International Federation of Accountants Prof. Arnold Schilder Chair, IAASB Breukelen, 10 juni 2009 Lessen trekken uit de crisis: Thema en variaties over Assurance Congres Koninklijk NIVRA, NIVRA-Nyenrode en DNB

Agenda  Rapport UK House of Commons Treasury Committee, May 2009  Fd.Outlook mei 2009: Simpel op naar Bestuur 3.0  Global Accounting Alliance, December 2008: Getting to the Heart of the Issue  IAASB en Tripartiete overleg: IAPS 1004  Relevante projecten IAASB  Enkele richtingwijzers 2

The Treasury Committee  Niks mis met auditors – maar hoe nuttig zijn audits dan eigenlijk? Risico van tunnelvisie(§ 221)  Additional assurance over risk management practices kunnen accountants niet aan – focus op intern risico management plus invasive regulation by FSA (§ 225)  FSA veel te weinig gebruik gemaakt van kennis auditors; intensiveer die relatie (§231)  Financial reports should read less like dictionaries and more like histories (§ 247) 3

FD Outlook: Simpel op naar Bestuur 3.0  “Onmacht van bestuur en toezicht – Commissarissen zitten voornamelijk te slapen” (p. 50/51)  “Eerste opdracht voor de “nieuwe” commissaris: bestuurders moeten beleid begrijpelijk uitleggen (p.51)  Chief Risk Officer niet IN RvB, maar ondersteunend (p.53)  Geen CEO, maar collegiaal bestuur olv stimulerende voorzitter (Van Manen, p. 56; cf DNB)  RvC vooral letten op goed functioneren van zo´n RvB, oa prudentie/ambitie, en zelfreinigend vermogen 4

Global Accounting Alliance: Can Finan. Rep. be made more simpler and more useful?  Should guidance be provided for preparers and auditors on the exercise of judgment in the application of principles based standards and on the documentation of reasons for the judgments? (p. 3)  Should company communication be improved through the use of clearer language, less jargon and code dlanguage, and a focus on clarity and transparency?  Both culture and mindset must change within the accounting profession and business around the world  Regulators must accept variations in outcome (p.4/5) 5

Toegiften uit recente uitspraken  Balkenende: de mens; versus Bos: het systeem. Is het wel of-of? Dat kan niet waar zijn!  Etzioni (NRC 23 mei): Behoefte aan diepgaande veranderingen in de normatieve (consumptie)cultuur  Huub Willems (FD 27 mei): Gedetailleerde regelgeving staat het ´ethisch handelen´ van de mens in de weg  Shiller (FT 12 Mei): A failure to control animal spirits (p.14/15)  Gillian Tett (FT 2 mei): Demistify finance and reintegrate it into society  OFTEWEL: EEN BREED APPEL OP MENSELIJKHEID EN GEZOND VEFSTAND IN WAARDEN EN SYSTEMEN 6

IAASB’s IAPS 1004 over TPO  Vanuit een pleidooi voor menselijkheid en gezond verstand, ethiek op hoofdlijnen, reïntegratie en ruimte voor judgment binnen flexibele systemen, is intensief overleg en appèl tussen key stakeholders essentieel voor vertrouwensopbouw  De voorgestelde wijzigingen in de opzet van het tripartiet overleg passen daar heel goed in. Vgl ook het Treasury Report daarover  Relevant hiervoor: IAPS 1004: The relationship between Banking Supervisors and Bank´s External Auditors 7

IAPS 1004: Need for a continuing dialogue  Beide partijen hebben belang bij regelmatig overleg  Begrijp elkaars rollen en ook beperkingen (bijv. Geheimhouding)  Zorg voor duidelijk kader (wettelijk of vrijwillig)  Heb oog voor wat voor andere partij belangrijk is  Betrek internal auditors er ook bij  Duurzaam overleg leidt tot “bond of mutual trust”  Overleg tussen accountantsberoep en toezichthouders aanbevolen mbt nieuwe instrumenten en andere innovatie en securitisatie 8

Relevante IAASB Assurance projecten  Review and Compilation Services (“Alternative assurance”), in het bijzonder voor MKB relevant  Herziening: Internal Audit ISA, Financiële Instrumenten (IAPS 1012), ISAE 3000 Andere assurance opdrachten  Nieuwe projecten inzake Carbon Emissions, XBRL en Pro Forma Informatie in Prospectuses  Research Accountantsverklaring (positiever? korter?)  Wereldwijde invoering van herziene Auditing Standards  Rapid Response Mechanisms en Impact Assessments 9

Enkele richtingwijzers  Mens èn systeem – geen keuze!  Ethiek op hoofdlijnen – durf het!  Ruimte voor situationeel oordeel – dichttimmeren kan niet  Echt begrijpen wat “we” doen: must!  Dus bij TPO de RvC actief betrekken 10