hoe bepaal ik de kwaliteit van cultuuronderwijs? jorien schulten & piet hagenaars

aanleiding start landelijk programma Cultuureducatie met Kwaliteit (2013) lokt vakinhoudelijke chaos uit:  vele instellingen maken leerlijnen vanuit allerlei invalshoeken, uitgaande van vage kerndoelen  scholen kiezen maar een keer voor leerlijn  bij verkeerde keuze zijn leerlingen de dupe

aanleiding er is ook een landelijk programma:  leerplankader SLO gereed half 2014(!)  toezicht Onderwijsinspectie

cultuuronderwijs zorgwekkend Sardes (2014) laat zien dat in de schoolpraktijk:  19% van de scholen met een doorlopende leerlijn werkt (46% is er mee bezig en 35% werkt niet vanuit leerlijnen)  leerkrachten zich niet deskundig genoeg voelen (muziek, drama en dans)  leerkrachten niet goed weten wat en hoe ze moeten beoordelen

vraag om deskundigheid Sardes (2014) laat zien dat in de schoolpraktijk:  22% leeropbrengsten van leerlingen evalueert  16% de competenties van leerkrachten voor cultuuronderwijs evalueert  2% plannen heeft om te werken aan beoorde- lingsinstrumenten  13% plannen heeft om de deskundigheid van de leerkracht te versterken

beoordelen ja of nee? Sardes (2014) laat zien dat in de schoolpraktijk:  46% beoordeelt met een rapportcijfer, belangrijk zijn:  creativiteit en originaliteit van het eindproduct  werkhouding en werkproces  andere criteria zijn lastig omdat leerkrachten te weinig kennis hebben van artistieke en esthetische waarden van proces of product

waarom beoordelen?  kijken wat kinderen leren  kijken hoe kinderen leren  kijken of jouw sturingsmiddelen werken  leeropbrengst leerlijn en interventies  proces of product  schoolontwikkeling en kwaliteitszorg

hoe te beoordelen?  summatief toetsen (‘hard’)  feitenkennis, regels, technieken, herkenbare oefensituaties  bedoeld om cijfer te geven  formatief toetsen (‘zacht’)  probleemsituaties, breed toepasbare oplossingsmethoden  bedoeld om leer- of ontwikkelproces te ondersteunen

wat moet de leerling leren? probleemstelling  wat zou een leerling moeten kunnen en kennen  aan het eind van de basisschool  op welk niveau  wat zijn de criteria, en  hoe kan je dat zien?

onderzoek belangrijkste bronnen die geraadpleegd zijn  kerndoelen primair onderwijs (2009)  leerplankader SLO (2014)  effectiviteitsonderzoek (Scheerens 2010, 2014)  kennisbases muziek en beeldend pabo (2012)  kennisbases vakdocentenopleidingen (2012)  periodiek peilingsonderzoek muziek (1992, 1997) en beeldend (1996)  veelgebruikte methodes muziek en beeldend

onderzoek kwaliteitsindicatoren op niveau van de school, groep / leerkracht en leerling  1 kennis van de schoolvisie - vakbekwaamheid  2 vormgeving en structuur van de lessen  3 leeropbrengsten Kwaliteitskader muziek en beeldend onderwijs

tabel 1 kwaliteitsindicatoren

tabel 2 – gelegenheid om te leren – input

tabel 3 - gelegenheid om te leren – proces

tabel 4 - gelegenheid om te leren – leerling - output

hoe nu verder? kijkt u naar wat de leerling leert of geleerd heeft en waar let u dan op:  creativiteit en originaliteit  kennis en vaardigheden  plezier en trots op het werk  of lesdoelen zoals die vooraf gesteld zijn En, gaat u dat ook systematisch na?

hoe nu verder? jorien schulten - rijksmuseum twenthe