Justitiële verslavingszorg, de lange weg naar EBM Chris van der Meer, directeur zorg Palier PBG

Overzicht presentatie JVZ: definitie, domeinen, doelgroep, bouwstenen Evidentie en praktijk Vrijwillige zorg PI programma’s Extramurale programma’s Co-morbiditeit Optimale drang (o.a. drugcourt) Conclusies, Aanbevelingen en agenda FADO 18 nov 2011

JVZ definitie Verslavingsinterventies voor justitiabele verslaafden gericht op criminaliteitsreductie onder justitiële titel, maar ook voor/ na combinatie van change (zorg) en control (just. / reclassering) Soms specifiek forensisch FVA, FVK, forensische verslavingspoli (Erkende) gedragsinterventies: LST-J; spiraal naar boven PI programma’s Maar veel justitiabelen ook in reguliere VZ 200 bedden (IMC, detox, TG) 12 mln / 860 klin. DBBC’s ambulant (MM, LST, CRA, heroïne, (F)ACT, etc) (n=1200) 5mln + 8mln comorbide verslaafden Domeinen: in PI extramuraal FADO 18 nov 2011

Verschil/overeenkomst JVZ met VZ Verslavingszorg effectief op verslaving = criminogene factor no.1 (kwantitatief) JVZ doelgroep (veelplegers!) negatieve selectie Cumulatie maatschappelijke problemen (D&T; fin.; soc; kansloos) Co-morbiditeit (ASP, LVB, ADHD, psychoses) Lange carrières / chroniciteit JVZ justitieel kader  andere algoritmes (geen stepped care) Titel belangrijker dan diagnose; acceptatieplicht (IFZO) Aanpassingen aan detentie (langer, meer abstinentie, complex, minder DO) Aanpassingen extramurale drang (langer, klinisch, verplichtend) FADO 18 nov 2011

Criminogene factoren gedetineerden (Vogelvang 2003) n=355 Matig-zeer ernstig Psychisch welbevinden 68% Arbeidsverleden 65%* Delictger. Activ. / kenniss. 62%* Financiën 62%* Delictpatroon 58%* Sociale isolatie 54% Woon(omgev.) 52%* Relatieprobl. 51%* Druggebruik 50%* Laag opleiding 48%* Zeer ernstig Delictpatroon 58%* Laag opleiding 48%* Geweld o.i.v. alcohol 34% Woonomgeving 34%* Zelfverwonding / suicid. 31% Druggebruik 30%* Psych. Welbevinden 29% Arbeidsverleden 27%* Huisvesting 27%* Delictger. Activ. / kenniss. 26%* Hier ziet u hoe breed de problematiek van alle gedetineerden is in termen van onderliggende problematiek, waarbij de sterretjes aangeven dat de problemen van de veelplegers nog weer beduidend ernstiger en frequenter zijn. Complexe problematiek is de regel. Hoewel de terminologie wat anders is (dit zijn begrippen uit de RISc) is duidelijk dat, willen wij resultaten boeken, we aandacht moeten hebben voor pure psychiatrie (incl. verslaving), voor tal van gedragsaspecten, maar vooral ook voor maatschappelijke factoren. * Ernstiger bij druggebruikers / veelplegers Vaste gedragspatronen (ASP, crim.,versl.) Vaardigheidstekorten (rel./soc.) Actuele problemen (wonen, werk, geld) Sociale kenmerken (fam, vrienden) FADO 18 nov 2011

Zeer actieve veelplegers: gem Zeer actieve veelplegers: gem. aantal aanhoudingen (etnische groep; leeftijd) bron: Veelplegersonderzoek Haaglanden (2000-2006), PARC 80 Nederlands (n=628) 70 60 Turks (n=49) 50 Marokkaans (n=301) Gemiddeld aantal aanhoudingen 40 Surinaams (n=233) 30 Antilliaans (n=122) 20 Overig (n=196) 10 18-24 jaar (n=390) 25-31 jaar n=340) 32-38 jaar (n=388) 39-45 jaar (n=269) 46+ jaar (n=142) NB gem. 2,6 antecedenten/jr; zelfrapportage: 6,7/wk FADO 18 nov 2011

