Stuurstand Online – het digitale clubblad van de TMC Nr. 9, jaargang 26 September 2015 Colofon Redactie Theo Nagel Leo Waterman Peter Smit Jos Schnitzler Hans Joosten Harry Witting Kopij & contact De Stuurstand Is het officiële cluborgaan van de Twentse Modelspoorweg Club (TMC) In dit nummer o.a.: Leden zwaaien af! Globetrotter Open Dag 25/10 Enschede schiet op Openlucht Museum

BESTUURSTAFeL Jeroen Verhaak Secretaris BEZOEK MSG Den BOSCH AAN TMC op 6 september jl. Leuke afkortingen in de kop van deze bijdrage aan de Stuurstand. Ik mag toch aannemen dat iedereen weet wat TMC betekent dus dat wordt niet verder toegelicht. En MSG staat voor ModelSpoorwegGroep en ze komen uit Den Bosch. Het was een tegenbezoek na ons bezoek enige tijd geleden aan deze modelspoorcollega’s in Den Bosch en aansluitend de CVL Post in Rotterdam. Zoals bekend heeft de MSG aan de wieg gestaan van RAIL. Daaraan hebben ze ook hun grote onderkomen met meerdere banen te danken Vanaf ongeveer half tien die zondagochtend druppelden de nodige clubleden beginnen. Na het nuttigen van een eerste kop koffie werden de CVL posten bemand en gingen de eerste treinen op weg. Zo rond uur arriveerden onze gasten en werden ze door voorzitter Theo Nagel verwelkomd bij een kopje koffie en cake. Na een toelichting op de geschiedenis van de club, de geschiedenis van onze ruimte in Prismare en uiteraard de nodige informatie over de opzet en achtergrond van onze clubbaan. Na veelal een tweede kop koffie zwermden de bezoekers uit over onze ruimte. Meerdere malen kregen we enthousiaste reacties op onze baan, de scenery, het materieel e.d. Dat onze gasten ook nieuwsgierig waren bleek uit de vele vragen die een van ca. 20 clubleden die deze zondagochtend speciaal naar onze clubruimte waren gekomen. Na verorbering van de meegebrachte lunch en een woord van dank voor de goede ontvangst vertrok rond de groep naar de manifestatie Terug naar Toen van de VSM (Veluwsche Stoomtrein Maatschappij). Overigens zou de TMC de TMC niet zijn om aan dit bezoek een extra rijmoment te koppelen. Na uur waren ook de donateurs uitgenodigd en sommige maakten van deze gelegenheid gebruik om de vorderingen van de clubbaan te bezichtigen en in sommige gevallen te rijden. Dit met een van de vele treinen die door de materieelcommissie op de baan waren gezet (naast natuurlijk enkele door leden meegebrachte treinen).

In de vorige Stuurstand meldde deze gepensioneerde huisarts, afkomstig uit Nijmegen, dat hij te zijner tijd wel weer die kant op zou gaan om dichter bij de (klein) kinderen te vertoeven. Dat moment kwam onverwacht en heel plotseling. Reden voor Adelbert nog even persoonlijk afscheid te nemen van zijn modeltreinvrienden – met pijn in het hart maar toch met een goed gevoel. En met een prachtig geschenk: een model van het NS meetrijtuig ‘Jules”. Adelbert bedankt en het gaat je goed! Nieuwe leden (zwaaien weer af..) Tekst en Foto’s Theo Nagel Adelbert de Vreese Leden nieuws Raymond Grobper 01/10 van donateur naar aspirant lid Robin Grobper 01/10 aspirant Wolfgang Glaubitzper 01/09 volwaardig lid Adelbert de Vreeseverlengt aspirant lidmaatschap niet ivm verhuizing Wijzigingen worden in de nieuwe ledenlijst (01/10/2015) doorgevoerd.

