ACQUIRING KEY COMPETENCES THROUGH HERITAGE EDUCATION AQUEDUCT ACQUIRING KEY COMPETENCES THROUGH HERITAGE EDUCATION Guy Tilkin , Alden Biesen, BE

Europees beleid De Europese Commissie geeft aan dat het verwerven van sleutelcompetenties zeer belangrijk is voor het bereiken van de strategische doelstellingen van Lissabon en Europa 2020. Ook de “European agenda for culture in a globalised world” wil “het potentieel van cultuur gebruiken als een concrete input voor Levenslang leren ...”

Lissabon 2000 - 2010 De ambitie van de EU om de meest competitieve op kennis gebaseerde maatschappij te worden in de wereld. Bouwen op het rijk potentieel van human resources, investeren in onderwijs en vorming. MAAR Onderwijsbeleid is nationale materie, subsidiariteit Demografische structuur: verouderende maatschappij

Een Leven Lang Leren Initieel onderwijs + Continu systeem van bijkomende vorming Formeel – non-formeel - informeel leren

Open methode van coördinatie Vrijwillige medewerking van de lidstaten Richtlijnen en indicatoren Standaarden Benchmarking en delen van goede praktijk Soft law Commissie heeft een monitoring rol Peer pressure, naming and shaming

Open methode van coördinatie Europees kader voor sleutelcompetenties voor Levenslang leren. Voor het eerst op Europees niveau: de sleutelcompetenties die de burgers nodig hebben voor hun persoonlijke ontplooiing, sociale inclusie, actief burgerschap en arbeidsgeschiktheid in onze kennisgerichte maatschappij.

Een Leven Lang Leren + LLP Het initieel onderwijs in de lidstaten moet de ontwikkeling van deze competenties ondersteunen voor alle jongen mensen; de volwasseneneducatie en -vorming moet reële kansen geven aan alle volwassenen om deze competenties te verwerven en te onderhouden. Instrument voor beleidsmakers en actoren in onderwijs en vorming om een leven lang leren mogelijk te maken voor iedereen.

Competenties voor: Groeiende internationalisering, steeds sneller wordende veranderingen en continu aanbod van nieuwe technologie. Europeanen moeten niet alleen hun job-specifieke vaardig-heden op peil houden maar moeten ook over een reeks generische vaardigheden beschikken die hen toelaten zich aan te passen aan veranderingen. Sociale cohesie, globalisering, multicultureel, digitale revolutie.

LISSABON sleutelcompetenties Communicatie in de moedertaal Communicatie in vreemde talen Wiskundige competentie en basiscompetenties op het gebied van exacte wetenschappen en technologie Digitale competentie Leercompetentie Sociale en burgerschapscompetentie Ontwikkeling van initiatief en ondernemerszin Cultureel bewustzijn en culturele expressie

Erfgoed als middel Erfgoed mag niet alleen beschouwd worden als een onder-werp in ‘geschiedenis’ of in de vakken kunst en cultuur. Het omvat een reeks ‘extra muros’ troeven met een groot potentieel in termen van het bevorderen van motivatie, innovatieve vakoverschrijdende benaderingen, het aantrekken van de banden tussen de school en lokale gemeenschap, de Europese dimensie op school en het verwerven van de LLP transversale sleutelcompetenties. Ontwikkelen van nieuwe competenties door culturele en artistieke activiteiten ... Cultuur als catalisator voor creativiteit in levenslang leren

AQUEDUCT: Comenius MP Algemeen doel: Het verbeteren van het verwerven van de LLL transversale sleutelcompetenties op school via erfgoededucatie. Operationeel doel: Het verhogen van de capaciteit van leerkrachten om competentiegericht onderwijs te geven in een erfgoedcontext. Doelgroepen: Docenten, studenten en cursisten van de initiële lerarenopleiding en de nascholing voor leerkrachten basis en lager secundair. Educatieve medewerkers in de erfgoedsector

AQUEDUCT activiteiten & producten Visie op erfgoededucatie en sleutelcompetentieverwerving. Een Europese verzameling goede praktijkvoorbeelden volgens de Aqueduct benadering. Een internationaal training seminar voor de deelnemers die een pilootproject willen starten. Een set publicaties: handboek, leidraad, modules voor de lerarenopleiding. Internationale conferentie en nationale studiedagen. Internationale Comenius cursus