Over evidentie / beperkingen Veel literatuur, weinig Cochrane-proof meta-analyses, programma-evaluaties: veel veelbelovend / waarschijnlijk effectief, invloed What works. RCT nauwelijks mogelijk, beperkte waarde verschillende justitie / zorg systemen Am, Eng, NL, etc erg veel variabelen beperkt generaliseerbaar door uitval veel beoordeling van niet-genoten behandeling believers en criticasters Voordracht: waarschijnlijk waar… en veel te verbeteren: experimenteerruimte. FADO 18 nov 2011

Geen vak voor pessimisten FADO 18 nov 2011

Bouwdoos JVZ Change Control diagnostiek*, motivering (MGV*) psychologisch: CGT* (LST, CRA), CM*, (att. bias) medicatie: MMT*, heroïne, bupr., naltrexon, ps.farm. systeem*: MDFT, MST* MI*: dagbest. / IPS, woonbeg, MJD (F)ACT, for.(F)ACT*, casemanagement* DT: CGT*, 12ST Klin: detox, TG*, Minnesota/12ST, CGT*, IMC (zelfhulp NA, CA, AA, etc)* Control detentie*, incapacitatie sancties (o.a. taakstraffen) maatregel (PIJ,TBS, ISD) bijz. vw / reclasseringstoezicht* 3 intensiteitsnivo’s, Electr.Contr GGz Reclassering (specialty teams*) Lit.: parole, probation, diversion drug (&MH) courts* veiligheidshuizen *Belang aangetoond / aannemelijk in JVZ FADO 18 nov 2011

Literatuur over een effectieve aanpak van criminaliteit bij verslaafden Belang vrijwillige / reguliere behandeling (VZ) effectief op verslavingsproblematiek (NB abstinentie of harm reduction) effectiviteit op criminaliteit soms onderzocht / aangetoond: heroïne- en methadonprogr.; TG meestal positieve kosten-baten (ambulant / TG / substitutie) NB meestal “bijvangst” bij goede zorg. Overigens is niet alleen drangbehandeling effectief tegen criminaliteit, ook vrijwillige klinische behandeling (TG), maar ook ambulante programma’s zoals methadon- of heroïneprogramma's kennen dit effect. Bij drugverslaafden lijkt bijna elke behandeling een maatschappelijke investering te zijn die zichzelf (ook financieel) terugverdient. Ook voor (Forensisch) ACT zijn gunstige cijfers w.b. kosten vs. maatschappelijke baten of vs. klinische behandeling. Dit ondersteunt de Haagse aanpak (intensief en breed ambulante inzet) FADO 18 nov 2011

Veranderingen bij ‘responders’ injecteerbare en inhaleerbare heroïne Hier ziet u wat ik net noemde over heroïnebehandeling, die goed is onderzocht op de effecten m.b.t. illegale activiteiten. Ongeveer de helft van de verslaafden die naast methadon ook heroïne kregen, behoorden tot de responders (succesvollen). Hier ziet u dat die resultaten m.n. op het punt van criminaliteitsreductie overtuigend zijn (hoewel er een zekere trivialiteit in zit om de verwervingscriminaliteit te zien afnemen bij verstrekking van het begeerde middel) CCBH FADO 18 nov 2011

TX: Criminality during FU (>1 yr) (police & self-report) TIP: SOV 24 m TX-c 6.5 m TX-v 6.8 m Short =<3m n= SOV 154 TX-c 50 TX-v 51 Dit is de tweede evaluatie (2008). Dit gaat over de criminaliteit na opname (gecontroleerd met politiegegevns): U ziet ook hier het TIP effect, behandeling heeft tijd nodig om werkzaam te zijn, maar dan heb je ook wat. De dwanggroep gemiddeld rond 30% cri8minaliteitsvrij, maar als je de vroege DO eruit laat stijgt dat snel naar ruim 40%. Het is natuurlijk opvallend dat het 24 maanden SOV programma vergelijkbare resultaten heeft met de genmiddeld 7 mnd van TX. Reduction = > 50% red. & <5 crimes Amsterdam Inst. Addiction Research (Maarten Koeter) and Parnassia Addiction Research Center (Peter Blanken) FADO 18 nov 2011

Benefit-cost ratio’s VZ (drugs) “it’s the criminality, stupid!” Ik zei net dat de meeste verslavingsbehandelingen maatschappelijk gezien winstgevend zijn. Hier ziet u dat ze tussen 2 en 5x minder kosten dan de reductie van maatschappelijke kosten (vooral in de criminele en justitiële sfeer, in mindere mate gaat het om afname van gezondheidskosten. Kortom, zorg aan delinquente verslaafden is altijd lonend. W.S. Cartwright 2000 FADO 18 nov 2011

