Wethouders: Uitdagingen en handelingsperspectief voor de werkgeversbenadering

Agenda en doelstelling Onderwerp Formuleren uitdagingen waar wethouders voor staan door Participatiewet in het algemeen en de werkgeversbenadering in het bijzonder. Hoe daar (afzonderlijk en gezamenlijk) invulling aan te geven mede aan de hand van best practices en ervaringen in de arbeidsmarktregio’s. Tot meer gedeelde beelden over rol wethouders te komen. Tot begin van gezamenlijke agenda en handelingsperspectief van wethouders te komen.

Deel 1 Het formuleren van de uitdaging

1. Algemene uitdagingen Met de Participatiewet is vaste opgave van minder instroom en meer uitstroom naar reguliere werkgevers van aard veranderd: Samenvoeging regelingen WWB, WSW en deel Wajong Doel: maximale participatie bij reguliere werkgevers en bezuiniging Verantwoordelijkheid voor beleidsbepaling en uitvoering bij gemeenten. Nieuwe instrumenten zoals Participatiebanen met Loonkostensubsidie, No-Riskpolis, Jobcoach, Mobiliteitsbonus, Beschut werk Verplichte regionale samenwerking: Regionaal Werkbedrijf. Kortom: de noodzaak tot maatwerk leidt tot brede opgave

Beschikbare budgetten 2015

1. Algemene uitdagingen (vervolg) Vanuit bestaande situatie werken wethouders/gemeenten lokaal én regionaal aan volgende uitdagingen: Verder maken van inhoudelijke keuzes: bijv. inclusieve arbeidsmarkt? Begeleiden van benodigde organisatorische veranderingen: bijv. scheiding Inkomen en Werk? Rol SW-bedrijf? Verdiepen van netwerken met werkgevers en werkzoekenden Verstevigen van bestuurlijke arrangement (ook in verbinding met economie en onderwijs)

2. De actuele situatie Focus binnen regio’s: vrij brede steun voor doelen Participatiewet. Consensus over dat samenwerking daarvoor geoptimaliseerd moet worden. Ontwikkelingen regio: in heel NL ruime arbeidsmarkt. Groei in technische beroepen. Krimp in zorg en welzijn. Vraag naar hoger opleidingsniveau. Focus regio bij werkgeversdienstverlening: inspelen op vraag werkgevers; uniformering instrumenten; ondersteuning bij jobcarving; optimaliseren training en scholing; optimaliseren matching en coaching, bedrijfsbezoeken door wethouder(s), gedeelde informatievoorziening. Verwachting werkgevers: ervaringen met oude RPA? Met gemeente en UWV? Relatie lokaal met VNO-NCW

2. De actuele situatie (vervolg) Belangrijkste actoren: veel nieuwe wethouders -> gemeenten/sociale diensten, UWV, WSP, werkgevers(vertegenwoordiging), SW-bedrijven, werknemers(vertegenwoordigers), onderwijs. Uitvoering van ambities: SW-bedrijf, sociale diensten/WSP/eigen diensten, uitzendbureaus. Bestuurlijk arrangement ter aansturing: Regionaal Werkbedrijf. Sprake van sub-regio’s? Rol Centrumgemeente? Vaak nog openstaande vragen: - hoe regionale samenwerking te optimaliseren? - hoe werkgeversbenadering te optimaliseren?

3. Relevante uitdagingen voor wethouders 1. Inhoudelijke keuzes: Verder uitwerken aantrekkelijke proposities voor bedrijven Meer samenhang vinden met economische en onderwijskundige ontwikkelingen De omgang met de garantiebanen en beschut werk Het formuleren van strategische (kennis)agenda 2. Organisatie: Verder realiseren van organisatie die samenhangt met de uitdaging. Verder concretiseren van de werkgeversdienstverlening; rol WSP? De rol van het SW-bedrijf bij voorliggende opgave Beter en langs efficiëntere werkprocessen inspelen op werkgeversvraag Passende informatievoorziening; bestanden UWV en gemeenten!

