Jeugdzorg & Justitiabelen Project oriëntatie op het beroep Kwartaal 1, week 5 Martine Bink binmd@hr.nl Med.hro.nl/binmd

Doelgroepomschrijving 85 % van de jeugd gaat goed 2 tot 5 % heeft intensieve en langdurige professionele hulp nodig Van de 0-17 jarigen krijgen ongeveer 300.000 kinderen jeugdzorg Kinderen en jongeren van 0 tot 23 jaar, met (complexe en diverse) psychosociale opgroeiproblemen die het dagelijks functioneren belemmeren. 5 % komt terecht in tweedelijns GGZ –Jeugd met (ernstige) gedragsproblemen= 170.000 kinderen http://www.petitiejeugdggz.nl/wp-content/uploads/2013/04/Factsheet-Jeugd-ggz-2013.pdf.pdf http://www.nji.nl/nl/Factsheet_jeugdzorg_cijfers.pdf

Casus Tirza Teken het gezin van Tirza in een cirkel. Teken het sociale netwerk in een grotere cirkel om de cirkel van Tirza’s gezin heen. Wie staan dichtbij en wie staan op afstand? Noem de belangrijkste problemen in kernwoorden In kleine groepjes. Op een groot flapover-vel op de muur. Doel: voorkennis activeren. Microniveau: individu of gezin, mesoniveau: leefomgeving/school/buurt, macroniveau: samenleving/wet- en regelgeving

Gedragsproblemen Internaliserende problemen Externaliserende problemen Oorzaken? Wisselwerking gedrag-omgeving Druk staat niet gelijk aan ADHD. Er kunnen meerdere factoren tegelijkertijd van invloed zijn op een gedragsprobleem. Kijk dus naar de hele context.

Balansmodel (Bakker e.a. 1998) Kindfactoren Ouderfactoren Omgevingsfactoren Risicofactoren beschermende factoren Draaglast - draagkracht Het balansmodel geeft de professionele hulpverlener en het gezin inzicht in alle factoren die van invloed kunnen zijn op het gedragsprobleem. De focus ligt vervolgens op het versterken van de beschermende factoren en het beperken van de risicofactoren. Op basis hiervan wordt een plan gemaakt met het gezin.

Jeugdzorg ‘Wet op de jeugdzorg (2005): Ondersteuning van en hulp aan jeugdigen, hun ouders, stiefouders of anderen, die een jeugdige als behorende tot hun gezin verzorgen en opvoeden, bij opgroei- of opvoedingsproblemen of dreigende zodanige problemen’. Vanaf 2015 is de jeugdzorg gedecentraliseerd. Financiën zijn van provincie naar gemeenten gegaan. De wet op de jeugdzorg heeft als doelstelling om tot een integraal jeugdbeleid te komen. Integraal wil zeggen preventie (van schooluitval, onderwijsachterstand, jeugdcriminaliteit), begeleiding en ondersteuning als ook jeugdstrafrecht worden in de wet op de jeugdzorg geregeld. Jongeren zijn in principe op hun 18de volwassen en kunnen dan zelf beslissen wat ze willen. Maar als een kind op zijn 17de in aanmerking komt voor bepaalde zorg, kan die doorlopen tot maximaal 23 jaar.

TIP! file:///H:/Mijn%20Documenten/Downloads/Rotterdam-rapportNieuw_RotterdamsJeugdstelsel.pdf

Ontwikkelingen en trends Transitie Jeugdzorg: Uitgaan van empowerment Minder 24-uurs zorg meer ambulant Wijkteams Steeds meer regio’s gaan werken volgens de werkwijze 1 gezin 1 plan, waarbij met verschillende zorg en hulp samengewerkt wordt met het gezin. Totaal gaat het om 300 duizend jeugdigen die onder de zorg van de gemeente vallen. http://www.rotterdam.nl/vragenenantwoordenoverwijkteamsjeugdengezin

