Gesloten vs. Open: Freud en Rogers Kind in ontwikkeling B Gesloten vs. Open: Freud en Rogers

Welkom! Programma Inleiding module Focus Freud Focus Rogers Verwerkingsopdrachten

Organisatie Dinsdag 9-1300 en woensdag 9-12 Werkvormen: - Dinsdag: focuscolleges + opdrachten - Woensdag: Expertgroepen en integratie-opdrachten 3 weken les, in 4e lesweek toets: mc + open vragen Literatuur: Rigter, J. (2008). Het palet van de psychologie. Stromingen en hun toepassingen in de hulpverlening en opvoeding. Bussem, Nederland: Coutinho Alle hoofdstukken, behalve hoofdstuk 7

Waar gaat het over? Verschillende stromingen in de psychologie. Verschillende referentiekaders (‘brillen’) om de realiteit te bekijken, en specifiek naar de ontwikkeling van de mens Psychoanalyse Behaviorisme Humanistische psychologie Cognitieve psychologie Systeemtheorie Biologische psychologie

Thema’s Elke week staat er een thema centraal: Gesloten vs Open; Freud vs Rogers; Psychodynamische theorie vs Humanistische psychologie Gedrag vs Gedachten; Behaviorisme vs Cognitieve psychologie Intern vs Extern; Biologische psychologie vs Systeemtheorie

Wat is psychologie? De academische discipline die zich bezighoudt met het innerlijk leven (kennen, voelen en streven) en het gedrag van mensen. Maar: Geen overeenstemming over definitie. Veel discussie: tussen psychologen onderling andere sociale wetenschappen

Relatie met pedagogiek Pedagogiek richt zich op opvoeding en ontwikkeling van het kind. Voorbeeld: een kind met ADHD Hoe kijkt een psycholoog? Hoe kijkt een pedagoog? Hoe kijkt een orthopedagoog? Hoe kijken verschillende stromingen BINNEN de psychologie

Stromingen in de psychologie Iedere stroming heeft een geschiedenis Iedere stroming heeft een mensbeeld Steeds meer aandacht voor ‘evidence based’ werken

Mechanische mensbeeld Mensen als mechanieken De mens als ingewikkeld dier Afzonderlijk te bestuderen onderdelen Weinig invloed van de omgeving Lineair causaal verklaringsmodel ‘Het geheel is gelijk aan de som der delen’

Organistische mensbeeld Mensen zijn als organismen, ze groeien en bloeien Vergelijkingen met dieren kunnen zinvol zijn Een organisme kun je niet los bestuderen van zijn omgeving Circulair verklaringsmodel Het geheel is meer dan de som der delen

Personalistische mensbeeld Principieel onderscheid tussen mensen en overige organismen Menselijk handelen is doelgericht, mensen geven zin aan hun leven Een mens is één geheel Kennis uit dierexperimenten zegt niets over menselijk gedrag

Hoe maak je gebruik van de mensbeelden en methoden? Pragmatisch: met een bril zie je beter Een theorie is als een zoeklicht: sommige aspecten worden belicht en andere juist onderbelicht

Algemene Systeem Theorie De mens en zijn omgeving wordt als één systeem gezien. En meerdere systemen om het individu heen beïnvloeden hem direct of indirect. Dat is de HEDENDAAGSE visie, manier van kijken en denken Versimpeld model: bio – psycho – sociaal model 3 factoren zijn nodig om de mens te begrijpen Iedere stroming legt nadruk op één of meerdere van deze factoren

Waarom verschillende theorieën? De mens is complex. Elke theorie heeft zijn eigen stokpaardje. Elke theorie heeft gedeeltelijk gelijk. Pas op voor blinde vlekken.

Wat is jouw visie op de (ontwikkeling) van de mens? Bespreek het in een groepje

Wat betekenen de plaatjes?

Hoe zit het boek in elkaar? Ieder hoofdstuk een andere stroming Bij iedere stroming: uitgangspunten/mensbeeld de theorie toepassingen in de praktijk Website met ondersteunend materiaal

Thema van de week GESLOTEN VS OPEN

“Het onbewuste bestaat niet” Psychoanalyse “Het onbewuste bestaat niet” Waarom denk je dit wel/niet Wat zegt Freud erover en welke argumenten heeft hij (PADLET) Welke bezwaren zijn er

Focus 1: Freud en de psychoanalyse Wat weten jullie al van Freud?

