Cultureel Ondernemerschap Ambassadeurs 25 april 2013

Quotes (1) ‘Sommigen menen dat de kunstensector uit zijn aard een non-profit sector is, een domein zelfs waar winst maken niet aan de orde of misschien onwenselijk is. Het zou juist veel waard moeten zijn om kunstenaars en culturele instellingen te stimuleren een zo profijtelijk mogelijk bedrijfsvoering na te streven. Zolang de artistieke waarde van de kunst maar niet wordt geperverteerd uit winstbejag, moeten kunstenaars en culturele instellingen de ruimte nemen voor commerciële activiteiten, voor een variabel prijsbeleid en voor het vinden van private partners. Zij moeten financieel in staat zijn om met succes te innoveren en waar nodig, zich kunnen permitteren om niet succesvolle activiteiten voortijdig te beëindigen’, Ryclef Rienstra (Amsterdam, 26-2-2009, directeur VandenEnde Foundation). Uit: Rienstra, R. In Franssen, B., Scholten, P. en M. Altink. Handboek cultureel ondernemen. Assen: Van Gorcum, 2009: pp. VII-VIII

Quotes (2) ‘De kloof tussen kunst en economie brengt cultureel ondernemers soms in een lastige spagaat. Wie te veel bezig is met de zakelijke kant, wordt minder serieus genomen als kunstenaar. En als je niet serieus genomen wordt, krijg je geen subsidie. Wie wel subsidie krijgt en zelf wat gaat verdienen, wordt gestraft en op zijn subsidie gekort. En wie helemaal op lijkt te gaan in zijn kunstenaarschap, zal bij commerciële investeerders weinig bereiken’, Nachoem Wijnberg (Amsterdam, 25 oktober 2007, hoogleraar Cultureel Ondernemen en management aan de Universiteit van Amsterdam).

Quotes (3) ‘Een gezonde cultuursector is zo min mogelijk afhankelijk van de overheid. Van culturele instellingen verwacht ik dat zij in staat zijn een substantieel deel van hun eigen inkomsten uit de markt te halen. De overheid moedigt succesvol ondernemerschap aan. Eigen inkomsten en voldoende publiek zijn dan ook harde criteria bij beoordeling van subsidieaanvragen’, Halbe Zijlstra (Den Haag, 6 december 2010, staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap). Zijlstra, H. Brief aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal, Uitgangspunten cultuurbeleid. 6 december 2010

Wat is cultureel ondernemerschap? Meer eigen inkomsten? Meer commerciële activiteiten? Innovatie? Zo min mogelijk afhankelijk van subsidie? Voldoende publiek? Een zo profijtelijk mogelijk bedrijfsvoering? En de culturele missie? De reden van ons bestaan!

Definities (1) Verschillende definities, waarbij de nadruk kan liggen op: Cultureel ondernemen als fenomeen Een verzameling benodigde eigenschappen voor een cultureel leider Een businessmodel voor culturele bedrijfsvoering

Definities (2) ‘De cultureel ondernemer is een producent van kunst – in al zijn verschijningsvormen – die met de artistieke integriteit van zijn kunstproduct als uitgangspunt, met alle middelen probeert een zo groot mogelijk (betalend) publiek – hoe specifiek ook – voor zijn kunstuiting te interesseren en die streeft naar een sluitende exploitatie van zijn ‘onderneming’‘ Ryclef Rienstra, directeur van de VandenEnde Foundation

Definities (3) ‘Cultureel ondernemerschap is een ondernemerschap waarbij gestreefd wordt naar een optimale balans tussen zakelijke en artistieke doelstellingen. Bij het streven naar deze optimale balans worden de klassieke ondernemersdeugden, als het nemen van initiatief, eigen verantwoordelijkheid en risico, het overtuigen van financiers en een innovatieve instelling, ingezet.’ Stichting Kunst & Zaken. Cultureel Ondernemerschap: een kwestie van balans. Aanbevelingen voor een dynamischer relatie tussen culturele instellingen en de overheid. Rotterdam: Stichting Kunst & zaken, 2001: pp. 12-13

Definities (4) Cultureel ondernemerschap is het leiden van culturele organisaties vanuit drie basiskenmerken: het formuleren van een richtinggevende culturele missie, het balanceren en handelen tussen culturele en economische waarden en zorg hebben voor een culturele infrastructuur. Giep Hagoort (2007)

Definities (5) ‘Met cultureel ondernemen wordt het streven en handelen aangeduid van organisaties, ondernemingen en individuen die zich inzetten voor het realiseren van doelstellingen op het gebied van kunst en cultuur, op een financieel duurzame wijze. Culturele ondernemers optimaliseren hun eigen inkomsten en zijn bereid risico’s te nemen om hun doelstellingen te realiseren. Culturele ondernemers benoemen meetbare doelen op artistiek, maatschappelijk en financieel gebied en doen aan prestatiemeting om hun prestaties te monitoren en stelselmatig te kunnen verbeteren.’ Franssen, B., Scholten, P. en M. Altink, 2009: p. 14

Aspecten cultureel ondernemerschap Klassiek ondernemerschap & professionaliteit Innovatie & creativiteit Efficiëntie & effectiviteit (prestatiemeting) Marktgerichtheid & openheid Financieel duurzaam & eigen inkomsten

Klassiek ondernemerschap Culturele missie & visie Strategie Meetbare doelen op artistiek, maatschappelijk en financieel gebied Prestatiemeting Organisatie Mindset: creatief, inspelen op kansen, risico’s durven nemen

Hoe brengen wij meer cultureel ondernemerschap in de organisatie?