Empowerment Methoden o.a.: Triple P (pedagogisch opvoedprogramma) Oplossingsgericht werken Gezinsbegeleiding Eigenkracht conferentie (geen hulpverlening) Algemeen doel: Herstel balans in gezin en empowerment gezin, vermindering gedragsproblemen kind Empowerment houdt in dat de hulpverlener de ouders als gelijkwaardig ziet en aansluit bij de krachten in het gezin en deze activeert. De vragen van de ouders staan centraal en de ouders en de hulpverlener werken samen aan het vinden van oplossingen die werken voor dat gezin. Het uitgangspunt daarbij is dat alle ouders het beste willen voor hun kind, maar dat deze groep ouders meer hulp nodig heeft dan andere ouders om de opvoedingsvaardigheden te ontwikkelen die ze nodig hebben. Empowerment betekent ook dat de hulpverlener uitgaat van wat gezinsleden wel kunnen en wat goed gaat, en zorgt dat dit wordt versterkt en uitgebreid. Door het sociale netwerk van het gezin te activeren en op die manier voor ondersteuning om hen heen te zorgen kunnen de gezinsledenzelf weer grip op hun leven krijgen (nji.nl).

Soorten hulpverlening Ambulante hulp, dagbehandeling, 24-uurs hulp Vrijwillig versus dwang en drang: Jeugdbescherming Rotterdam Gezinscoaching Video-interactiebegeleiding Daghulp Crisisopvang Kamertraining Straatcoach Begeleid wonen Jeugdreclassering Pleegzorg GGZ diagnose en behandeling Behandelcentra etc. Laat studenten verschillende soorten benoemen. Noem alvast uitstroomprofiel jeugd in jaar 4. Wanneer vrijwillig en wanneer met drang en dwang? Streven hulpverlening is altijd met medewerking (=motivatie) gezin want dan zijn de effecten van hulp groter is. Wanneer veiligheid kind in het geding is wordt er ingegrepen. Dit betekent niet dat een kind meteen uit huis geplaatst wordt. Onderzoek heeft uitgewezen dat hulp in de eigen omgeving duurzamer is op lange termijn.

Onder jeugdzorg vallen Centra voor Jeugd en Gezin (CJG) en Wijkteams Voor hulp zonder indicatie Veilig Thuis (voorheen advies en meldpunt huiselijk geweld en kindermishandeling) en Jeugdbescherming Wet op de Jeugdzorg  (V)OTS Jeugd GGZ (Geestelijke Gezondheidszorg) en Jeugd LVB (licht verstandelijk beperking) Algemene Wet Bijzondere Ziektekosten (AWBZ) Justitiële jeugdinrichtingen, jeugdreclassering Jeugdstrafrecht Wijkteams, CJG (centrum voor jeugd en gezin) is toegankelijke hulp voor gezinnen zonder indicatie. Er kan kortdurende hulp ingezet wordt, een diagnosetraject ingezet worden of een doorverwijzing naar geïndiceerde hulp plaatsvinden. Veilig Thuis ( voorheen Advies en Meldpunt Kindermishandeling & steunpunt Huiselijk Geweld): Iedereen kan een melding doen over (een vermoeden van) kindermishandeling. Melding bij voorkeur open (professionals) maar kan anoniem. Veilig Thuis doet onderzoek, onderneemt zo nodig actie of meldt bij de raad voor de kinderbescherming. Jeugdbescherming: Via de raad voor de kinderbescherming kan de kinderrechter gevraagd worden maatregelen te nemen in het belang van de veiligheid van het kind. (V)OTS; Voorlopige Onder Toezicht Stelling: ouders delen (tijdelijk) het gezag over hun kind met een gezinsvoogd. Jeugd GGZ volgens DSM criteria, alles daarbuiten is reguliere jeugdzorg. Bij dubbele diagnoses GGZ en LVB IQ vanaf 70-85. Psychiatrische problematiek bij een IQ onder 70 wordt doorgaans in specialistische centra voor kinderen met en verstandelijke beperking behandeld. Het jeugdstrafrecht is van toepassing op jongeren van 12 tot 18 jaar en valt onder het ministerie van Justitie. Bureau Halt kan jongeren veroordelen tot een taakstraf. Dat is het geval bij kleine vergrijpen. De politie komt er wel aan te pas maar er volgt geen veroordeling voor de rechter. Bij ernstiger zaken bepaalt de kinderrechter de strafmaat en geeft de indicatie voor (verplichte) hulp, bv. jeugdreclassering.