Literatuur over drang: algemene opmerkingen Niet eenduidig.. Drang (mits substantieel) bevordert instroom (zorgmijders) en retentie beter dan kale straffen (detentie / toezicht) beter dan vrijwillige behandeling (drop-out) Recidivevermindering van omstreeks 14% (soms hoger) goed haalbaar (What Works) Different strokes for different folks WW: recidive-risico, criminogene factoren, responsiviteit Er zijn vrij veel overzichtsstudies gedaan, in NL bv door het WODC, door de SVG en door ZON-MW naar het functioneren van drangbehandeling, en samen met buitenlandse gegevens vallen daar best 10 voorlopige conclusies uit te trekken. het justitiemoment levert een bijdrage aan de motivatie om in behandeling te gaan en te blijven. Voorheen onzichtbare groepen komen in zorg en het helpt een beetje tegen drop-out. Drangarrangementen (dus met synergie tussen justitie en zorg) doen het bij GGz patiënten eigenlijk altijd beter dan kale executiemaatregelen Onderzoek naar recidive bij detentie en andere executiemaatregelen (taakstraffen, toezicht) geeft bijna steeds aan dat het toevoegen van behandeling aan de straf de prognose verbetert. (Zie ook RSJ advies 2007). Dit ondersteunt de Haagse aanpak van zorg en repressie. Engels en Canadees onderzoek heeft aangetoond dat de successen vaak niet spectaculair zijn, maar wel substantieel Maar dan moet het wel goed gebeuren; geen standaardbehandeling, maar diagnostiek en op basis daarvan gericht actie op criminogene factoren. FADO 18 nov 2011

Principles of Drug Abuse Treatment for Criminal Justice Populations goede diagnostiek / behandelplanning / zorg op maat inzet effectieve behandeling / criminogene factoren voldoende lang (> 3 mnd) / continuïteit in – na gevangenis brede aanpak (druggerelateerde problemen) bij DD: geïntegreerde behandeling medicatie vaak belangrijk incl. substitutie coördinatie en samenwerking (afstemming tussen behandelaar / justitiestaf ook over nazorg) beloning / sanctiesysteem m.b.t. deelname en prosociaal gedrag monitoring via UC wenselijk NIDA: consequent optimistisch… FADO 18 nov 2011

JVZ in detentie, bewezen effect Therapeutische gemeenschap (Amity, etc) Effectief op criminaliteit (neemt af in tijd) Vooral blijvers met nazorg (transitieTG / nazorg) Ook M-TG voor DD problematiek effectief Intensieve CGT (DAP, OSAPP, etc) Idem effectief, belang DF omgeving (Joe 2010) Cave te kort (HISAP = 100x2u), nazorg Mogelijk versterkt door CM (Pearson) 12ST niet bewezen Meth.onderhoud (Keep, etc) Start binnen, doorgaan buiten Effectief op (verwervings)criminaliteit Ik wil in grote lijnen met u stilstaan bij GGz voor veiligheid: Wat daar onder valt, Hoe de PBG daar op ingespeeld heeft Wat voor visie wij daarover hebben Vervolgens wil ik nader ingaan op de veelplegers Wie zijn het en wat voor problematiek De aanpak op gemeentelijk niveau en de inzet van de GGz daarbij Om dan vervolgens in meer beschouwende zin stil te staan bij de effecten, Wat de literatuur ons te zeggen heeft Wat goed gaat en wat niet Om te eindigen met conclusies FADO 18 nov 2011

California Amity at Donovan Program (‘04): 5 Year Return-to-Custody Rates (Planning 15 Year Study) % Returned Hier ziet u dat het effect wegebt na 5 jaar, maar nog steeds zeer significant is voor de TG / nazorg groep. Prendergast, M.L., Hall, E.A., Wexler, H.K., Melnick, G., and Cao,Y (2004). Amity Prison-Based Therapeutic Community: Five-Year Outcomes. The Prison Journal, 84(1), 36-60. 18 18

