Theory U, een introductie.

dEUS - Nothing really ends En..., wat vonden jullie van de muziek? Want? En..., van de tekst? Iemand nog iets opgepikt? En..., voor wie duurde het te lang? (Hier kom ik later op terug)

En waar gaat deze workshop eigenlijk over?

Ja, waar gaat het eigenlijk over? Over de vraag wat het verschil is tussen een schoolleider en een directeur. Waarom we wel steeds het wiel moeten uitvinden. Een introductie op Otto Scharmers boek ‘Theory U’.

Schoolleider en/of directeur? Opdracht. Vul deze VEN-diagram alleen en in stilte in. Hiervoor krijg je 3 minuten. Na de drie minuten krijg je een filmpje te zien en na het filmpje een nieuwe opdracht.

Filmpje. Let goed op. Informatie uit het filmpje heb je nodig bij de volgende opdracht.

Schoolleider en/of directeur? Opdracht 2. Je hebt net een filmpje gezien met glimpen van Scharmer. Je hebt nieuwe informatie gekregen via het filmpje. Vul nu nog eens een VEN-diagram in. Nu in 2 groepen. Graag functies verdeeld. En maak gebruik van je oude VEN-diagram. 4 minuten.

Feedback. Uit elk groepje graag een spreker. Samenvatting van jullie bevindingen?

Wat zegt Scharmer over leiderschap? Een aantal opvallende passages. Bladzijde 246. Toen ik voorzitter was van een bestuur van een nieuwe school, stelde ik me soms onzichtbare kinderen aan tafel voor. Voor die kinderen werkte ik immers, ook al waren ze daar niet aanwezig en misschien zelfs nog niet geboren. Zij waren in die context mijn ‘bestaansreden’. De toekomst zit ook aan tafel.

Wat zegt Scharmer over leiderschap? Een aantal opvallende passages. Bladzijde 152. ‘Het werkwoord ‘leiden’ (en in het verlengde daarvan leiderschap) is een causatief naast het werkwoord ‘lijden’ in de oude betekenis van ‘gaan’ (een betekenis die we in het Nederlands alleen nog maar herkennen in woorden als ‘overlijden’ -letterlijk het overgaan van de ene situatie in de andere, ‘geleden’ en ‘verleden’). De Proto- Indo-Europese wortel van ‘lijden’ is leit -dat ‘weggaan’ betekent. Leiden is dus (het doen) ‘weggaan’ uit de oude situatie -(het doen) overgaan van de drempel -om het nieuwe te ontmoeten.

Wat zegt Scharmer over leiderschap? Een aantal opvallende passages. Bladzijde 144. Nietzsche heeft ooit gezegd dat het hoogste doel zou zijn: wetenschap bezien vanuit het gezichtspunt van de kunstenaar en kunst vanuit het gezichtspunt van het leven. Wetenschap bezien vanuit het gezichtspunt van de kunstenaar impliceert de toepassing van wetenschappelijk onderzoek niet alleen op het object voor ons, maar ook op het creatieve proces en de wetenschapper/kunstenaar die de activiteiten uitvoert.

Wat zegt Scharmer over leiderschap? Een aantal opvallende passages. Nietzsche had zijn hoop daarom gevestigd op het ontstaan van een nieuwe cultuur, waarin wetenschap en kunst weer hun eigen gelijkwaardige plaats zouden innemen. Geïnspireerd door de intellectueel hooggestemde omgeving van Richard Wagner mengden wetenschap, kunst en filosofie zich zozeer in hem ineen dat hij dacht 'eens centauren te zullen baren', creaturen dus waarbij het driftmatig dierlijke of dionysische en het redelijk menselijke of apollinische met elkaar tot een twee-eenheid - tot een 'derde cultuur' - zouden zijn vergroeid. Een ander kernpunt in Nietzsches filosofie is zijn grondige afkeer van welke autoritaire waarheid dan ook, wat hem ten strijde deed trekken tegen de wetenschap, het christendom en alle andere morele systemen die we tegenwoordig 'grote verhalen' noemen. Dat de waarheid (ook de wetenschappelijke waarheid) een subjectief begrip is, niet per sé fout, maar wel altijd in het belang van bepaalde personen of groeperingen, maakt Nietzsche met terugwerkende kracht tot de peetvader van het hedendaagse postmoderne denken. Morele en rationele systemen bevatten, volgens Nietzsche, alleen maar gereedschap en instrumenten, geen waarheid (vgl. Rorty). Vandaar dat alle (vaste) waarden permanent aan herwaardering toe zijn.

Wat zegt Scharmer over leiderschap? Een aantal opvallende passages. Bladzijde 176. Het ware werk van een leider is dus om mensen te helpen om de kracht van zien en samen zien te ontdekken en te ontwikkelen.

Schoolleider en/of directeur? Voor mij? Een schoolleider is een creatief leider die nieuwe wegen zoekt om het hoogst mogelijke te bereiken. Een directeur is blij met de status quo.

U-model. Wat betekenen de stadia. Goed opletten U-model. Wat betekenen de stadia? Goed opletten. :) Hierna een spelletje. Downloaden; Telkens patronen uit het verleden herhalen -de wereld zien vanuit je gewoontedenken. Kijken/zien; Je oordeel opschorten en de werkelijkheid met ‘nieuwe’ ogen, een frisse blik aanschouwen -het waargenomen staat dan los van de waarnemer. Sensing; Voeling krijgen met het veld en van daaruit betrokkenheid bij de situatie als geheel -de grens tussen waarnemer en waargenomene bestaat dan niet meer; het systeem begint zichzelf te zien. Presencing; Contact krijgen met de diepste bron, de bron van waaruit het toekomstige veld opkomt -zien vanuit die bron.

U-model. Wat betekenen de stadia. Goed opletten U-model. Wat betekenen de stadia? Goed opletten. :) Hierna een spelletje. Uitkristalliseren (van visie en intentie); Zich het nieuwe voorstellen vanuit de toekomst die al doorschemert en manifest wil worden. Prototyperen om zo de toekomst al doende te exploreren -het nieuwe bepalen door ‘met het universum in dialoog te zijn’. Presteren en belichamen; Het nieuwe met praktijken en infrastructuren manifesteren -het nieuwe inbedden in de context van de grotere co-evoluerende ecosystemen.

Oefenen. Wat hoort bij wat? Stoelen even naar achteren.

Terug naar dEUS. Wie vond het te lang duren?

Het wiel. Grootste gevaar/fout bij veranderings- processen. PDCA, zonder het wiel uit te vinden. Van downloaden naar presteren.

En dan de eerste 4 regels van dEUS. The plan wasn’t much of plan, I just started walking. I had enough of this old town and nothing else to do...

Checking out. Wat neem je mee?