Stromingen in de psychologie Humanistische psychologie

Presentatie over: "Stromingen in de psychologie Humanistische psychologie"— Transcript van de presentatie:

1 Stromingen in de psychologie Humanistische psychologie
- Abraham Maslow en Carl J. Rogers

2 Humanistische psychologie Abraham Maslow en Carl J Rogers
Cliëntgerichte therapeuten zijn optimisten. Zij gaan ervan uit dat elke mens een aangeboren kracht heeft om zichzelf te ontwikkelen in een richting die goed is voor hemzelf en anderen. Mensen willen zichzelf ontplooien. De grondleggers van de cliëntgerichte benadering zijn de Amerikanen Abraham Maslow ( ) en Carl Rogers ( ). Vooral de ideeën van Rogers zijn uitgewerkt in een therapie. Lange tijd heette deze benadering dan ook ‘Rogeriaanse psychotherapie’. Tegenwoordig spreekt de beroepsvereniging van ‘cliëntgerichte psychotherapie’. Met ‘cliëntgericht’ wil men aangeven dat de unieke manier waarop de cliënt de dingen beleeft, centraal staat in de therapie en dat de cliënt de therapie stuurt. Artikel:

3 Humanistische psychologie Abraham Maslow

4 Wie was Abraham Maslow Maslow is een van de bekendste vertegenwoordigers van de humanistische psychologie, ‘the third way’ naast dieptepsychologie en behaviorisme. Volgens de humanistische psychologie doen zowel de dieptepsychologie als het behaviorisme de mens tekort. Je moet de mens niet door driften bepaald wezen (dieptepsychologie): dit reduceert de mensen tot een dier. Je moet de mens ook niet benaderen als een wezen dat alleen door beloning en straf te beïnvloeden is: dat reduceert de mens tot een machine. De humanistische psychologie wil de mens benaderen vanuit zijn mogelijkheden. De mens heeft een oneindig potentieel aan mogelijkheden in zich, en door je daarop te richten kun je oneindig meer. Uit jezelf halen dan wanneer je je richt op de strijd tussen je driften en je geweten, of op conditionering door beloning en straf. De humanistische psychologie erkent wel de werking van die principes, maar stelt dat het te beperkt is om daar alleen naar te kijken

5 Piramide van Maslow Waar een wil is, is een weg
Ben de Geus Piramide van Maslow Waar een wil is, is een weg Vele wegen leiden naar Rome Kan niet is begraven en wil niet ligt er naast Als het niet gaat zoals het moet, moet het maar zoals het gaat Behorende bij oefenopdracht 9

6 Behoeften en zelfzorgactiviteiten
Een mens bestaat uit een lichamelijk- en psychisch gedeelte en maakt deel uit van een sociale context (omgeving). Ieder mens heeft de behoefte en streeft naar een zinvol en gezond leven, zowel lichamelijk, psychisch als in zijn (leef-)omgeving. Om bovenstaande te bereiken verricht de mens zelfzorgactiviteiten om in deze behoeften te voorzien Deze zelfzorgactiviteiten zijn altijd ontwikkelings- (leeftijd) en situatiegebonden behoeften.

7 Kenmerken van de behoeftepiramide van Maslow
• de basisbehoeften gelden voor iedereen • de behoeften zijn op elke leeftijd en in iedere situatie aan de orde of anders gezegd situationeel- en ontwikkelingsgeboden behoeften • de lagere behoefte gaat voor • de hogere behoefte is geen luxe • hoe hoger de behoefte, hoe meer manieren om hem te bevredigen

8 Ontwikkelingsgebonden en Situatie gebonden behoeftes Muhammed
Bekijk het videofragment en geef in drietallen het antwoord op de volgende vragen: In welke leeftijd en ontwikkelingsfase bevindt Muhammed zich? In welke situatie bevindt Muhammed zich? Wat zullen de basis- ontwikkeling- en situationele behoeften en wensen van Muhammed op dit moment zijn? Welke mogelijkheden en beperkingen heeft Muhammed om in zijn behoeften en wensen te realiseren?

