Presentatie titel Logistiek 1 Inkoop Rotterdam, 00 januari 2007 1

Programma vandaag: Introductie Inkoopfunctie Inkoopproces Afsluiting

…is meer dan inkopen doen…

…is meer dan bestellen…

…niet alleen bij bedrijven…

…niet alleen van goederen…

…breed vakgebied… “Vroeger ging het bij inkoop voornamelijk om de afhandeling van bestellingen, tegenwoordig zijn daar allerlei zaken bijgekomen. Twee heel belangrijke functies van de inkoop van nu betreffen de uitbestedingsbeslissing en het ontwerp en management van de relatie met leveranciers. Nederlandse inkoper in Inkoop en Logistiek, Oktober 2002 7

Case Scheepsbouwer van o.a. coasters, veerboten, sleepboten en binnenvaartschepen. 32 werven wereldwijd Jaren ’90: Scheepsbouw in Nederland heeft het moeilijk concurrentie uit lage loonlanden; Casco’s zijn niet meer dan een deel van de voorraad Focus op uitbesteding en assemblage Time-to-market verkort; Efficiency gestegen … ….

Gevolgen voor het KOOP

Programma Introductie Inkoopfunctie 3. Inkoopproces 4. Afsluiting Commerciële inkoop en inkooplogistiek (§5.2) Verantwoordelijkheden van de inkoper (§5.4) 3. Inkoopproces 4. Afsluiting

Inkoopfunctie

Commerciële Inkoop Analyse, planning, implementatie en beheersing activiteiten Ontwikkelen, uitbouwen en onderhouden relaties met leveranciersmarkt Korte en lange termijn inkoopbehoefte Teneinde optimale bijdrage aan ondernemingsdoelstellingen te bewerkstelligen

Commerciële inkoopfunctie klant / product specifi- ceren contrac- teren selecteren activiteiten

Commerciële Inkoop Damen vertaalt markteisen één op één door naar de toeleveranciers Inkoopquota: 85%!!! Casco, electrische-, pijpwerk installaties, schilderwerk + arbeidskrachten!! Haalbaarheid overeenkomst (o.a. risico-analyse, toekomst, wat draagt toeleverancier bij aan ontwikkeling?) Totstandkoming van de overeenkomst (contract) 15

Inkoopfunctie

Inkooplogistiek Concepten uit vakgebied inkoop & logisiek Activiteit/functie die ervoor zorg draagt dat de juiste producten tegen de juiste prijs ter beschikking komen Zoekt naar optimale kosten door de gehele keten in beschouwing te nemen Uitvoering en besturing (fysieke activiteiten) Korte en lange termijn

Logistieke inkoopfunctie bestellen bewaken nazorg Leverancier (operationele) activiteiten

Logistieke inkoopfunctie Orders aanmaken= Casco, electrische-, pijpwerk installaties, schilderwerk + arbeidskrachten!! 100% materiaal beschikbaarheid (wanneer nodig!) Commerciële eindafrekening Managen van capaciteit van leveranciers op tactisch en operationeel niveau Optimaliseren en beoordelen relaties met leveranciers maar ook afhandelen van claims, gevolgen van meer- en minderwerk

6 trajecten inkoopfuncties Totaal aan activiteiten Commerciële functie legt de basis, de logistieke functie voert de activiteiten uit (binnen de contracten/condities)

Inkooplogistiek Totaal aan activiteiten Commerciële functie legt de basis, de logistieke functie voert de activiteiten uit (binnen de contracten/condities)

Verantwoordelijkheden inkoper Waar is inkoop verantwoordelijk voor? Continuïteit bedrijfsproces Bijdragen aan resultaat Strategische kwetsbaarheid Representeren onderneming Bijdrage aan innovatie

Verantwoordelijkheden inkoper Waar is inkoop verantwoordelijk voor? 1. Continuïteit bedrijfsproces Onderdelenvoorziening, vroeger voorraden, nu gereduceerd (85% van de materialen en arbied wordt ingekocht) 2. Bijdragen aan resultaat 3. Strategische kwetsbaarheid Veel toeleveranciers, met sommige een zeer nauwe samenwerking 4. Representeren onderneming Onderhandelen…. Representeren onderneming 5. Bijdrage aan innovatie Technisch ontwerp en ontwerpproces doet Damen zelf, echter de inkoper staat hierover voortdurend in contact met de leveranciers

Representeren van de onderneming…hoe ver ga je?

