Omgaan met zorgleerlingen

Presentatie over: "Omgaan met zorgleerlingen"— Transcript van de presentatie:

1 Omgaan met zorgleerlingen
Handboek voor leraren Zorgleerlingen Zorgleerlingen Overzicht hoofdstuk 7

2 Overzicht presentatie
wat is een zorgleerling? ADHD autisme PDD-NOS Asperger dyslexie hoogbegaafdheid faalangst mate van zorg zorgstructuur binnen een school drielijnenmodel en zorgadviesteams lesgeven aan reguliere klassen met zorgleerlingen handelingsplannen omgaan met verschillen, differentiatie Handboek voor leraren Zorgleerlingen

3 Wat is een zorgleerling?
stoornis, beperking of handicap wanneer spreken we waarvan? verborgen, impliciete zorgleerling gediagnosticeerde, expliciete zorgleerling REC- Regionaal Expertisecentrum REC’s geven een indicatie na de volgende leerlingkenmerken onderzocht te hebben: leerachterstanden intelligentie sociaal emotioneel functioneren rugzakje (leerlinggebonden budget) clusterscholen (1 t/m 4) Handboek voor leraren Zorgleerlingen

4 ADHD aandachtstoornis, overmatige impulsiviteit en bewegingsonrust
aanbevelingen dagschema beloning structuur en rust kleine, behapbare taken overleg tussen betrokkenen Handboek voor leraren Zorgleerlingen

5 Autisme onhandig in sociale situaties
onvermogen in gewone conversaties nemen uitspraken letterlijk verschillende gradaties en vormen smal interessegebied, eenzijdige interesses presteren daarin bovenmatig goed Handboek voor leraren Zorgleerlingen

6 PDD-NOS pervasive development disorder - not otherwise specified
kenmerken van autisme 5 probleemgebieden contact, vaak niet gelijk aan leeftijdsgenoten praten en communicatie letterlijk nemen van uitspraken en gezegden reageren op prikkels van buitenaf en binnenuit onderscheid tussen werkelijkheid en fantasie mist motoriek, vaak erg onhandig sociale intelligentie is laag Handboek voor leraren Zorgleerlingen

7 Hoe om te gaan met PDD-NOS
in de klas? terugkerende elementen bouw je lessen steeds op dezelfde manier op nieuwe dingen stap voor stap introduceren ook bij opdrachten, zo kun je lage eisen stellen bied bij een ‘aanval’ een passende oplossing zorg voor een oplossing waarbij de leerling kan kalmeren schrijf opdrachten en huiswerk op het bord dit is duidelijk en overzichtelijk voor de leerling stel vragen zo expliciet mogelijk sluit dubbelzinnigheid uit en wees eenvoudig in vraagstelling tot slot: praat met de leerling en belangrijk: neem hier de tijd en rust voor Handboek voor leraren Zorgleerlingen

8 Asperger beperking in sociale interacties
beperkt repertoire aan interesses en activiteiten normale tot hoge intelligentie verbale vaardigheden compenseren hun beperkingen, waardoor hun ‘handicap’ door leraren en begeleiders nogal eens wordt onderschat terugtrekking en vluchtgedrag Handboek voor leraren Zorgleerlingen

9 Dyslexie de omgang met dyslexie afstemmen op de leerling, immers er zijn veel verschillende vormen en gradaties beeldmateriaal, toetsing, extra tijd, individuele ondersteuning dyslexieverklaring geeft veel informatie over belemmeringen en de behandeling die noodzakelijk is Handboek voor leraren Zorgleerlingen

10 Hoogbegaafdheid belemmeringen uit autisme/dyslexie hoogpresterend
IQ boven 130, hoge intrinsieke motivatie zelfstandigheid onderpresterend bereikt het voorspelde IQ niet, negatief zelfbeeld en faalangstig achtergebleven gebrek aan kennis en culturele bagage, opgegroeid in een niet-intellectueel milieu aanbeveling zorg voor uitdaging! in speciale gevallen moet er een klas overgeslagen kunnen worden. Hierbij is de sociaalemotionele ontwikkeling erg belangrijk. Handboek voor leraren Zorgleerlingen