JVZ in detentie NL Actueel: Kansen cf. succesvolle literatuur ‘klinische’ zorg vooral voor psychiatrische patiënt (PPC) geen TG, VBA’s afgeschaft verslaving beperkt thema enkele intensieve PI projecten / ISD (dag)programma’s (CGT) ‘ambulant’: erkende recl.interventies: COVA(+), LST-J, Alc.& Geweld, etc inzet forensische poli’s (CGT, SVT) Kansen cf. succesvolle literatuur verslaving (incl. co-morbiditeit) positioneren in GW strakke programmatische samenwerking PI-GGz (cave marktgekte) intensief programma (CGT/ TG, MM); programmacontinuïteit borgen: 6-9 mnd intensief PI – 3 tot 6 mnd intensief buiten – nazorg scheiding reguliere detentie, drugvrije setting ISD veelbelovend snelle / goede doorstroming vanuit HvB en kortverblijf FADO 18 nov 2011

JVZ extramuraal, TIP 44 (Nadere uitwerking NIDA guidelines) Consequente screening, goede diagnostiek RNR: Risicoclassificatie, criminogene behoeften, responsiviteit Verslaving, psa, somat., maatsch.problemen Specifieke fact. (etnic., sexe, ASP; trauma, agressie, schuld, ident.) Behandeling (M)TG, CGT, CT(sancties / beloningen), MM/substitutie Casemanagement / coördinatie (bij DD: (for.)ACT) Duur / continuïteit / completion bepalend! Brede aanpak (med / psy en MI, evt. NA, etc) Zorg op maat, maar voldoende intensiteit; fasering! Organisatie / proces Samenwerking justitie / zorg (afspraken info-uitw.; cross training) Bij terugval opschalen i.p.v. stoppen Hoe moet zorg binnen detentie worden vormgegeven? Goede modellen voor resocialisatie beginnen met intensieve fase in detentie (bv TG model of intensief dagprogramma (hi-sap), met een goede overgang naar de gemeenschap (bv 6 mnd workrelease TG, BW etc). Vooralsnog voldoet de ISD vooral intramuraal niet aan dit model. Van methadon in detentie is beperkte werkzaamheid aangetoond Wat betreft klinische drangbehandeling is vooral van Therapeutische gemeenschaps behandeling het effect op criminaliteit aangetoond. Ik zal zo een plaatje laten zien van het Haagse TX dat dat bevestigt. Ambulante drangbehandeling kampt (overigens net als TG behandeling) met drop out problemen. Maar tijdens de behandeling is er een positief effect. Met drug Courts probeert men in het buitenland de druk consequenter en voelbaarder te maken. FADO 18 nov 2011

JVZ extramuraal, NL Actueel Veel (toegankelijke) VZ klin / amb, vooral regulier, gericht op gezondheidswinst door RS veel EBM (CGT, CRA, MM, (TG), casemanagement, DD) zowel korte behandeling, (CGT) als voortgezet (substitutie, (F)ACT) comorbiditeit (MMD, as2, LVB, ASS) weinig specifiek forensisch / JVZ (zie interventiematrix) NB Veelplegers tot recent relatief weinig zorg (gem. 3 mnd / jr.) Cave: bezuinigingen Rutte / Wilders 1 Aansturing / financiering MVJ en ontwikkeling Veiligheidshuizen (duurzame) recidivepreventie primair casusregisters / transparantie Kansen Bevorderen forensisch werken / forensische teams Risicotaxatie en –management, DO preventie-bemoeizorg Samenwerking zorg / reclassering / OM Innovatie: forensisch (F)ACT, PI programma’s (M-TG?), zorgpad comorbiditeit (Resultaten Scoren) FADO 18 nov 2011

TX: Criminality during FU (>1 yr) (police & self-report) TIP: SOV 24 m TX-c 6.5 m TX-v 6.8 m Short =<3m n= SOV 154 TX-c 50 TX-v 51 Dit is de tweede evaluatie (2008). Dit gaat over de criminaliteit na opname (gecontroleerd met politiegegevns): U ziet ook hier het TIP effect, behandeling heeft tijd nodig om werkzaam te zijn, maar dan heb je ook wat. De dwanggroep gemiddeld rond 30% cri8minaliteitsvrij, maar als je de vroege DO eruit laat stijgt dat snel naar ruim 40%. Het is natuurlijk opvallend dat het 24 maanden SOV programma vergelijkbare resultaten heeft met de genmiddeld 7 mnd van TX. Reduction = > 50% red. & <5 crimes Amsterdam Inst. Addiction Research (Maarten Koeter) and Parnassia Addiction Research Center (Peter Blanken)