Probeer intuïtief je mening te geven over de volgende casus: Een 28-jarige man is gearresteerd voor inbraak, hij heeft een flat screen (televisie) gestolen uit het huis waar hij heeft ingebroken. Het blijkt dat hij al eerder is veroordeeld voor inbraak. Dat is alles wat we weten. Wat vind jij een ‘rechtvaardige’ straf? Bijvoorbeeld: Een geldboete Gevangenisstraf (duur?) Werkstraf (vorm?) Reclasseringstoezicht (wat doen?) Leg uit... Stel je nu dezelfde casus voor, maar deze keer is de verdachte 16 jaar. Wat is nu je antwoord op de vraag? Waarom?

Justitiabelen Wat zijn justitiabelen? Laat studenten dit beantwoorden. Daarna zelf uitleg geven.

Wetten en regels over vrijheidsbeneming in Nederland Geef in groepjes van 5 personen een presentatie van 5 (!) minuten over een van de volgende onderwerpen: Wetten en regels over vrijheidsbeneming in Nederland Opgepakt... Wat dan? Oorzaken van crimineel gedrag HALT-maatregel en de STOP-reactie PIJ-maatregel De reclassering Leer- en werkstraffen Forensische psychiatrie Wat is de taak van een PIW’er of sociotherapeut in gedwongen kader? Methodieken in een Justitiële Jeugdinrichting Opgepakt... Wat dan? Officier van justitie: verdachte moet in voorarrest, een boete of taakstraf wordt voorgesteld, of er wordt gekozen voor vrijlating. Bij voorarrest (HVB) volgt binnen een bepaalde termijn voorgeleiding bij de rechter-commissaris. Deze bepaalt of voorarrest wordt verlengd. Zo niet, dan kan de zaak worden geschorst onder voorwaarden. In dat geval komt de reclassering erbij, die een plan van aanpak opstelt om recidive tegen te gaan. De dader moet zich aan de voorwaarden houden, anders moet hij alsnog naar de rechter. Als het wel tot een proces komt, volgt een rechterlijk vonnis: vrijspraak, ontslag van verdere rechtsvervolging, een veroordeling tot een taakstraf of geldboete of een gevangenisstraf.

Presentaties Eventueel aanvullen: Kenmerken 1. Biologische invalshoeken 2. Psychologische invalshoeken 3. Sociologische invalshoeken Momenteel is er veel aandacht voor biologisch onderzoek, met name door ontdekkingen op het gebied van de erfelijkheid. Zoeken de verklaringen voor criminaliteit voornamelijk in persoonlijke kenmerken. (denkprocessen, morele ontwikkeling, aanleren en afleren van crimineel gedrag) Richten zich voornamelijk op de relatie tussen de sociaalmaatschappelijke positie van een delinquent en diens criminele gedrag. Tegenwoordig is het gebruikelijk om de verschillende invalshoeken te combineren: gedrag ontstaat door wisselwerking tussen iemands aanleg en persoonlijkheid en invloeden uit de opvoeding en omgeving. (de biopsychosociale benadering)

Longstay http://www.npodoc.nl/speel.program.6010720.ht ml 8.28 tot 14.15: verhaal van een tbs’er over zijn delict en eigen verleden. Titel: Longstay In hoeverre sluit het verhaal van deze tbs’er aan bij de presentatie van de studenten over ‘oorzaken van crimineel gedrag’?