Open dag 25/10 Zoals bekend zal op zondag 25 oktober weer onze jaarlijkse Open Dag plaatsvinden. Ook deze editie weer met veel activiteiten, o.a.: Treinenbeurs Werkende stoom modellen N-spoor module Historische stads- en streekbus modellen H0 digital demonstratie baan Workshops weatheren en scenery En natuurlijk het nodige spektakel op en rond onze eigen clubbaan! Zonder jullie medewerking gaat dit niet lukken. Dus help mee met opbouwen, meld je aan als machinist, hulp in de kantine of bij de kassa; we verwachten net als vorige jaren veel volk! Inschrijven kan op de lijst in de keuken of mail naar Tekst Theo Nagel

Tekst en Foto’s Leo Waterman Globetrotter MOROP 2015 Tijdens het jaarlijkse congres van de MOROP besloten mijn oude schoolvriend Remmert en ik maar weer eens deel te nemen aan 2 excursies. De MOROP is een Europese club die zich namens de modelbaanclubs bezig houdt met de normen voor bijvoorbeeld de geometrie van de rails, de standaardisatie van de digitalisering of zoals dit jaar o.a. met de speling van koppelingen. Al die normen zijn te vinden op internet. Ook overleggen ze met de industrie, hoewel die was dit jaar niet vertegenwoordigd was bij de technische commissie. Onze eerste excursie was naar Miniland in Heimstetten, een voorstadje van München. Het is een deel van een afgestoten baan van elders, aangevoerd met 15 vrachtwagens, met behulp van de brandweer in grote stukken binnen gebracht in een grote hal. Ze hebben geen airco en geen geïsoleerd dak maar wel lekkage en vochtproblemen. Dus vraag ik me af waar ze aan zijn begonnen…… Ze hebben veel bestaande delen aan elkaar gemaakt, maar het vlieg- veld is nieuw (ieder heel uur wordt er gevlogen)! Alles is er: onweer, nacht, vuurwerk, kermis, een haven etc. maar gelukkig ook erg veel lange treinen en enorme schaduwstations. Ik vond de bedrading wat slordig, dus ook om die reden: ga gauw kijken voor het te laat is!

Tekst en Foto’s Leo Waterman Globetrotter We hadden onze intrek genomen in een hotel vlak naast het station van Augsburg. Dat was heel praktisch vanwege ons bezoek aan het Bahnpark van Augsburg. Dat is normaal alleen op zondag open maar speciaal voor de MOROP dit keer op woensdag. Augsburg had een gigantische onderhoudswerkplaats voor stoomlocomotieven, met 2 enorme Lokschuppen. Die werden flink gebombardeerd in de oorlog, het meeste is nooit meer opgebouwd omdat men op diesel en elektrische tractie zou overgaan. Één van die 2 ring- loodsen wordt nu zorgvuldig hersteld.

Tekst en Foto’s Leo Waterman Globetrotter De bedoeling is dat er van elk van de 29 EU landen één loc komt te staan. We zagen een heel oude Zwitserse elektrische lok, een zgn. Kastenlok, ooit gebouwd voor de Gotthardlijn; ze hebben nog heel lang dienst gedaan. Het VerkehrsMuseum in Luzern wilde hem graag uit logeren sturen wegens plaatsgebrek. Verder o.a. een Franse lok; de Nederlandse 1211 hebben we niet gezien, veel elektrisch is er nog niet. In de hal waar onze lunch (per trein!) werd geserveerd, stonden links en rechts wel oude stoomlocs. Wat stoomlocs betreft: liever kolengestookte dan oliegestookte want een ton Poolse kolen kost iets van 80 euro, een ton stookolie 600! Bijzonder zijn de aanwezige oude TEE stellen. Éen exemplaar was voor ons opengesteld. Fantastische luxe voor die tijd, maar niet voor de machinist: zijn cabine zat schuin boven de Maybach motor - schuin onder hem, in het vooronder, de generator en de airco. Dat moet een hels lawaai zijn geweest! Het viel mij op dat de wand van de trein uit de jaren 50 nog was geklonken en niet gelast.

Tekst en Foto’s Leo Waterman Globetrotter Als extra ingelast onderdeel mochten we op bezoek bij de MIGA, de modelspoorclub van Augsburg. Ze hebben daar 5 (!) banen, geld lijkt geen rol te spelen. Grootste probleem: het gebouw is eigendom van de DB. We werden eerst ontvangen bij de uitgebreide analoge H0 module-baan. Geen Fremo standaard. Heel mooi, niet in het minst vanwege de filigrane bovenleiding: Sommerfeldt maar de rijdraad is eigenbouw, het lijkt wel spinnendraad en dus lastig te fotograferen.