Forensisch ambulatorium, Keten zonder contra-indicaties Forensische poli (80 FTE/ 2000 cl) Psychiatrische en verslavingsbehandeling Forensic outpatient (25 FTE/ 800 cl) PO: 109 Psychiatric and addiction diagnosis and treatment Forensic Outreach Team (F-ACT) Prison team Reintegratie modules, o.a. Mat. Jur. Dienstverl. (MJD) (50 FTE/ 2500 cl) budget hulp juridisch advies, hulp bij huisvesting, ID, verz. Forensisch wonen; dagloon GGz Reclassering (160 FTE/ 4000 cl) rapportages indicatie / toeleiding zorg toezicht gedragsinterventies; taakstraffen Ik wil bij enkele nieuwe voorzieningen stilstaan. Forensisch ambulant is het geheime wapen geworden, omdat we denken dat het een slimme mix is geworden van forensisch psychiatrische (bemoei)zorg: met al die kenmerken die ik zo straks noemde (geen contraindicaties, proactief / optimistisch) De MJD die een absolute maatschappelijke bodem onder het bestaan van de meeste patiënten helpt leggen (budgethulp, fondsen, verzekeringen, ID papieren, etc etc) De GGZ reclassering die zorgt voor de toeleiding zorg en het organiseren van drang (via toezicht en trajectbegeleiding), z.n. terugmelden, etc. forensisch ACT Omzet €22mln (€16,5 mln Just) Den Haag, Leiden, PI Scheveningen, PI Zoetermeer, Haarlem, Alkmaar, R’dam FADO 18 nov 2011

Maatschappelijke integratie: essentieel! budgethulp Woodstock Maatschappelijke integratie: essentieel! Leerwerkcentrum FADO 18 nov 2011 werkprojecten

Subgroepen (behandelperspectief) Herstel 40% Subst 30% DD 20% MP 10% Behandelen in detentie Modulaire behandeling ISD Z’meer PPC- Scheveningen + Klinische / residentiele behandeling TX (FVA) SOV, EH (TG) Motivatie Centrum Centrum Dubbele Problematiek (CDP) Forensisch psychiatrische afdeling (FPA) Duurzaam Verblijf Verslaafden (+) Ambulante / outreachende behandeling Outpatient drug free Substitutie programma’s Forensische (verslavings)poli CDP poli / DT Forensisch-ACT Hier ziet u ongeveer de grove verdeling van groepen justitiabelen die naar ons verwezen worden en de plaats van de TG daarbinnen. In de praktijk gaan aanzienlijke groepen naar substitutieprogramma’s (met de nadruk op ambulant), naar klinieken en ambulante zorg voor comorbide stoornissen (incl. de FPA), terwijl de zgn. meestproblematische groep (groepsongeschikt, ernstig gepsychopathiseerd) vooral ambulant blijfft met crisisopnames. Uiteraard is er ook overlap en verschuiving binnen de groepen

Subgroepen reïntegratie perspectief Herstel 40% Subst 30% DD 20% MP 10% Materieel juridische dienst (MJD) budget en schulden verzekering / ID / etc + Woonprojecten Remise (woonbegeleiding veelplegers) Re-entry na Emiliehoeve of Triple-Ex BW Centrum Dubbele Problematiek (CDP) Mi Casa / Woodstock (natte hostels) forensisch wonen / omklapwoningen (+) Dagbesteding / werk / opleiding Leerwerkcentr. (‘t Filiaal) / banenbemidd. (BV) Dagloon veelplegers (Reflex) Regulier dagloon (Clean River; Schoon&Zn)) Dagprogramma Inloop / gebruikersruimten NB Intensieve GGZ reclassering !!

Bij prominente dubbele problematiek (MMD) Wat zegt de literatuur over een effectieve aanpak van criminele (comorbide) verslaafden? Bij prominente dubbele problematiek (MMD) in detentie: gemodificeerde TG of CGT klinisch: geïntegreerde behandeling veelbelovend (IDDT) ambulant: intensieve / outreachende / omvattende zorgarrangementen (op maat) werkzaam. IDDT Voor ernstigste 30-50%: ACT (beperkte effecten op recidive) of forensisch-ACT (incl. reclassering; beter voor recidive); idem ICM / F-ICM. Reclasseringstoezicht (parole / probation) bij MMD specialty teams (GGz expertise; kleinere caseload) effectiever dan regulier Kortom het is tijd om stil te staan bij wat (vooral buitenlands) onderzoek zegt over effectieve aanpak van de betrokken groep. Ik kan al wel zeggen dat het vooral om zachte uitkomsten gaat (vooral omdat het zo moeilijk is om op dit terrein volkomen eenduidig onderzoek te doen): dus nog veel vragen, veelbelovende interventies, etc. FADO 18 nov 2011