AQUEDUCT partners Landcommanderij Alden Biesen (BE) Katholieke Hogeschool Leuven (BE) Platform Opleiding, Onderwijs en Organisatie (NL) Fundaţia Transilvania Trust (RO) Universitatea Babeş-Bolyai (RO) Istituto Beni Artistici Culturali e Naturali Regione Emilia-Romagna (IT) Małopolski Instytut Kultury (PL) Centre de Culture Européenne St. Jean d’Angély (FR) Pädagogische Hochschule Steiermark (AT)

Competenties Competenties bestaan uit een combinatie van kennis, vaardigheden en attitudes als basis voor een gedrag (handelswijze) van een bepaalde kwaliteit in een bepaalde contect.

Communicatie in de moedertaal Communicatie in de moedertaal is het vermogen om zowel mondeling als schriftelijk (luisteren, spreken, lezen en schrijven) concepten, gedachten, gevoelens, feiten en meningen onder woorden te brengen en te interpreteren, en om op gepaste en creatieve wijze talig te handelen in alle maatschappelijke en culturele situaties, in onderwijs en opleiding, werk, thuis en vrije tijd. - Het cognitief vermogen om de wereld te interpreteren en betrekkingen aan te gaan met anderen. Kennis van de woordenschat, de functionele grammatica en de functies van taal. - Vaardigheden om mondeling en schriftelijk te communiceren, het vermogen om verschillende soorten teksten van elkaar te onderscheiden te gebruiken, informatie te zoeken, te verwerken, argumenten formuleren - Openstaan voor een kritische en constructieve dialoog, enthousiasme voor de esthetische kwaliteiten van de taal ...

Communication in foreign languages Het vermogen om zowel mondeling als schriftelijk (luisteren, spreken, lezen en schrijven) concepten, gedachten, gevoelens, feiten en meningen te begrijpen, onder woorden te brengen en te interpreteren, in verschillende maatschappelijke en culturele contexten. Communicatie in een vreemde taal vereist ook vaardigheden als bemiddeling en intercultureel begrip. - Kennis van de woordenschat, functionele grammatica en van de belangrijkste soorten verbale interactie en taalregisters. Kennis van maatschappelijke conventies en culturele aspecten. - Vaardigheden en vermogen om mondelinge mededelingen te begrijpen, een gesprek te beginnen, gaande te houden en te beëindigen, en teksten te lezen, te begrijpen en te produceren - Attitudes als de erkenning van culturele diversiteit, alsook belangstelling voor talen en interculturele communicatie.

Wiskundige competentie en basiscompetenties op het gebied van exacte wetenschappen en technologie. Het vermogen wiskundige denkpatronen te ontwikkelen en toe te passen om diverse problemen in dagelijkse situaties op te lossen. Het vermogen en de bereidheid wiskundige denkmethoden (logisch en ruimtelijk denken) toe te passen en wiskundige voor-stellingen (formules, modellen, constructies, grafieken/diagrammen) te gebruiken. Het vermogen en de bereidheid om de kennis en methoden die gebruikt worden om de natuurlijke wereld te verklaren, te gebruiken om problemen te identificeren en gefundeerde conclusies te trekken. Technologische competentie wordt gezien als de toepassing van die kennis en methoden om in vastgestelde menselijke behoeften te voorzien.

Digitale competentie Vertrouwdheid met en het kritische gebruik van technologieën van de informatiemaatschappij voor werk, vrije tijd en voor communicatie, onderbouwd door basisvaardigheden in ICT. - Kennis van de aard, de rol en de mogelijkheden van de technologieën van de informatiemaatschappij in het persoonlijke en maatschappelijke leven en op het werk. Zij omvat de voornaamste computer- en internettoepassingen. - Het vermogen om informatie te zoeken, te verzamelen en te verwerken en deze op kritische en stelselmatige wijze te gebruiken. - Bedachtzaamheid tegenover beschikbare informatie en een verantwoord gebruik van interactieve mediabelangstelling .

