Huiswerk vs. Huiswerkuren Ilona van der Meulen Judith Weeteling Ruben Visser

Verlegenheidsituatie… Hebben de verplichte huiswerkuren invloed op het daadwerkelijk gemaakte huiswerk en inlevergedrag onder leerlingen…

Theoretisch kader… Krantenartikelen: Nierop, Leonie van (9 april 2008). Poppetjes tekenen tijdens het huiswerkuur. NRC Onderzoek uitgevoerd door de commissie van Dijsselbloem naar de onderwijsvernieuwing en de visie van leerlingen hierop. Haan, Ferry (19 maart 2012). Laat puber huiswerk op school maken. Volkskrant, opinie. De kijk van docenten op de levensstijl van leerlingen vs. huiswerk. Boeken: Deinum, Jan Folkert. (2000). Schoolbeleid, Instructie en leerresultaten. GION  Effectief benutten van leerletijd en de docenten hierop. Veugelers, W. & Zijlstra, H. (1996). Praktijken uit het Studiehuis. Leuven/Apeldoorn: Garant Uitgevers. Doel van het studiehuis en de zelfsturende houding van leerlingen. Onderzoeksrapport: Sol, Yvette. & Stokking, Karel. (2008). Keuzewerktijd en verandering van leercultuur. Ministerie van OCW. Theoretisch kader In het eerste hoofdstuk is duidelijk geworden wat de onderzoeksvraag is, namelijk “Wordt er meer huiswerk gemaakt op een school waarbij huiswerkuren verplicht zijn?”. De onderwijsvernieuwingen die de afgelopen twintig jaar zijn doorgevoerd, oftewel de nieuwe tweede fase, is een verslechtering van het gegeven onderwijs. Althans dat is de conclusie die veel leerlingen getrokken hebben. (Nierop, 2008). Verschillende factoren hingen hiermee samen, met dit onderzoek kijken wij voornamelijk naar het studiehuis. Het studiehuis had als doel om het middelbaar onderwijs beter aan te laten sluiten op het hoger onderwijs, zowel qua inhoud als qua onderwijsmethode. Een methode waarbij de leerlingen minder worden gestuurd en meer verantwoordelijkheid op zich zal moeten nemen. Er wordt van het verlangd dat ze zelf kennis zullen gaan produceren, hierbij is een onderzoekende en reflecterende houding is nodig. Indien dit het geval is kan de leerling beter mogelijkheden inschatten met het benutten van dit extra uur, beter deelnemen aan de ontwikkeling van de samenleving waarbij er wordt verwacht dat je zelfstandig keuzes kunt maken in o.a. je vervolgopleiding. (Veugelers & Zijlstra,1996, p. 21). Door het studiehuis, oftewel het verplichte huiswerkuur, in te stellen werd er vanuit gegaan dat leerlingen meer zelfstandig gingen werken, wat betekend minder klassikale lesuren. Dit is waarschijnlijk het grootste knelpunt onder de leerlingen, ze ervaren het studiehuis als een ongeleid projectiel waarvan ze niet wisten wat het einddoel was. Ze zijn losgelaten op het zelfstandig maken van opdrachten, maar vele leerlingen hadden nooit eerder geleerd om zelfstandig te werken en voelden zich in het diepe gegooid. Het studiehuis wordt veelal gegeven onder leiding van vakdocenten, . Het nadeel van deze uren is voornamelijk dat veel leerlingen niet weten wat er van hen verwacht wordt, tevens is er ook concentratie problemen bij enkele. Hierdoor komt er minder lesstof binnen, dan bij voorbaat gedacht werd. Het zelfstandig werken ging volgens de leerlingen ten koste van het niveau. De leerlingen willen meer uitleg, in plaats van het verdoen van hun tijd in de stilte van het verplichte huiswerkuur aan opdrachten waaruit geen cijfer wordt toegekend. (Nierop, 2008). Toch zien enkele docenten hiervan wel het voordeel in. De meeste leerlingen maken thuis hun huiswerk niet, als ze zich wat serieuzer inzetten zouden er meer leerlingen kunnen slagen. Een uur aan je huiswerk per dag, zou volgens sommige zeker zoden aan de dijk zetten. Door de motivatiecrisis die leerlingen tonen om zich in te zetten voor hun schoolwerk, zou het verplichte huiswerkuur juist stimuleren om leerlingen aan het werk te zetten. Mede omdat vele ouders het lastig vinden om hun pubers thuis aan het huiswerk te krijgen, zullen de docenten moeten optreden tegen dit gedrag d.m.v. het studiehuis. Door leerlingen de school niet meer te laten zien als een sociale ontmoetingsplaats, maar als een ticket naar de toekomst. Zullen de scholen hun lesmethode moeten inrichten als een zelfwerkzame leeromgeving. Tevens past huiswerk maken niet meer in de levensstijl van veel leerlingen, die druk zijn met sportactiviteiten en bijbaantjes om nog tijd over te hebben voor het maken van hun schoolwerk. Dat huiswerk behoord tot de sleutel van betere schoolprestaties is bijna iedereen het over eens. Maar de oplossing om de leerlingen daadwerkelijk aan hun huiswerk te zetten is nog niet gevonden in het inzetten van het studiehuis. (Haan, 2012). Mogelijkheden zijn er genoeg om de leertijd effectiever te benutten. Feitelijk vind het leerproces plaats in het lokaal of bij het maken van huiswerk. Wat betekend dat de docent en zijn aanpak directe invloed heeft op het proces, met name zijn keuze vrijheid van leerstof, werkvormen, orde houden in het lokaal. (Deinum, 2000, p. 21). Door bijvoorbeeld de schoolweek te verlengen en het (meer) opgeven van huiswerk zou betekenen dat er meer tijd benut kan worden voor klassikaal onderwijs. Dit staat wel haaks tegenover de eerder beschreven leefstijl van jongeren die het buitenschool te druk hebben om hun huiswerk te voltooien. Toch is er in onderzoek waargenomen dat je het maken van schoolwerk kan stimuleren door het maken van duidelijke afspraken over het afnemen van toetsen en het maken van huiswerk in de klas. Als leerlingen weten waaraan ze toe zijn, zullen ze eerder geneigd zijn om op niveau te blijven. De gemaakte regels geeft een schoolklimaat weer waarbij er geen ruimte is als leerling om zicht te onttrekken aan het onderwijs. (Deinum, 2000, p. 33).Tevens heeft het vereisten van het maken van huiswerk invloed op het leergedrag, aangezien de docent meer verdieping kan brengen in de les omdat de leerlingen meer voorinformatie verwerkt hebben tijdens het maken van de opdrachten. Dit biedt de docent meer gelegenheid om dieper op de stof in te gaan en uitstappen te maken m.b.t. de stof door het doen van o.a. practicums en veldwerk bij het vak biologie.