Hoe kan justitiële drang zelf geoptimaliseerd worden? Continuïteit ‘van binnen naar buiten’* > 6 mnd* Contingente drang Drug Courts* (ook Veiligheidshuizen en ZSM?) Integrale dienstverlening (zorg / just) Forensisch ACT* Forensisch toezicht (TBS) PI programma’s (gedragsinterventies / FZ) Specialty teams* (MH probation; werkwijze, caseload) GGZ / verslavingsreclassering NB Justitie (helaas / nog) terughoudend (functiescheiding) NB handreiking info-overdracht GGZN * = EB FADO 18 nov 2011

Drug / MH Courts Speciale rechtbank voor justitiabele drugverslaafden 1989 Miami, nu wereldwijd intensieve samenwerking met zorg, reclassering, rehabilitatie, MW individuele behandelplanning (ambulant of klinisch) monitoring (UC, voortgang) / evaluatie olv rechter sanctie/beloningen (CM) geen geweldsdelicten speciale vormen: MH court, juvenile court, engaging mom Meta analyse (Latimer, 2006): 14% reductie arrestaties ged. FU voor resultaat: > 1 jr programma NB hi-risk: 1x/2wk (Marlowe, 2006)

Matching cf. risicostatus: drug court frequentie Hi risk 1x/2wk (75% completion) Lo risk 1x/4-6wk (75% completion) Lo risk z.n. (72% completion) Hi risk 1x/4-6wk (56% completion) Hi-risk ASP, vroege crim. / druggebruik, mislukte behandelingen, IQ, laag opgeleid, etc

Veiligheidshuis (DH: 2009) vervolg ketenaanpak; strategisch - en casusoverleggen partners: gemeente, OM, politie, 3RO, GGz, PI, JJI, RvK, BJ, etc op één locatie samenwerken aan opsporing, vervolging, berechting en hulpverlening, gericht op terugdringen van overlast, huiselijk geweld en criminaliteit. persoonsgebonden & gebiedsgebonden aanpak, soms VLOTs (ad hoc lokaal opererende teams) clusters: volwassenen, jeugd, gebiedsgericht, huiselijk geweld, nazorg detentie FADO 18 nov 2011

Conclusies NL moderne toegankelijke VZ en betrokken overheid (MVJ, gemeenten) JVZ complex veld behandeling daders = slachtoffers prohibitie altijd 3e in spreekkamer, dilemma’s (zeker in reguliere VZ) Veel gezondheids- en recidivewinst / maatschappelijk rendement te behalen (NIDA/SAMSHA), mits goed georganiseerd (breuken!) / samenwerking toolkit goed gebruiken (CGT, CM, med. / subst, MI, TG, ACT) different strokes for different folks (co-morbiditeit, crim. needs) in zorg houden / DO preventie essentieel FADO 18 nov 2011

Aanbevelingen PI programma’s Drug Court (≥ 1) Forensische ambulatoria? Verslaving weer positioneren (ook buiten ISD) ≥ 1 intensief transmuraal voorbeeldprogramma? > 6mnd PI / > 6mnd intensieve nazorg (cure & care) Drug Court (≥ 1) Forensische ambulatoria? Samenwerking VZ / psa / MW / GGzReclassing / MI Poli en bemoeizorg (for. FACT) Risicotaxatie / risicomanagement / recidivegegevens Criminogene / protectieve factoren JVZ opnemen in Kwaliteitsprogramma FZ (KFZ) FADO 18 nov 2011

Nieuwe kansen voor een ambitieuze JVZ/FZ onderzoeksagenda Delict/ probleemmix Indicatie- Stelling (NIFP, 3RO) Resultaat Vonnis IFZO WODC Delict Risicotaxatie Overige problemen Maatregel Toezicht Detentie Klinisch Ambulant Overig Recidive Middelengebr. Kosten / baten EFP Maatregel-Behandel- Combinatie Veiligheids- huis Door VFZ standaardisatie en overzicht Gegevens bij enkele spelers Systemen voor transparantie in wording (DataBanken, ROM, IFZO, etc) FADO 18 nov 2011

Dank voor uw aandacht FADO 18 nov 2011