POWER Programma Ondersteuning Wet- En Regelgeving Prof. dr. Tom M. van Engers

Even voorstellen…. In arbeidsorganisaties lossen mensen problemen op, worden beslissingen genomen, wordt geleerd, worden plannen gemaakt, opinies ontwikkeld, etc.. In al die processen is kennis nodig Met kennismanagement wordt beoogd de kennisproductiviteit van die processen te optimaliseren.

Topics (Rechts)filosofische achtergronden Legal engineering De POWER-aanpak De POWER-tools

Kenmerken van het recht De basis is het democratisch proces waarmee getracht wordt de maatschappij te reguleren. Dat proces resulteert in wet- en regelgeving, regelingen, etc,…

Kenmerken van het recht Wetteksten zijn de expliciete uitkomst van een groepsdynamisch proces. Ze bevatten normen die vertellen wat moet, kan of mag. Deze normen reflecteren de onderliggende preferenties en waardesystemen

Het recht als ontwerpvraagstuk Wetteksten zijn op te vatten als specificaties van normative systemen. Wetteksten zijn ondergespecificeerd. Bovendien lijden zij aan anomalieën: inconsistenties, cirkelredeneringen, open evaluatieve termen and vaagheden.

Legal engineering Voor het functioneren van een democratie is transparantie zeer belangrijk. Het publiceren van wetgeving en jurisprudentie is daarbij onvoldoende. Burgers en parlementariërs moeten ook inzicht kunnen krijgen in de juridische interpretaties en het beleid van de overheid. Formalize

Legal engineering Een ontwerpperspectief op het recht

Ontwerpen; verschillende belanghebbenden en processen Wetgevingsjuristen Politici Ontwerpers en inrichters Uitvoerende ambtenaren Burgers en Bedrijven Rechters …

Belanghebbenden hebben verschillende uitgangspunten Verschillende doelen: Verkorten van time-to-market Verbeteren kwaliteit W&R Uitvoerbaarheid van W&R Administratieve lasten Rechtstatelijkheid Klantgerichtheid en operationele efficiëntie Ketensturing

Daarom: POWER Programma Ondersteuning Wet- En Regelgeving. Programme for an Ontology based Working Environment for modeling and use of Regulations and legislation.

(E-) POWER Ontwikkel een methode voor het vertalen van W&R in formele beschrijvingen waarmee de computer kan redeneren.

Bestaande ontwerpmethoden Houden geen rekening met de specifieke eisen van transparantie en rechtstatelijkheid, zijn onvoldoend flexibel en/of worden niet toegepast. De inefficientie die daarvan het gevolg is tast de effectiviteit van W&R aan.

Positionering POWER Stap 5: Incorporeren in geaut. systemen Definitieve wet- en regelgeving m.b.v. ontologieën en generatie- regels op basis van herbruik- baarheids- en implementatie-eisen Nieuwe toepassingen Stap 5: DSS voor klantbeh. Stap 5: Incorporeren in uitvoerings- richtlijnen Stap 5: Enz... Uitvoering Beleids- proces Implementeren gekozen oplossing Inventariseren en analyseren probleem Genereren alternatieve oplossingen Toetsen alternatieve oplossingen Waarderen en kiezen POWER-Methodiek Stap 1: Genereren standaard- specificaties Voorgestelde wet- en regelgeving Stap 3: Uitvoeren simulaties Stap 2: Toetsen op onvolkomenheden Consequenties (micro/meso/ en macro) op basis van consistentieregels Aanpassings- suggesties aan de hand van voorbeeld- gevallen Stap 4: formuleren aanpassings- suggesties Standaard- specificaties Onvolkomenheden Beleid

De POWER-aanpak De logica die impliciet in de regelgeving besloten ligt Juridische bronteksten Analyse en modellering Beschrijving in formele logica

Power-applicaties Formeel model

Een voorbeeld

Design chain DraftingFormalizeImplementUse POWER-method Structure analysis Language analysis IntegrateSelect Generate FORCE + Valens Integration Wizard + MEGA Translator Text styler + MetaLex Workbench De POWER toolkit

Structuuranalyse Knipt document op in elementaire tekstelementen Onderkent verwijzingen binnen en buiten de tekst Ondersteund door tools Is de kapstok waaraan de verdere analyse van de tekst wordt ‘opgehangen’ (traceability) Biedt de mogelijkheid om MetaLex opmaak te genereren

Structuuranalyse

Structuuranalyse: 3. Tekst zonder opmaak

Genereren MetaLex bestand

Tweemaal taalonafhankelijkheid XSL

Taalanalyse Voert een taalkundige analyse uit op de tekst hetgeen resulteert in een model met: –Begrippen –Kenmerken van die begrippen –Relaties tussen begrippen –Bewerkingen (beslis- en rekenregels) –Bronteksten en expertbeslissingen Biedt de mogelijkheid de toegang tot de juridische kennis te verbeteren

Taalanalyse: Begrippen, kenmerken en relaties

Taalanalyse: Koppeling naar bronteksten

POWER-toepassingen beleids- makers uitvoerders/ experts cliënten Rekenmodule 2001 Boxkeuzebepaling Digra Pensioenbeoordelaar op het web WBK C-Bilject Buitenlandse bel.pl. IB2001 simulatie Pensioen- tekort Digra Pensioen- Beoordelaar Lijfrente

De POWER Methode Kennisgebaseerde Componenten Conceptueel model Processen en taken Modellering Realisatie Wet- en Regelgeving Feedback aan Beleidsmakers en wetgevingsjuristen

Toekomst perspectief?

Positionering POWER Stap 5: Incorporeren in geaut. systemen Definitieve wet- en regelgeving m.b.v. ontologieën en generatie- regels op basis van herbruik- baarheids- en implementatie-eisen Nieuwe toepassingen Stap 5: DSS voor klantbeh. Stap 5: Incorporeren in uitvoerings- richtlijnen Stap 5: Enz... Uitvoering Beleids- proces Implementeren gekozen oplossing Inventariseren en analyseren probleem Genereren alternatieve oplossingen Toetsen alternatieve oplossingen Waarderen en kiezen POWER-Methodiek Stap 1: Genereren standaard- specificaties Voorgestelde wet- en regelgeving Stap 3: Uitvoeren simulaties Stap 2: Toetsen op onvolkomenheden Consequenties (micro/meso/ en macro) op basis van consistentieregels Aanpassings- suggesties aan de hand van voorbeeld- gevallen Stap 4: formuleren aanpassings- suggesties Standaard- specificaties Onvolkomenheden Beleid

Wat is bereikt Een aanpak om te komen tot: Coherente and consistente W&R Vroegtijdig inzicht in de effecten van wetgeving (incl. AL 17 milj.!) Snelle implementatie Klantgerichte dienstverlening Vanuit ontwerpperspectief: Lage TCO Korte TTM Standaardisatie en hergebruik

Wat is bereikt door onze partners Succesvolle toepassing in verschillende domeinen. Toegepassing door en verdere ontwikkeling met partners. Impuls voor de Nederlandse economie