Ontwikkelingen Tijdig signaleren risicojongeren. Behandeling en resocialisatie van jeugdige justitiabelen. Onderscheid tussen gemotiveerde en niet gemotiveerde gedetineerden. Bij terugdringen wordt ingezet op effectieve, wetenschappelijk bewezen gedragsbeïnvloedende programma’s. Veiligheidshuizen. Agogische scholing personeel. Rechtpositie gedetineerden is verbeterd. Het slachtoffer heeft een gezicht gekregen. Veiligheidshuizen: Nauwe samenwerking tussen gemeenten, politie, justitie, zorginstellingen met als doel het tegengaan van overlast, huiselijk geweld en criminaliteit en het verhogen van de sociale veiligheid: korter lijnen, snelle reacties, met een integrale aanpak lopend van preventie tot nazorg.

Toekomst Veel nadruk op kostenbesparing en efficiëntie Onderzoek naar effectieve behandelmethoden Bijvoorbeeld via vormen van elektronische bewaking binnen en buiten de muren. Veiligheid zal een grote rol blijven spelen: een harde aanpak van mensen die de samenleving veel geld kosten. Er zal meer geïnvesteerd worden in effectieve behandelmethoden.

Jeugdigen en strafrecht Steeds gewelddadiger Voornamelijk jongens, aandeel meisjes neemt toe Aantal veelplegers neemt toe In justitiële jeugdinrichtingen zijn jongeren met een allochtone achtergrond oververtegenwoordigd Ontwikkeling en inzet van evidence based methoden voor diagnostiek en behandeling

Jeugdstrafrecht Straf (Her)opvoeding Bijna 18 http://www.npodoc.nl/speel.program.17902047.h tml Onder de 12 jaar kun je niet strafrechtelijk worden vervolgd ---- pedagogische maatregel in het kader van preventie: de STOP-reactie. De ouders worden daarbij geholpen met opvoedkundige vragen en problemen; het kind kan leren wat het fout heeft gedaan en krijgt de kans om zijn fouten te herstellen. Jongeren tussen 12 en 18 kunnen worden doorverwezen naar HALT Bij zwaardere delicten een proces verbaal. Bij nog zwaardere delicten: kinderrechter ------------ werkstraf, leerstraf, of combinatie daarvan. Bij achterliggende problematiek: Bureau Jeugdzorg of jeugd-GGZ. Justitiële jeugdinrichting Jeugdreclassering PIJ-maatregel (plaatsing in een justitiële inrichting): als er sprake is van een ontwikkelingsstoornis of een psychische aandoening. Bijna 18: Documentairemaker Ingeborg Jansen volgt enkele jonge gedetineerden vanaf het moment van hun veroordeling tot een half jaar na hun vrijkomst. Dagelijkse routine in de inrichting wordt afgewisseld met gesprekken met de jongens in hun cel. 9.08 – 12.25 min.

Projectwerken Onderzoeksplan definitief maken! Kinderen en Jeugdigen 10.30 uur Mensen met een beperking 10.40 uur Justitiabelen 10.50 uur Psychiatrie 11.00 uur Ouderen 11.10 uur Inleveren onderzoeksplan voor vrijdag 22.00 uur op n@tschool

Werkveldbezoek en SPH – bouwdag Voorbereiden van werkveldbezoeken week 7 en SPH- bouwdag 15 oktober Bestuderen: Praktijkonderzoek in zorg en welzijn – hoofdstuk 6.5 (bezoek instelling). Bekijk de website van de instelling Wat doet de instelling? Welke doelgroepen zijn er binnen de instelling? Bereid minimaal 2 vragen voor die je kunt stellen aan degene die jullie ontvangt/begeleidt.

Volgende week Wat elke professional moet weten over verslaving H 1 en 2 Praktijkonderzoek hoofdstuk 6 en 7.1 t/m 7.6