GENEESMIDDELENKENNIS GENEESMIDDELENVOORLICHTING

Presentatie over: "GENEESMIDDELENKENNIS GENEESMIDDELENVOORLICHTING"— Transcript van de presentatie:

1 GENEESMIDDELENKENNIS GENEESMIDDELENVOORLICHTING
GINKGO BILOBA DE GEHEUGENBOOM GERT LAEKEMAN GENEESMIDDELENKENNIS EN GENEESMIDDELENVOORLICHTING K.U.LEUVEN

2 Experimentele farmacologie
LEERDOELEN Ginkgo biloba In de apotheek Geschiedenis Botanisch Fytochemie Experimentele farmacologie Kliniek

3 Ginkgo biloba in de apotheek / dieetwinkel ?
Memotonus Tanakan Memfit Memovital Tavonin Cogniton Vogel Geriaforce Bio-Flow OK 50 mémoire Bio-biloba Ginkgo Arkogelules Elusanes

4 Apotheek / dieetwinkel / warenhuis ?
Ginkgo biloba (blad) notificatie voeding geen indicatie kennisgeving HACCP KB 1997 extract registratie geneesm. indicatie dossier GMP bijsluiter MB 1995

5 Ginkgo biloba: geneesmiddel
Herkomst : certificaat Drogen - transport - bewaring Analyse grondstof Extractieprocedure Conditionering Analyse eindproduct Houdbaarheid Toxicofarmacologie : bibliografisch Kliniek : bibliografisch Bijsluiters : wetensch./patiënt 5-jaarlijkse hernieuwing

6 Ginkgo biloba: nutriënt (‘nutriceutical’)
Producent verantwoordelijk Voedingswaarde Houdbaarheid In nabije toekomst Maximum dosis per dag - Flavonolglycosiden  21,6 mg - Terpeenlactonen  5,4 mg Waarschuwing: … raadpleeg uw arts bij gelijktijdig gebruik van antistollingsmiddelen ...

7 Experimentele farmacologie
LEERDOELEN Ginkgo biloba In de apotheek Geschiedenis Botanisch Fytochemie Experimentele farmacologie Kliniek

8 Ginkgo biloba doorheen de eeuwen
250 miljoen jaar geleden aantekeningen in China: 10de eeuw gin-kyo = zilver-abrikoos ‘Japanse tempelboom’ omstreeks 18de eeuw naar Europa South Carolina / Bordeaux oogst blad omstreeks september

9 Experimentele farmacologie
LEERDOELEN Ginkgo biloba In de apotheek Geschiedenis Botanisch Fytochemie Experimentele farmacologie Kliniek

10 Ginkgo biloba Ginkgoaceae naald  loofbomen tweehuizig pas na jaar bloei frequent aangeplant robuste boom cf. Hiroshima

11 Experimentele farmacologie
LEERDOELEN Ginkgo biloba In de apotheek Geschiedenis Botanisch Fytochemie Experimentele farmacologie Kliniek

12 Ginkgo biloba: fytochemie
Ginkgoliden

13 Ginkgo biloba: fytochemie
Bilobalide

14 Ginkgo biloba: fytochemie
Ginkgoflavonoiden

15 Ginkgo biloba: fytochemie
Ginkgolzuren R = C13-C17

16 Ginkgo biloba: fytochemie
EGb761 1982: Willmar Schwabe gestandaardiseerd gedroogde bladeren 60% aceton 24% ginkgoflavonglycosiden 6% terpeenlactonen  5 ppm ginkgolzuur

17 Experimentele farmacologie
LEERDOELEN Ginkgo biloba In de apotheek Geschiedenis Botanisch Fytochemie Experimentele farmacologie Kliniek

18 experimentele farmacologie
Ginkgo biloba experimentele farmacologie Lactaat  ATP   [Stuhlemmer 2002]

19 Experimentele farmacologie
LEERDOELEN Ginkgo biloba In de apotheek Geschiedenis Botanisch Fytochemie Experimentele farmacologie Kliniek

20 FARMACOKINETIEK 4 studies: vrijwilligers + patiënten n = 48 (19-89 jaar) Ginkgoliden en bilobalide Zowel PO als IV EGb761 Doses: mg (PO) 1x + nx Doses: 50 mg (IV)

21 GINKGO BILOBA FARMACOKINETIEK
Bilobalide GKA GKB Nuchter :  1 uur Na ontbijt :  2 uur GKA : 4-5 uur GKB : 6,5-10,5 uur Bilobalide : 3,2-5,5 uur Cmax = ng/ml ontbijt < nuchter t

22 GENEESMIDDELEN Wat beloven ze ? Wat doen ze ?

23 Claudicatio intermittens
KLINIEK Alzheimer Geheugen Claudicatio intermittens

24 ZIEKTE VAN ALZHEIMER IN BELGIE anno 2000 Totaal = Alzheimer patiënten

25 ONDERHOUDSBEHANDELING
TERUGBETALING ALZHEIMER MIDDELEN DIAGNOSE Psychiater - Neuropsychiater - Geriater behandelingsplan - mantelzorg PROEFBEHANDELING 6 maanden / categorie b / MMSE Aricept - Exelon - Reminyl - Tavonin  ONDERHOUDSBEHANDELING

26 ZIEKTE VAN ALZHEIMER SYMPTOMEN
DSM-IV criteria Geheugenverlies : amnesie +  1 symptoom: - afasie : spraakprobleem - apraxie : verrichten van handelingen - agnosie : herkennen van dingen - verstoring in planning / organisatie

27 HYGIENISCHE MAATREGELEN
 Oorzaken van “dementie” !! Slaapmiddelen ! Voeding : bv. tekort aan vit B Hartinsufficiëntie  hartdecompensatie Endocrinologische aandoeningen : diabetes Vergiftigingen : bv. Al Gehoor- en gezichtsproblemen Psychische aandoeningen: depressie Ongeval: bv. hersenschudding

28 KLINISCHE WERKZAAMHEID
Welke patiënten ? - aard van afwijkingen ? - ernst van afwijkingen (leeftijd) Welke medicatie ? Aantal patiënten (> 100) ?  ITT-analyse vs. PP Duur van de studie ? Aard van de studie: belang placebo ! Meetinstrumenten ?