3. Relevante uitdagingen voor wethouders (vervolg) 3. Versterken brede netwerken: Versterken van banden met werkgeversnetwerken Versterken van banden met andere (sociale ) partners Rol wethouder in de werkgeversbenadering 4. Versterken bestuurlijk arrangement: Verenigen afzonderlijke missies en belangen in gezamenlijke belangen en regionale missie. Verdere aansluiting vinden tussen de verschillende arrangementen. Meer samenhang met economie en onderwijs in arrangementen. Verder versterken band met werkgevers en UWV in arrangementen. Doorontwikkelen (rol van) Regionaal Werkbedrijf. Kunnen omgaan met onverwachte, ongewenste effecten (incidenten)

4. Formuleren van centrale uitdagingen Wethouders maken op een aantal van deze vraagstukken het verschil door met de partners te zorgen - voor stevige coalities, - door zelf voorop te gaan - door randvoorwaarden positief te beïnvloeden. Langs welke vraagstukken spreken we over het handelingsperspectief van de wethouders?

Deel 2 Hoe doen wethouders dat in Nederland?

De rol van de wethouder De ambitie is om van de veranderingen een succes te maken! In de praktijk geven wethouders vanuit eigen stijl vaak doorslag bij proces van coalitievorming (gedeelde beelden bij wat moet gebeuren) Dat doen ze door: Vanuit een gezamenlijke agenda: Samen leren over de vraagstukken en elkaars positie, Afstemmen en besluiten over inhoudelijke vragen Te zorgen voor de benodigde randvoorwaarden daarvoor Bestuurlijke arrangementen Organisatorische randvoorwaarden Zelf het goede voorbeeld te geven

1. Inhoudelijke keuzes We zien in het land: Verschillen in doelgroepbenadering en toeleiding Verschillen in werkgeversdiensten en wijzen van bemiddeling Verschillen in ruimte voor innovatie (3D en rizoom) Belangrijkste variabelen lijken ontwikkeling arbeidsmarkt en werkzoekenden te zijn Rol wethouder(s) Gericht op brede ontwikkeling arbeidsmarkt vs vooral gericht op direct resultaat. Gericht op informatie over ontwikkeling doelgroepen en arbeidsmarkt vs alleen geïnteresseerd in eindcijfers. Betrokken bij keuzes vs niet betrokken bij keuzes. Actief de Raad betrekken vs dat niet doen.

2. Organisatie We zien in het land: Verschillen in mate van integratie structuur (backoffice e.d.) Verschillen in systematiek en cultuur (rechtmatigheid vs doelmatigheid) Belangrijkste variabele lijkt historie te zijn Rol wethouder(s) Gericht op verandering vs gericht op behoud bestaande situatie Veel contact met ambtelijke leiding vs weinig contact Gericht op verbinding beleidsterreinen vs gericht op eigen inhoud (EZ!) Rol als ambassadeur/voorbeeld vs beperkte (interngerichte) rol

3. Versterken breed netwerk We zien in het land: Verschillen in gerichtheid partners Verschillen in rol wethouders Verschillen in wijze van benadering Verschillen in inhoud van benadering Belangrijkste variabele lijken volwassenheid organisaties, werking backoffice en samenwerkingsverhoudingen te zijn. Rol wethouder(s) Gericht op ontwikkeling netwerken vs gericht op direct resultaat Zelf actief benaderen (power to convene!) vs passieve rol Gericht op eigen succes vs gericht op gezamenlijk succes Leider, ambassadeur, verbinder, meewerkend voorman of beheerder?

4. Versterken bestuurlijke arrangementen We zien in het land: Verschillen in ambities Verschillen in structuur Verschillen in onderlinge verhoudingen Belangrijkste variabele lijkt samenwerkingsverhoudingen te zijn Rol wethouder(s) Gericht op gezamenlijke consensus over opgave vs gericht op waarborgen eigen belang Bewust bezig met toekomst vs waan van de dag Bewust van mogelijke hobbels en scenario’s vs reageren op ontwikkelingen

Deel 3 Discussie

Vragen voor discussie Voor welke uitdagingen staan wethouders rond de Participatiewet in het algemeen en de werkgeversbenadering in het bijzonder in uw regio? Op welke wijze kunnen wethouders (afzonderlijk en gezamenlijk) invulling aan die uitdagingen geven? Voorbeelden? Hoe de netwerken met partners zoals werkgevers en werknemers optimaal te betrekken? Uit welke elementen moet de gezamenlijke strategische agenda bestaan? Voorbeelden uit uw regio? Nb hier dus geen organisatie