Probleemstelling… Onderzoeksvraag: Wordt er meer huiswerk gemaakt op een school waarbij huiswerkuren verplicht zijn?

Deelvragen… Deelvragen: Wat is de meerwaarde van het huiswerkuur voor de leerlingen? Ervaren leerlingen de huiswerkuren positief? Hebben de huiswerkuren invloed op hun leergedrag?

Onderzoeksopzet… Onderzoeksvraag: Wordt er meer huiswerk gemaakt op een school waarbij huiswerkuren verplicht zijn? Enquêtes onder de studenten, Literatuur bronnen Deelvragen: Wat is de meerwaarde van het huiswerkuur voor de leerlingen? Ervaren leerlingen de huiswerkuren positief? Enquêtes onder de studenten Hebben de huiswerkuren invloed op hun leergedrag?

Uitvoering van het onderzoek… Enquêtes onder (2TL) leerlingen van 3 verschillende scholen: Huygens College Amsterdam, verplicht huiswerkuren Oostvaarders college, geen verplichte huiswerkuren D’Ampte Hoorn, verplichte huiswerk uren

Resultaten enquête… Uren biologie les: 2.9 Uren huiswerk per week: 3.7 Uren besteed leren toets: 2.4 Cijfer voor het vakbiologie: 7,4 Nut huiswerk uur: 6.8 Huiswerk buiten school: 6.8 Gebruik huiswerk uur:8 (zie document enquete) https://bscw.hva.nl/bscw/bscw.cgi/174941295

Conclusie… Onderzoeksvraag: Wordt er meer huiswerk gemaakt op een school waarbij huiswerkuren verplicht zijn? Deelvragen: Wat is de meerwaarde van het huiswerkuur voor de leerlingen? Leerlingen hebben vaker hun huiswerk af en scoren hoger op toetsen. Ze kunnen vragen stellen die ze niet thuis kunnen stellen. Ervaren leerlingen de huiswerkuren positief? De leerlingen hebben het idee dat ze minder huiswerk moeten maken. In de les hebben de leerlingen hun huiswerk af en hierdoor begrijpen ze de nieuwe stof beter. Hebben de huiswerkuren invloed op hun leergedrag? Omdat de leerlingen minder huiswerk hebben wat ze thuis moeten maken, kunnen ze meer tijd besteden aan het leren van hun toetsen. Het gevoel dat ze minder doen wordt omgezet in relatief meer leren. Hier door wordt er gemiddeld hoger gescoord op toetsen.

Discussie… De enquête is onder ongeveer 124 leerlingen afgenomen. Geen feitelijke meting, zoals huiswerk check of vergelijking van cijfers. Eerlijkheid van de leerling. Huygens docent = biologieleraar en mentor. Kort tijdsbestek.

Aanbeveling… Bouw zelfstandig leren werken op… Zorg voor een rustige omgeving met de juiste middelen beschikbaar… Zorg voor een bekwame docent… Zorg voor vervangende opdrachten…