Leercompetentie of ‘lerel leren’ Leercompetentie is het vermogen om een leerproces te beginnen, te organiseren en vol te houden, zowel individueel als in groep. De competentie omvat bewustzijn van het eigen leerproces en zijn behoeften, de vaststelling van de beschikbare mogelijkheden en het vermogen om obstakels te overwinnen. Het impliceert het voortbouwen op eerdere leer- en levenservaringen om kennis en vaardigheden in uiteenlopende situaties te gebruiken en toe te passen. - Weten en begrijpen welke leerstrategieën je voorkeur hebben en wat je sterke en zwakke punten zijn. - In staat zijn nieuwe kennis en vaardigheden te ontsluiten, te verwerven, te verwerken en te assimileren. In staat zijn zijn eigen leerproces te organiseren, zijn eigen werk te beoordelen en zo nodig advies, informatie en hulp te zoeken. - Een positieve attitude omvat de motivatie en het zelfvertrouwen om een leven lang met succes verder te leren. Een probleemoplossings-gerichte attitude ....

Sociale en burgerschapscompetenties Sociale competenties omvatten persoonlijke, interpersoonlijke en interculturele competenties en bestrijken alle vormen van gedrag die het personen mogelijk maken op een efficiënte en constructieve manier deel te nemen aan het toenemend gediversifieerde sociale en beroepsleven. - Inzicht ivm optimale lichamelijke en geestelijke gezondheid. Het begrijpen van geaccepteerde gedragscodes en omgangsvormen en van basisbegrippen als gelijkheid van man en vrouw en non-discriminatie. Inzicht in de multiculturele en sociaal-economische dimensies van de Europese samenlevingen. - De vaardigheid om in verschillende omgevingen constructief te communiceren, blijk te geven van tolerantie, verschillende standpunten te verwoorden en te begrijpen, vertrouwen te wekken, zich in te voelen. - Attitudes van samenwerking, assertiviteit en integriteit; belangstelling voor sociaaleconomische ontwikkelingen, interculturele communicatie en diversiteit van waarden, respect voor anderen ...

Sociale en burgerschapscompetenties Burgerschapscompetenties stellen personen in staat volledig deel te nemen aan het leven als burger, dankzij kennis van sociale en politieke begrippen en structuren, en een actieve en democratische participatie. Kennis van de begrippen democratie, rechtvaardigheid en gelijkheid, burgerschap en burgerrechten. Het vermogen om zich daadwerkelijk met anderen voor de publieke zaak in te zetten en solidariteit aan de dag te leggen. Constructieve deelname aan gemeenschaps-/buurtactiviteiten en de besluitvorming op alle niveaus. - Eerbiediging van de mensenrechten en gelijkheid als basis van de democratie, en erkenning en begrip van de verschillen tussen waarde-systemen van verschillende religieuze of etnische groeperingen. Verantwoordelijkheidszin, begrip en respect voor de gedeelde waarden.

Initiatief en ondernemerschap Het vermogen om ideeën in daden om te zetten: creativiteit, innovatie en het nemen van risico‘s; het vermogen om te plannen en projecten te beheren om doelstellingen te verwezenlijken. Ondernemerschap is de basis voor meer specifieke vaardigheden en kennis die degenen nodig hebben die aan sociale of economische bedrijvigheid bijdragen. Kennis in de beschikbare mogelijkheden voor persoonlijke, professionele en/of commerciële activiteiten, en van de grotere samen-hangen waarin mensen wonen en werken, zoals een ruim begrip van het functioneren van de economie. - Proactief projectbeheer, waaronder planning, organisatie, management, leiderschap . - Een ondernemersattitude wordt gekenmerkt door initiatief, proactiviteit, onafhankelijkheid, innovatie, vastbeslotenheid om doelstellingen te halen.

Cultureel bewustzijn en culturele expressie Erkenning van het belang van de creatieve expressie van ideeën, ervaringen en emoties in diverse vormen, waaronder muziek, podiumkunsten, literatuur en beeldende kunsten. - Een bewustzijn van het lokale, nationale en Europese culturele erfgoed en de plaats daarvan in de wereld. Elementaire kennis van belangrijke culturele werken. Begrip van de culturele en taalkundige verscheidenheid in Europa en in andere wereldregio’s. - Tot de vaardigheden behoren zowel appreciatie als expressie: zelfexpressie via uiteenlopende uitdrukkingsvormen alsmede het waarderen en genieten van kunstwerken en artistieke voorstellingen. - Respect en een open attitude tegenover de verscheidenheid van culturele uitdrukkingsvormen. Bereidheid om esthetische mogelijkheden te cultiveren via artistieke zelfexpressie en deelneming aan het culturele leven.

www.the-aqueduct.eu Reference Framework: http://ec.europa.eu/dgs/education_culture/publ/pdf/ll-learning/keycomp_nl.pdf