Programma Introductie Inkoopfunctie 3. Inkoopproces 4. Afsluiting Strategisch inkoopproces (Kraljic matrix) (§5.5) Leveranciersbeoordeling (§5.8) 4. Afsluiting

Inkoopproces De activiteiten zijn duidelijk, maar hoe doorloop je nu het proces?

Inkoopproces: strategisch Doel: bepalen welke inkoopstrategie je wilt volgen Analyseren van de huidige inkoopsituatie Hulpmiddel: raamwerk van Kraljic Bepalen van acties, zoals: Uitbesteden van activiteiten (zelf maken of niet) Kiezen van de relatie met toeleveranciers Centraal of decentraal inkopen …

Inkoop - Portfolio (Kraljic Matrix) aandeel van ingekochte materiaal/dienst in kostprijs invloed op rendement aantal potentiële toeleveranciers marktvorm (vvm, oligopolie monopolie enz) plaats van de leverancier

1 purchasing management Normale producten hoog strategische kwetsbaarheid 1 purchasing management Normale producten - laag laag hoog complexiteit van de inkoopmarkt

material management 2 Opbrengstverhogende producten hoog strategische kwetsbaarheid - laag laag hoog complexiteit van de inkoopmarkt

3 sourcing management Knelpunt producten hoog Pompmonteur (arbeid): inbouwen van scheepspompen doet Damen Shipyard zelf en koopt zij niet in (riscomijdend!) hoog strategische kwetsbaarheid 3 sourcing management Knelpunt producten - laag laag hoog complexiteit van de inkoopmarkt

4 supply management Strategische producten hoog Bv.: Software (maatwerk), Technisch personeel (Ingenieursbureau) Chirurgie verpleegkundige (EMC) hoog 4 supply management Strategische producten strategische kwetsbaarheid - laag laag hoog complexiteit van de inkoopmarkt

4 material supply management management 3 1 sourcing purchasing hoog 2 material management Opbrengstverhogende producten 4 supply management Strategische producten strategische kwetsbaarheid 1 purchasing management Normale producten 3 sourcing management Knelpunt producten - laag laag hoog complexiteit van de inkoopmarkt

Leveranciersbeoordeling: waarom? “Twee heel belangrijke functies van de inkoop van nu betreffen de uitbestedingsbeslissing en het ontwerp en management van de relatie met leveranciers” Nederlandse inkoper in Inkoop en Logistiek, Oktober 2002 Inkoopquota van 85%

Leveranciersbeoordeling: Subjectieve methode

Leveranciersbeoordeling: Subjectieve methode Voordeel: Eenvoud; Nadeel: - Subjectief => persoonlijke beoordeling geen duidelijke norm (harde cijfers))

Leveranciersbeoordeling: gewogen factorscore methode Leverings- betrouwbaarheid Kwaliteits- Prijs 1,0 Welk LBC behaalt leverancier A?

Programma Introductie Inkoopfunctie Inkoopproces 4. Afsluiting

Afsluiting Inkopen is meer dan goederen bestellen; Meerdere stappen Inkoopstrategie die je volgt hangt af van het type product De huidige tendens is “Back-to-core” en “make-or-buy”=> je zelf afhankelijk maken van je leverancier leidt’; Goed aandacht voor relatie én beoordeling

Afsluiting Damen koopt slim in! Scheepsbouw = lastige markt, maar Damen overleefde en maakte weer winst door goed inkoopbeleid Scheepswerf Gorinchem zijn 380 mensen in dienst, waarvan slechts 70 mensen bij het productieproces zijn betrokken Damen heeft intensieve samenwerkingsverbanden met toeleveranciers (85% wordt ingekocht) Damen doorloopt een proces met zijn toeleveranciers zodat zij kan streven naar een optimale samenwerking met toeleveranciers Damen beoordeelt haar toeleveranciers