Tekst en Foto’s Leo Waterman Globetrotter De tweede baan is digitaal, ook heel erg mooi. De derde is een Rhätische baan in aanbouw.

Tekst en Foto’s Leo Waterman Globetrotter De vierde is een Märklin baan met mega-schermen voor de digitale besturing. Alles van een zeer degelijke en goed doordachte onderbouw.

Tekst en Foto’s Leo Waterman Globetrotter De vijfde baan is een spoor1-baan, enorm groot, daar reden o.a. 2 krokodillen in dubbeltractie. Kenmerkend voor al hun banen: decoders voor wissels, seinen, bezetmelders: alles zit aan de zijkant, dus goed toegankelijk voor service. De leden komen op dinsdagavond bijeen, maar één van de ontvangende leden vertelde ons dat hij er wel 6 dagen in de week is, nà zijn werk…..! Alles bij elkaar zeer indruk- wekkend, “vaut le détour” zoals een Franse reisgids dat noemt, ofwel: het omrijden waard…. Augsburg is trouwens een prachtige oude stad met veel renaissance huizen en paleizen. Onlangs is het nieuwe driehoekige centrale tramstation geopend. MIGA: Modellbahn Interessen Gemeinschaft Augsburg Bahnpark Augsburg: Museum in opbouw, open op zondag van mei tot october

Tekst Jeroen Verhaak Sponsor nieuws Waarschijnlijk is bij de meeste van ons wel bekend dat Miniworld in Rotterdam een van onze sponsoren is. Zie voor meer informatie Deze baan met o.a. de haven van Rotterdam en verschillende bekende gebouwen en bruggen in deze stad is zeker de moeite waard om te bezoeken. In ruil voor een banner in de Stuurstand krijgen we enkele kaarten om deze voor de clubkas te verkopen. Op dit moment zijn er nog enkele kaarten beschikbaar die geldig zijn tot 3 februari De normale toegangsprijs bedraagt € 8,00 en bij aanschaf op de club betaal je slechts € 5,00 per kaartje. De bereikbaarheid per trein is prima, Miniworld bevindt zich op ca. 8 minuten lopen van het Centraal Station van Rotterdam. Kaarten zijn bij mij of de penningmeester verkrijgbaar.

Enschede in bouw Je hebt het vast al gemerkt… het emplacement Enschede krijgt steeds meer kleur! Na zorgvuldig ballasten hebben Peter Smit, Arnold Severien en Len Mulder een aantal dagdelen besteed aan het airbrushen van de rails en bedding. Hoewel er nog veel moet gebeuren zullen de bezoekers van de Open Dag het verschil duidelijk merken! Tekst en Foto’s Theo Nagel

Op de tram Een weekje met stralend weer vertoeven in de regio waar je roots liggen, is een geschenk uit de hemel. Wij genieten dan ook intens van een dag Vierdaagse gekheid, trappen op de pedalen vele kilometers weg door het boeiende Gelderse landschap, worden bij vrienden en familie met blijdschap ontvangen en ………. ja, na 10-tallen jaren stappen wij ook weer eens over de drempel van het Nationale Openluchtmuseum. Wat is het leuk om herinneringen op te halen, vol bewondering het erfgoed te beleven. De fraai gerestaureerde rijtuigen van de RET, bestuurd en begeleid door enthousiaste vrijwilligers, rijden lustig hun rondjes. Onderweg stappen we uit, bekijken de boel en als dat gedaan is, wachten we gewoon tot er een tram bij de halte stopt. Van achter de bestuurder foto’s maken is geen probleem. Het interieur op de prent zetten evenmin. Tekst en Foto’s Jos Schnitzler

Op de tram De wachthokjes bij diverse haltes zijn in oorspronkelijke staat hersteld. Met enige verbeelding horen we de stemmen van Jaap en Nellie Kooiman uit ‘Toen was geluk nog heel gewoon’..! Tekst en Foto’s Jos Schnitzler

Op de tram In de remise dalen we af in de werkput om een rijtuig van de HTM eens van de onderzijde te bekijken. Het nabijgelegen depot van Van Gend & Loos biedt de mogelijkheid om het verleden interactief te beleven. Naast het laadperron staat zelfs een Sik met goederenwagons. Tekst en Foto’s Jos Schnitzler

onze sponsoren