11 Faalangst onder invloed van angst om goed te presteren zo blokkeren, dat het resultaat van je prestatie onder de potentiële mogelijkheden ligt lichamelijke klachten onzeker gedrag of juist storend gedrag succes toekennen aan factoren die buiten de persoon liggen factoren die van invloed zijn ouders groepssfeer manier van lesgeven van leraar kernmerken van leerlingen zelf Handboek voor leraren Zorgleerlingen

12 Mate van zorg in de klas Handboek voor leraren Zorgleerlingen

13 Zorgstructuur binnen een school
de eerstelijnszorg mentor, vakdocenten, team signalerende functie en biedt algemene zorg waar mogelijk voorbeelden: mentoruur, individuele gesprekken met mentor de tweedelijnszorg orthopedagoog, counselor, leerlingbegeleider, vertrouwenspersoon, remedial teacher extra zorg door interne specialisten op basis van een hulpvraag voorbeelden: faalangsttraining, sova-training de derdelijnszorg externe specialisten wanneer de begeleiding binnen de school niet toereikend blijkt voorbeelden: gesprekken met psycholoog, time-out, logopedie Handboek voor leraren Zorgleerlingen

14 Het drielijnenmodel Wal, Mooij & Wilde, 2008 Handboek voor leraren
Zorgleerlingen

15 Zorgadviesteam bestaat uit interne en externe zorginstellingen
samen bespreken ze vragen van leraren en ouders en worden zorgleerlingen besproken 3 aspecten van zorg leren leven: sociaal-emotionele vaardigheden leren leren: studievaardigheden leren kiezen: loopbaanoriëntatie vaardigheden informele zorgstructuur Handboek voor leraren Zorgleerlingen

16 Lesgeven aan een reguliere klas met zorgleerlingen
houd een journaal bij over je zorgleerlingen waargenomen handelingen leidt toe een bespreking zonder emoties praat met je collega’s over zorgleerlingen observeer bij andere lessen. Gelden dezelfde regels? probeer een plan op te stellen met betrokkenen een haalbaar plan met concrete resultaten investeer in zorgleerlingen een goede band zorgt voor aanspreekbaarheid Handboek voor leraren Zorgleerlingen

17 Handelingsplannen planning van onderwijsactiviteiten, schooltaken en gedrag gerelateerde acties overeenkomst tussen school en de leerling en zijn verzorgers 3 domeinen waarop een handelingsplan gericht is klassen- en groepsmanagement aanbevelingen over regels binnen de klas pedagogisch handelen aanbevelingen over hoe om te gaan met de leerling didactische werkvormen in inhouden aanbevelingen over situaties in de klas die te maken hebben met lesinhoud Handboek voor leraren Zorgleerlingen

18 Planmatig handelen signalering diagnose voorbereiding handelen
er wordt een probleem(situatie) gesignaleerd diagnose er wordt gekeken naar de mogelijke oorzaken er worden mogelijke oplossingen geformuleerd voorbereiding er wordt in kaart gebracht wat er moet gebeuren misschien zijn er aanpassingen in de school(organisatie) nodig handelen dit is de uitvoeringsfase waarin de afspraken worden uitgevoerd het is goed om tijdens de uitvoeringsfase een logboek bij te houden evaluatie hebben de handelingen het gewenste resultaat opgeleverd? Zo nee, dan doorlopen we opnieuw de fasen Handboek voor leraren Zorgleerlingen

19 Omgaan met verschillen
differentiatie convergent differentiëren vakinhoud en leerstof traditioneel divergent differentiëren vanuit de behoefte van de leerling competentiegericht differentiatiemogelijkheden herhaling- en/of verrijkingsopdrachten aanbieden zelfstandig laten werken computers inzetten experts inzetten Handboek voor leraren Zorgleerlingen