De nieuwe Wet maatschappelijke ondersteuning (WMO 2015) Welke gevolgen heeft dit voor u als hulpontvanger en u als hulpverlener? Over de rechten en verplichten van gemeenten, het sociale netwerk en u zelf.
De te bespreken onderwerpen Korte introductie over de WMO 2015 Wat gebeurt er met uw indicatie? Vier belangrijke wetten en ‘regimes’ Hoe en waar vraagt u hulp aan? Wat gebeurt er nadat u hulp heeft gevraagd? Welke rol speelt uw sociaal netwerk? Mag de gemeente een eigen bijdrage vragen? De hoogte van uw eigen bijdrage De misverstanden omtrent de WMO 2015
Korte introductie over de WMO 2015 Het doel van de nieuwe WMO 2015 Ingangsdatum 1 januari 2015 De hulpverlening wordt een aangelegenheid voor de gemeenten. Gedachte: Gemeente staat dichtbij de burger, kan de zorg goed inschatten Meer eigen verantwoordelijk voor de hulpbehoevenden en hun sociaal netwerk, inclusief financiële verantwoordelijkheid/bijdrage Een bezuinigingsmaatregel? Ja en nee…
Wanneer recht op WMO 2015? “ondersteuning van zijn zelfredzaamheid en participatie, voor zover hij in verband met een beperking, chronische psychische of psychosociale problemen niet op eigen kracht, met gebruikelijke hulp, met mantelzorg of met hulp van andere personen uit zijn sociale netwerk voldoende zelfredzaam is of in staat is tot participatie” Hoezo zegt de gemeente dat zij de huishoudelijke hulp niet meer hoeft te betalen?
Vier belangrijke wetten en ‘regimes’ De Wet langdurige zorg (Wlz): Voor mensen die permanente toezicht en 24-uurszorg nodig hebben. U moet zijn bij het CIZ De Zorgverzekeringswet: Verpleging en verzorging aan huis, u moet zijn bij uw eigen zorgverzekeraar De nieuwe Jeugdwet: o.a. geïndiceerde jeugdzorg, geestelijke gezondheidszorg voor jeugdigen, zorg voor jeugdigen met licht verstandelijk beperking. Uitgevoerd door gemeenten De WMO 2015: Bijvoorbeeld begeleiding, dagbesteding, huishoudelijke hulp, materiële zaken zoals rolstoelen etc. Uitgevoerd door gemeenten
Vier belangrijke wetten en ‘regimes’
Goed geïnformeerd? Of toch niet?
Verwacht u hulp uit uw omgeving?
En hoe voelt u zich?
Wat gebeurt er met uw indicatie? Loopt uw indicatie af per 1 januari 2015? Dan krijgt u direct te maken met de nieuwe WMO Indicatie loopt later af? * U ontvangt hulp op grond van de AWBZ en deze hulp komt onder de nieuwe WMO te vallen: indicatie blijft geldig zolang uw indicatie duurt, tot uiterlijk 1 januari 2016 * U ontvangt hulp op grond van de huidige Wmo: de gemeente bepaalt wat er met uw indicatie gebeurt. Deze mag gewijzigd worden, maar de gemeente moet dit zeer zorgvuldig aanpakken. Bezwaar en beroep is altijd mogelijk en vaak kansrijk * Zorgverzekeringswet: indicatie wordt omgezet tot recht op wijkverpleging * Wet langdurige zorg: Over het algemeen blijft uw ontvangen zorg bestaan Voor een beschermd-wonen-indicatie geldt een overgangstermijn van minimaal vijf jaar.
Hoe en waar vraagt u hulp aan? Indien u hulp op grond van de WMO nodig heeft, kunt u dit aanvragen bij de gemeente Deze aanvraag start doordat u melding maakt bij de gemeente met de mededeling dat u hulp nodig heeft. Deze melding is vormvrij (schriftelijk, mondeling, e-mail, telefonisch), kan bij elk onderdeel van de gemeente gedaan worden en zal later ook bij wijkteams of andere sociale teams mogelijk zijn. Na uw melding krijgt u bevestiging hiervan en start de procedure.
