeenkomst” Mag ook met een dochtervennootschap van de coöperatie Looptijd (tussentijds opzegbaar of gekoppeld aan duur lidmaatschap) Uitwerking van de aan te bieden en af te nemen diensten of producten Vergoedingen voor diensten of producten Afspraken over benoeming bestuur/RvT Verplichtingen van de coöperatie en deelnemers (inbreng) Afspraken over investeringen/uitkeringen of reserveringen Geschillenregeling Afspraken over privacy en geheimhouding Beëindiging van de ledenovereenkomst Deelnemersovereenkomst

Van Doorne | Aandachtspunten coöperatie 20 BTW!! En vennootschapsbelasting

Van Doorne | Fiscale aspecten 21 Inbreng kwalificeert meestal als overgang van onderneming en daardoor is er voor de inbreng geen btw heffing Denk aan btw aspecten op onderlinge dienstverlening! Tijdige afstemming met de belastingdienst over btw mogelijkheden (fiscale eenheid btw, kosten voor gemene rekening, koepelvrijstelling of andere vrijstellingen) Controleer of de ondergebrachte activiteiten wel kwalificeren voor de zorgvrijstelling voor de vennootschapsbelasting Vpb is uiteraard geen probleem als er geen of slechts weinig winst wordt gemaakt Deelnemingsvrijstelling

Introductie Van Doorne | Onder meer te regelen: een coöperatie in beginsel niet als 100% dochter kan worden overgenomen na afloop van een samenwerking  evt. omzetting mogelijk in een BV de deelnemers afhankelijk kunnen zijn van de geleverde diensten veel geld, kennis of goederen in de coöperatie kunnen zijn geïnvesteerd of ontwikkeld (ruime) Opzegtermijn zowel voor lidmaatschap als voor de deelnemersovereenkomst Soms uitsluiting contractuele opzeggingsmogelijkheid gedurende bepaalde periode Uitlooptijd voor deelnemer voor afname diensten? Afspraken over het eventuele personeel; Wat gebeurt er met de activiteiten en de activa (vergunning!) van de coöperatie? Krijgt een deelnemer de aanvankelijke inbreng terug? Is een financiële beëindigingsregeling redelijk? (verplichte) Meewerking aan omzetting rechtsvorm of ontbinding coöperatie? Beëindigingsregeling is belangrijk omdat:

Van Doorne | Inrichting en overeenkomsten met derden 23 Het kan nodig zijn om de coöperatie WTZi -proof te maken, o.a.: instelling toezichthoudend orgaan (RvT) samenstelling zodanig dat toezicht onafhankelijk en kritisch is verantwoordelijkheidsverdeling en conflictenregeling bestuur-RvT inrichting financiële administratie: ontvangsten en betalingen duidelijk traceerbaar naar bron en bestemming, en zodat duidelijk is wie op welk moment welke verplichtingen voor of namens de instelling is aangegaan winstklem Coöperatie mag ondanks besloten karakter ook diensten verrichten met derden mits: statuten dergelijke overeenkomsten toelaten; niet in zodanige mate dat de overeenkomsten met de leden slechts van ondergeschikte betekenis zijn Sanctie is ontbinding coöperatie

Van Doorne | Mededingingswet 24 Samenwerking (joint ventures) of participatie (overname) kan kwalificeren als “concentratie” en moet mogelijk worden gemeld bij de NZa en de ACM Concentraties in de zorg zijn onderworpen aan lagere drempels dan “gewone” transacties De omzetgrenzen zijn: € 55 miljoen omzet gezamenlijk wereldwijd minstens twee instellingen elk € 10 miljoen omzet in Nederland; en minstens twee instellingen elk minimaal € 5,5 miljoen omzet met het verlenen van zorg

Van Doorne | Juridische actualiteiten 25 Zorgspecifieke fusietoets NZa Wetsvoorstel bestuur en toezicht verenigingen en stichtingen Coöperatie als interessante rechtsvorm Impact WNT op bezoldiging

Van Doorne | WNT – Op wie van toepassing 26 Doelstelling van de WNT is om de topbezoldigingen in de publieke en semipublieke sector te normeren en te maximeren Kern = “Topfunctionaris” > de leden van de hoogste uitvoerende en toezichthoudende organen van een rechtspersoon of instelling (...), alsmede de hoogste onderschikte of de leden van de groep hoogste onderschikten aan dat orgaan en degenen belast met de dagelijkse leiding van de gehele instelling Bijvoorbeeld vestigings- of locatiedirecteur als de vestigingsdirecteuren tezamen formeel deel uitmaken van het managementteam of het dagelijks bestuur waarin beslissingen voor de gehele instelling of rechtspersoon worden genomen Bijvoorbeeld een directeur Financiën of een directeur P&O van een instelling als hij/zij formeel lid is van een centraal management- of directieteam

Van Doorne | WNT - Reikwijdte 27 Van toepassing op topfunctionarissen van WTZi instellingen Maar ook “gelieerde rechtspersoon” van belang: voor een topfunctionaris die naast zijn werkzaamheden bij een onder de WNT vallende instelling tevens werkzaam is bij een gelieerde rechtspersoon, moet de bezoldiging bij die gelieerde rechtspersoon worden meegeteld Gelieerde rechtspersoon is een rechtspersoon: die is opgericht door de WTZi toegelaten instelling waarin een orgaan of functionaris namens de WNT rechtspersoon een of meer leden in het bestuur kan benoemen of op een andere wijze invloed heeft op het beheer of het beleid Vallen moeder en dochtervennootschappen van een WTZi toegelaten instelling onder de reikwijdte van de WNT? Wat als er sprake is van een onderaannemingsconstructie? Oordeel accountant leidend

Van Doorne | WNT Bezoldigingsmaxima 28 De bezoldiging van een topfunctionaris is gemaximeerd tot de Balkenende-norm (130% van een ministersalaris) Regeling bezoldigingsmaxima topfunctionarissen zorg- en welzijnssector bevat gestaffelde normering zorg- en welzijnssector op basis van de volgende criteria: de moeilijkheidsgraad van de bedrijfsvoering, dan wel de bestuurlijke complexiteit die daaruit voortvloeit de omvang van de gevolgen van het handelen van de rechtspersoon en de impact op de maatschappij de omvang van de rechtspersoon of instelling

Van Doorne | Contactgegevens 29 Nienke van Dijk Senior bedrijfsjurist m Dimitri van Hoewijk Senior advocaat Van Doorne N.V. t m Nienkejcvandijk