Theoriegestuurde evaluatie Literatuuronderzoek als toetssteen van beleid Dr. Vasco Lub Bureau voor Sociale Argumentatie / EUR

Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl Inhoud Illustratie methode a.d.h.v. leefbaarheidsmaatregelen Winst en voorbehouden Aanknopingspunten voor lokaal bestuur Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Leefbaarheidsbeleid fysiek en repressief… Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Ook veel sociale interventies… Hier vermelden dat dit bij uitstek terreinen zijn waar weinig bekend is over werkzaamheid vanwege thematische en methodologische problemen Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl Maar… Weinig bekend over effectiviteit Moeilijk te evalueren Slagingskans hangt af van geldigheid onderliggende assumpties (interventietheorie) Hier vermelden dat dit bij uitstek terreinen zijn waar weinig bekend is over werkzaamheid vanwege thematische en methodologische problemen Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl Dus: Hoe plausibel zijn geïmpliceerde causale mechanismen (interventietheorieën) van sociale interventies op het terrein van buurtleefbaarheid, gegeven beschikbare wetenschappelijke kennis? Hier eigen methode toelichten: mix tussen abstracte toetsing beleidsveronderstellingen en meer concrete vorm van theory of change methode Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Stappen in het onderzoek Inventarisatie leefbaarheidsinterventies Reconstructie interventietheorieën Verzamelen wetenschappelijke literatuur Beoordeling interventietheorieën Inzichten vertalen naar beleidsimplicaties en onderzoek Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Drie toetsingsvoorbeelden: Wijksport Straatcoaches Gedragscodeprojecten Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl Voorbeeld Wijksport “Goed georganiseerde en begeleide sport kan leiden tot vergrote zelfwaardering en verbeterde sociale vaardigheden. Bij het sporten leren de jongeren bijvoorbeeld afspraken na te komen en gezag te aanvaarden.” “Jongeren met gedragsproblemen functioneren moeilijker in het sociale verkeer en hun gedrag kan ook problemen opleveren in de buurt. Voor deze groep kan sporten belangrijk zijn, bijvoorbeeld voor het ontwikkelen van sociale vaardigheden.” Uit: ‘Sport als bijdrage aan de sociale veiligheid en leefbaarheid’ Centrum Criminaliteitspreventie & Veiligheid Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Interventietheorie Wijksport Risicojongeren worden betrokken bij sport Jongeren gaan zich beter gedragen in de buurt Omgangsvormen verbeteren, conflicten de-escaleren Leefbaarheid verbetert Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Belangrijkste uitkomsten Sport veel minder grote invloed op gedrag dan veelal aangenomen Vechtsport heeft eerder bevorderend dan regulerend effect op agressiviteit Evt. sociaal effect treedt pas op als sport in pedagogisch jasje wordt gestoken Wijksport draagt doorgaans niet bij aan ontmoetingskansen volwassenen Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Voorbeeld Straatcoaches Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Interventietheorie Straatcoaches Straatcoaches beter toegerust Straatcoaches spreken overlastgevers aan Overlast neemt af Leefbaarheid verbetert Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Belangrijkste uitkomsten Uit cijfers blijkt geen aantoonbare afname (jeugd)overlast en aangiften door coaches Resultaten te gemengd en overlastmeldingen en aangiftecijfers te overeenkomstig met natuurlijke trends en referentiegebieden Soms zelfs toename van overlast ‘Coachende’ benadering blijft blinde vlek Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Ontwikkeling overlastmeldingen Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Gedragscodeprojecten Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Interventietheorie Gedragscodes Duidelijkheid regels en grenzen Bewoners gesteund door leefregels Spreken elkaar eerder aan op overlast Leefbaarheid verbetert Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Belangrijkste uitkomsten Bereikt vooral bewoners die zich aangetrokken voelen tot specifiek soort sociale normering (‘Wij groeten elkaar!’) Buurt of straat vormt nauwelijks collectief waarin effectief groepsnormen kunnen worden afgesproken Gedrag dat wordt ervaren als ‘onbeschaafd’ niet dezelfde betekenis voor verschillende groepen Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl Winst methode Inzicht in werkzaamheid zonder real life evaluatie Nuttig alternatief voor moeilijk meetbare maatregelen Beleidskeuzes kunnen vooraf worden gefundeerd op wetenschappelijke kennis Effectief middel tegen beleidsamnesie Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl Ergo: Niet direct in ‘metingsreflex’ schieten (kennis produceren), maar eerst bezoek brengen aan bibliotheek (kennis ontsluiten) Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl Voorbehouden Toetsing zegt vooral iets over slagingskans maatregelen (plausibiliteit), niet over feitelijke impact Politieke realiteiten stellen grenzen Wetenschap niet de enige legitimatiebron van beleid Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Aanknopingspunten voor lokaal bestuur Toetsing huidige beleidsmaatregelen (kaf van koren scheiden) Toetsing beleidsvoornemens (denk aan lokaal memorandum) Toepassing wetenschappelijke inzichten bij beleidsontwerp (rol voor rekenkamers?) Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl

Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl Verder lezen: Bureau voor Sociale Argumentatie www.socialeargumentatie.nl