Wat gebeurt er nadat u hulp heeft aangevraagd? De gemeente registreert de melding en er start een onderzoeksperiode Deze onderzoeksperiode duurt zes weken. Gedurende deze periode bekijkt de gemeente uw situatie, de mogelijkheden tot inschakeling van uw sociaal netwerk en alle andere relevante feiten. Vaak zal er een ‘keukentafelgesprek’ plaatsvinden Een aanvrager kan tijdens het onderzoek gebruik maken van cliëntondersteuning Na zes weken overlegt de gemeente hun bevindingen aan u middels een schriftelijk rapport
Wat gebeurt er nadat u hulp heeft aangevraagd? Nadat de zes weken voorbij zijn en u het schriftelijk rapport heeft ontvangen, dient u een formele aanvraag in om hulp te ontvangen De gemeente heeft twee weken de tijd om te beslissen op uw formele aanvraag. Deze uiteindelijke beslissing van de gemeente is een beschikking, waartegen bezwaar en vervolgens beroep mogelijk is. De gemeente zal zijn beslissing baseren op het opgestelde rapport Is de gemeente te laat? Dien bezwaar in!
Algemene voorziening? Deze voorzieningen zijn voor iedereen toegankelijk, met of zonder beperking. Voorbeelden zijn: Openbaar vervoer, buurthuizen, klussendienst, formulieren-hulp, boodschappenservice, maaltijdenservice, ouderenadviseurs, consultatiebureau, huisbezoeken Geen algemene voorziening die in uw probleem voorziet? Dan heeft u wellicht recht op een maatwerkvoorziening
Gevaar algemene voorziening (1) Een algemene voorziening is niet gebonden aan de wettelijke regels met betrekking tot een eigen bijdrage Sommige gemeenten maken van de huishoudelijke hulp een algemene voorziening. Vervolgens staat het hen vrij een eigen bijdrage te vragen, van bijvoorbeeld “de eerste drie uur betaal je zelf”. Dit zou betekenen een eigen bijdrage van ± €240,- per maand met drie uur hulp per week (bij een vergoeding van €20,- per uur) Mag dit?
Gevaar algemene voorziening (2) Uitspraak rechter: De voorziening moet daadwerkelijk bestaan De voorziening moet niet te duur zijn De voorziening moet passend zijn Rechtbank Assen (2013): De toegekende voorziening avs (algemene voorziening schoonmaakondersteuning) is voor alle belanghebbenden naar de inhoud sterk verschillend, zowel voor wat betreft de te verrichten taken als ten aanzien van het aantal uren dat nodig is om het noodzakelijk geachte resultaat te bereiken. Er is geen sprake van een algemene voorziening die in essentie voor een ieder die is aangewezen op hulp bij de huishouding gelijk is
Gevaar algemene voorziening (3) Algemene voorziening moet zelfredzaamheid en participatie bevorderen volgens de WMO 2015. Een algemene voorziening voor huishoudelijke hulp, waarbij je €240,- moet betalen lijkt dit niet te bevorderen In hoeverre wordt er iets onderzocht? Bij algemene voorzieningen mag er niet veel onderzocht worden, want anders is er sprake van een maatwerkvoorziening waar andere regels voor gelden!
Gevaar algemene voorziening (4) Landsadvocaat: huishoudelijke verzorging omvat meer taken en verantwoordelijkheden dan alleen schoonmaken, andere vaardigheden vergt van het personeel en gericht is op mensen en niet, zoals bij schoonmaken, op het gebouw‘ Gebaseerd op dit alles lijkt het mij niet snel mogelijk om de complete huishoudelijke verzorging als algemene voorziening aan te bieden
Maatwerkvoorziening? Indien er geen algemene voorziening is die u kan helpen, heeft de gemeente de plicht om met een maatwerkvoorziening te komen Maatwerkvoorzieningen zijn individuele voorzieningen, die volledig gericht zijn op uw probleem Denk aan bijv. een rolstoel verkrijgen, huishoudelijke hulp en woningaanpassingen
Welke rol speelt uw sociaal netwerk? Een beroep doen op uw familie en netwerk is verplicht Dit betekent echter niet dat uw familie en netwerk verplicht is te helpen Samen met uw netwerk moet u bekijken of zij in enige vorm kunnen helpen. Het gaat om een inspanningsverplichting van u: onderzoek of uw netwerk iets kan betekenen. Het gaat niet om een resultaatverplichting: indien uw netwerk niet toereikend is, mag de gemeente dit niet tegen u gebruiken