Freud: Psychoanalyse Theorie over hoe mensen functioneren Hulpverleningspraktijk Uitgangspunten van die theorie: subjectieve ervaringen aansturing van gedrag onbewust en bewust conflictmodel toeval bestaat niet ervaringen als kind zijn belangrijk

Mensbeeld Freud zegt: geen baas in eigen brein, maar gestuurd door onbewuste en irrationele wensen twee driften: agressie- en seksualiteitsdrift kindertijd is bepalend iedereen kent normaal en gestoord gedrag Maar: bewustwording kan helpen bij functioneren! Mensbeeld: mechanistisch en personalistisch Biopsychosociaal: psyche staat centraal

De theorie onbewuste mentale processen psychische structuur psychoseksuele ontwikkeling verdedigingsmechanismen praktijktheorie

Geïnspireerd door Freud John Bowlby: hechtingstheorie kijkt naar de biologische oorsprong in het aangaan van hechtingsrelaties Objectrelatietheorie kijkt naar de relatie tussen moeder en kind Margaret Mahler

De praktijk Psychische problemen zijn het gevolg van onopgeloste onbewuste conflicten. Psychoanalyse om onbegrijpelijk gedrag begrijpelijk te maken. Toepassingen in de praktijk: overdracht en tegenoverdracht aandacht voor kindertijd verdedigingsmechanismen

Psychische structuur Ego Superego ID Ga op onderzoek uit, en plaats je bevindingen in de PADLET. Daarna bespreken we wat jullie hebben gevonden en of er vragen zijn

Wat vinden jullie van deze theorie? Waar sta je achter? Waar plaats je vraagtekens bij?

Psychoseksuele ontwikkeling Doel: Psychoseksuele ontwikkeling van Freud begrijpen Wat houdt het in? Verschillende fasen, leeftijd, thema Wat is de belangrijkste fase volgens Freud? 5 groepjes gaan een fase bestuderen Je maakt een foto van je bevindingen en deelt het op de PADLET

Focus 2: Rogers: humanistische psychologie Wat weten jullie al van Rogers?

Rogers: Rogeriaanse psychotherapie Humanistische stroming Grote invloed op hulpverlenings- en opvoedingspraktijk Uitgangspunten subjectieve beleving zelfbewustzijn: blik van binnenuit levenslang groeien en ontwikkelen je bent zelf verantwoordelijk voor je leven hier en nu staat centraal de mens is één geheel doel is je te bevrijden van wat groei in de weg staat.

Mensbeeld Optimistisch, want iedereen kan groeien Authentieke, subjectieve ervaringen zijn de essentie van wie je bent. Een kind verschilt van een volwassene Dieren zijn wezenlijk anders dan mensen Mensbeeld: personalistisch Bio – psycho – sociaal: totaliteit, maar bio en sociaal worden niet uitgewerkt.

Rogers visie op persoonlijkheid

Hoe ga je met cliënten om? Wel doen: client-gericht onbevooroordeeld luisteren accepteren en respecteren client is zelf competent Niet doen: adviseren, interviewen, begeleiden Drie grondhoudingen echtheid, onvoorwaardelijke acceptatie, empathie

De praktijk Psychische problemen zijn het gevolg van incongruentie en kunnen worden aangepakt door een hulpverlener die naar de cliënt luistert en probeert hem te begrijpen. Belangrijkste toepassingen: de houding van de hulpverlener / de benadering van de cliënt.

Geïnspireerd door Rogers Gendlin: experientele therapie, focussing Seligman: positieve psychologie Gordon: ik-boodschap Motiverende gespreksvoering

Wat vinden jullie van deze theorie? Waar sta je achter? Waar plaats je vraagtekens bij?

Opdrachten bij Humanistische psychologie Doel: Humanistische theorie en praktische toepassing begrijpen Piramide van Maslow Echtheid Rogers als hulpverlener GordonMethode Groepjes doen een opdracht en delen de bevindingen in één foto op PADLET

Is een mens van nature GOED of SLECHT? Integratie Is een mens van nature GOED of SLECHT? Wat zegt Rogers? Wat zegt Freud?

Expertgroep Opdracht voor expertgroep: Werk de integratie-opdracht uit: Deze week: vergelijking tussen Rogers en Freud (zie p.18)

Woensdag Expertgroep Gelegenheid voor vragen over de literatuur Gelegenheid voor vragen over de opdrachten Eindopdracht Empathie-opdracht

Empathie In de benadering van Rogers speelt empathie een essentiële rol. Hoe empathisch ben jij? Zou je empathie kunnen opbrengen voor: Een moeder die haar kind afstaat? Iemand die een moord gepleegd heeft Een terrorist in Irak? TedTalk