29 MEETINSTRUMENTEN Cognitieve parameters & gedrag
- ADAS-cog (Alzh. Dis. Ass. Scale) : 70  - SST (Short Syndr. Test) : 27  - MMS (Mini Mental State evaluation) : 30  - CDR (Clin. Dem. Rating) :  0  3 (slecht)Gedrag - CIBIC (Clin. Int. Based Impr. Change) :   Leefkwaliteit - validatie (SF-36)

30 ADAS - cog Taalvaardigheid / taal begrijpen (4)
Geheugen / concentratie (5) Tekenen (1) Oriëntatie (1) Beredeneerd gedrag (1) Stemming (3) Medewerking testen (1) Neurologie (2) Motoriek (2) Eetlust (1)

31 WERKING MEDICATIE Circulatie CAT Neuro transmitters leeftijd

32 CHOLINERGE NEUROTRANSMISSIE
PRE AcCoA botuline toxine choline Ca++ CoA ACh + Na+ Ach K+ K+ AchE POST Na+

33 BEHANDELING ALZHEIMER CHOLINERGE NEUROTRANSMISSIE
STRATEGIE CHOLINERGE NEUROTRANSMISSIE pre post Ach-esterase-I Ach-esterase CIRCULATIE

34 GINKGO BILOBA Kliniek: - meer dan 800 patiënten (DB - R - Pl)
- 6 maanden tot 1 jaar - EGb tot 240 mg - Ginkgo biloba > placebo  Van Dongen 1999 : inclusie ?! - % patiënten met 4 punten verbeterd: 29-38% vs % voor Pl - Nevenwerkingen beperkt ! Anticoagulantia !

35 GINKGO BILOBA [Le Bars et al., JAMA 1997]

36 GINKGO BILOBA: ANALYSE
Vraag: wanneer beginnen? MMSE > 23 : Ginkgo  placebo  qua evolutie op ADAS-cog  qua beoordeling door familie: GERRI (Geriat. Eval. by Relatives Rating) MMSE < 24 : Ginkgo > placebo MMSE < 15 :  beter met Ginkgo  MMSE < 24  groep klein ! [le Bars 2002]

37 INDICATIESTELLING Aricept Exelon Reminyl
… symptomatische behandeling van lichte tot matig ernstige dementie van het Alzheimer type . Tavonin … ter vertraging van de pathologische verschijnselen eigen aan milde tot matige vormen van dementie van het Alzheimer type gepaard gaande met geheugenstoornissen en concentratieproblemen. De primaire doelgroep omvat patiënten met een dementieel syndroom ten gevolge van degeneratieve dementie, vasculaire dementie en mengvormen van beide.

38 Criterium = verbetering  4 punten
Dosis/dag verum placebo EGb % 18% EGb % 13% tacrine 40% 25% rivastigmine 25% 9% donepezil 5mg 38% 27% donepezil 10mg 54% 27% galantamine 16mg 36% 20% galantamine 24mg 37% 20%

39 Cochrane / NICE : meta-analyse

40 VERGELIJKING Criterium =  placebo ADAS-cog EGb761 1,7 tacrine 2,2
rivastigmine 2,0 - 3,8 donepezil 10mg 2,9 galantamine 3,1 - 3,4 [Schulz 2003]

41 VERGELIJKING : UITSTEL
Terugkeer naar beginwaarden [Wettstein, Fortschritte der Medizin 1999]

42 INDICATIESTELLING Memfit : … symptomatische behandeling van
stoornissen in de hersenfuncties tijdens de senescentie, na uitsluiting van elke ernstige pathologie . Cogniton. Bioflow, Bio-biloba, Memovital …. = claims … helpt de geheugenfuncties … versterkt de aandacht … tegen gebrekkige geheugenfunctie … om verouderingsverschijnselen in de hersenen tegen te gaan

43 GINKGO bij CLAUDICATIO
Meta-analyse Gerandomiseerde studies Dubbelblind Uitval beschreven Karakteristieken studies N=20-111 Ginkgo biloba extract: mg/d Duur: 6-24 weken Pijnvrije wandelafstand [Pittler & Ernst 2000]

44 GINKGO bij CLAUDICATIO
-50 -25 +25 +50 +75 +100 +125 m [Pittler & Ernst 2000]

45 GINKGO BILOBA: RISICO’s
Casus: nachtelijke tonisch-clonische aanval bij epilepsie patiënt reeds 2 jaar aanvalsvrij (maar combinatiepreparaat !) Waarschuwing bij gebruik van anti-aggregantia of anticoagulantia Relatief veilig: cf. ‘unblinding’ cf. neveneffecten cholinesterase remmers: GI-symptomen !

46 BESLUITEN Eigen activiteiten aanmoedigen Opgelet met polyfarmacie !
Juiste diagnose ! Realistisch verwachtingspatroon ! Zorg = verbetering Geneesmiddel = toegevoegde waarde Kosten verwerken in kost totaalzorg Ginkgo biloba speelt mee