Mag de gemeente een eigen bijdrage vragen? Ja! Dit mag en gebeurt nu ook al Deze bijdrage kan inkomensafhankelijk zijn: de gemeente heeft hierin beleidsvrijheid Niet alleen het maandelijks inkomen telt mee: ook uw vermogen is relevant Het berekenen van uw bijdrage is wettelijk vastgelegd: de gemeente mag hier niet van afwijken, tenzij ze minder eigen bijdrage vragen dan wettelijk mogelijk is
Waaruit bestaat de eigen bijdrage? In principe verandert er niets met betrekking tot de eigen bijdrage van algemene voorzieningen Gemeente legt de eigen bijdrage vast in een gemeentelijke verordening
Waaruit bestaat de eigen bijdrage? Eigen bijdrage bij maatwerkvoorzieningen? Altijd mogelijk De hoogte van deze bijdrage kan afhankelijk zijn van uw inkomen én vermogen De eigen bijdrage is steeds voor een periode van vier weken
Relevantie inkomen Let op! Het inkomen en vermogen zijn dus alleen relevant voor het bepalen van de hoogte van uw eigen bijdrage! De gemeente mag nooit uw aanvraag weigeren op grond van uw vermogen. Het uitgangspunt is dat zowel arm als rijk gebruik moet kunnen maken van de zorg
Bezwaar en beroep Bezwaar indienen is kosteloos Aanrader: vraag om een voorlopige voorziening bij de rechtbank, direct na het indienen van bezwaar. Hierdoor hoef je niet 8 weken of langer te wachten op de beslissing op bezwaar. Zo kun je ervoor zorgen dat de zorg blijft doorlopen. Indien de gemeente het bezwaar afwijst, kun je beroep instellen bij de rechtbank. Dit kost €165,00. Dit hoef je niet opnieuw te betalen indien er reeds is betaald voor een voorlopige voorziening Bij winst worden de gemaakte kosten vergoed, ook die voor eventuele rechtsbijstand Rechtsbijstand (advocaten, juristen etc.) is niet verplicht, wel aan te raden
Misverstanden omtrent de nieuwe WMO U krijgt een kopie van deze flyer mee, opgesteld door de Rijksoverheid
Gevolgen voor de werkgelegenheid? Vanuit de rijksoverheid is er een aanzienlijk lager budget beschikbaar gesteld aan de gemeenten, om te besteden aan hulp en zorg Hierdoor lijkt het voor de hand liggend dat er minder zorg en hulp ingekocht kan worden, waardoor ook minder arbeidsuren gemaakt kunnen worden Anderzijds heeft de gemeente de plicht om te allen tijde zorg en hulp te bieden, ook wanneer het budget op is. Zal het aantal arbeidsuren aangevuld worden, doordat mensen op eigen initiatief en met hun eigen centen zorg inkopen?
Gevolgen voor de werkgelegenheid? Heeft het massaal inschakelen van het sociaal netwerk gevolgen voor de banen in de zorg? Heeft het inschakelen van het sociaal netwerk gevolgen voor andere banen? Is het bijvoorbeeld denkbaar dat een dochter verplicht minder moet gaan werken, om haar vader of moeder te verzorgen? Worden bijstandsgerechtigden ingeschakeld om als verplichte tegenprestatie zorg en hulp te verlenen, door bijvoorbeeld mee te helpen met huishoudelijke taken? VNG en VWS: “Niet uitgesloten is dat gemeenten verbindingen leggen tussen het beleid met betrekking tot de tegenprestatie en de maatschappelijke ondersteuning.”
Gevolgen voor de werkgelegenheid? Google naar ‘ontslagen thuishulp’: veel organisaties willen ontslagen doorvoeren/hebben ontslagen doorgevoerd, terwijl de gevolgen van het nieuwe beleid nog niet bekend zijn. Paniekvoetbal met de banen en daarmee de levens van mensen.
Ontslagen jeugdzorg Lindenhout: 100 fulltime banen verdwijnen, dus meer dan 100 ontslagen zullen er vallen Bureau Jeugdzorg: 150 banen verdwijnen, waaronder 22 gedwongen ontslagen Totale ontslagen in de zorgsector: de teller staat op 26.672 (bron: www.ontslagenindezorg.nl) Een voorteken voor wat er gaat gebeuren?
Zijn er nog vragen?