9 Humanistische psychologie Carl J Rogers
Waar richt de cliëntgerichte benadering zich op: 3 punten zijn erg belangrijk binnen de cliëntgerichte benadering. 1. Onvoorwaardelijke acceptatie 2. Incongruentie ( vervreemd van anderen en van onszelf) 3. Positieve mogelijkheden

10 Humanistische psychologie Carl J Rogers
Incongruentie Rogers zag incongruentie als het centrale probleem bij alle vormen van gedragsproblemen en bij alle stoornissen. Iemand met een stoornis is volgens hem van zichzelf vervreemd en ontwikkelt zich daarom op een onevenwichtige manier. De schreefgroei kan qua uitingsvorm verschillen (verslaving, depressie, angsten, gedragsproblemen), maar steeds is het een uiting van een verstoorde ontwikkeling van het ‘zelf’. Om congruent te blijven of opnieuw congruent te worden, zijn 3 zaken nodig: - Onvoorwaardelijke positieve acceptatie - Een echt contact - Echte empathie

11 Humanistische psychologie Carl J Rogers
Uitgangspunten: De mens moet worden omvat als 1 geheel van denkne, doen en voelen, geïntegreerd in het “zelf”. Het “zelf”wordt ook wel eht ware ‘zelf”genoemd. Het “zelf” ontwikkelt zich in de richting van optimale zelf ontplooiing. Mensen hebben een natuurlijke behoefte zichzelf te actualiseren Het “zelf: heeft onvoorwaardelijke acceptatie, empathie en een echt contact met een ander nodig om te kunnen groeien. Leven betekend “ontwikkelen”, het leven ligt nooit stil. Het is, hoe miniem dit ook kan lijken, altijd in ontwikkeling. Persoonstyperingen of classificaties zijn slechts momentopnames Het leven is een proces. Het bereiken van doelen is minder belangrijk dan het (er naar toe) leven

12 Humanistische psychologie Carl J Rogers
Uitgangspunten: Mensen hebben een zekere vrijheid. Zij zijn nooit volledig slachtoffer van de omstandigheden. Zij kunnen zelf invloed uitoefenen op hun leven, er is altijd iets te kiezen en er is altijd groei en ontwikkeling mogelijk. Mensen kunnen kiezen en zijn zelf verantwoordelijk voor de keuze(‘es) die ze maken Elk mens beleeft zichzelf en de wereld om zich heen op een unieke manier, en geven betekenis aan de wereld (zie ook Symbolisch Interactionisme) Om iemand goed te begeleiden moet deze persoon begrepen worden in de manier waarop hij “zelf” het leven ervaart. Elk mens heeft een subjectief idee over zichzelf dat zijn gedrag beinvloed. Dit is het zelfbeeld Als het “zelfbeeld” afwijkt van wat iemand werkelijk ervaart, van het “ware zelf”. Is er sprake van incongruentie

13 Humanistische psychologie Carl J Rogers
Uitgangspunten: Mensen hebben naast het “zelfbeeld” vaak een ideaal beeld, dat “moetens” bevat die vanuit de omgeving zijn geïnternaliseerd. Als het “ideaalbeeld” niet aansluit op het “zelf” ontstaat eveneens incongruentie. Iemand is dan niet meer zichzelf. Om te kunnen groeien moet incongruentie opgelost worden in een accepterend, empathisch echt contact.

14 Hoe ondersteunt de hupverlener? Carl J. Rogers
Positieve onvoorwaardelijke acceptatie Empathie Een echt contact De juiste gesprekstechniek

15 Hoe ondersteunt de hupverlener. Carl J
Hoe ondersteunt de hupverlener? Carl J. Rogers, De juiste gesprekstechniek Doorvragen op het verhaal. Vooral op gevoelens Samenvatten, zowel inhoudelijk als gevoelsmatig Aanmoedigen Spiegelen. Het in andere woorden teruggeven wat de cliënt verbaal en non-verbaal zegt Confronteren met een verschil tussen de inhoud van wat wordt gezegd en de manier waarop het wordt gezegd. Benoemen van gevoelens Zelfonthulling van de therapeut (ik heb het gevoel) Verhelderend reflecteren Het zoeken naar betekenis voor ervaringen Bevestiging

16 Thomas Gordon Gordon-methode
De Gordon-methode gaat uit van gelijkwaardigheid in relaties, zodat iedereen zichzelf kan zijn en zijn verantwoordelijkheid neemt, rekening houdend met de ander. In opvoedingsrelaties betekent dit dat de opvoeder het kind in zijn waarde laat en respectvol benadert. Eigenlijk zijn het de democratische principes die binnen het gezin worden geïntroduceerd. Het systeem benadrukt de effectieve communicatie en oplossingsgerichte conflicthantering. Het win-win-principe staat centraal. Hij stelt een overlegmethode in zes stappen voor. Het succes van Thomas Gordon volgt vooral uit zijn vermogen om de opvoedtheorie op een concrete, praktische manier te vertalen