Corporaties en Zorgvastgoed van oude mensen en de dingen die voorbijgaan? “Zijn en blijven twee verschillende werelden met twee manieren van denken. De ene partij denkt in stenen en afschrijvingen de andere partij in budgetten en indicaties.” (anonieme corporatiemedewerker, zomer 2014) 30 oktober 2014

Actuele volkshuisvestelijke opgaven Betaalbaar wonen (de kerntaak!) Voor wie? – lage inkomens (< 34.000,- bruto huishoudinkomen) – lage middeninkomens? (< 38.000,- bruto huishoudinkomen) Vitale en leefbare wijken en buurten – inzet op schoon, heel en veilig Energietransitie –energiekosten steeds belangrijker deel van de woonlasten Zelfstandig wonen op oudere leeftijd Bijzondere doelgroepen….

Actuele wet- en regelgeving Europese beschikking (2010) – inkomenseis ingevoerd – onderscheid DAEB en niet-DAEB Verhuurdersheffing – inperking investeringsmogelijkheden Novelle van Blok – splitsing DAEB en niet-DAEB - nieuwe rol gemeente: kansen, maar ook risico van meevoetballende scheidsrechter - leefbaarheid (en de dooddoener: “Het is toch jullie taak als maatschappelijke organisatie….”)

Kunnen ook verpleeg- en verzorgingshuizen gebouwd worden met staatssteun (borging door het WSW)? Verpleeg- en verzorgingshuizen, psychiatrische opvang en vastgoed voor gehandicaptenzorg kunnen worden gebouwd met staatssteun. Deze activiteiten worden niet genoemd op de lijst van maatschappelijk vastgoed omdat zij worden gerekend tot de bouw van woongelegenheden in de zogenoemde dienst van algemeen economisch belang (DAEB).

Gemiddelde jaarlijkse investeringen x €1 miljoen (nieuwbouw en aankoop), 2010-2016. Bron: Centraal Fonds Volkshuisvesting (2012)

Wist u

Het totaal aantal verzorgingshuisplaatsen is de afgelopen 30 jaar meer dan gehalveerd. En dat terwijl het aantal tachtigplussers is verdubbeld.

Dé senior bestaat niet Leeftijd steeds minder belangrijk. Je bent zo jong als je je voelt! Zoveel mensen zoveel wensen Er is klantonderzoek gedaan, hebben jullie zelf binnen Careyn ook gedaan. Goed te zien dat jullie met persona’s werken. Maar is lastig om mensen te bevragen op iets wat ze eigenlijk niet nodig willen hebben. Ik licht eerst een recent onderzoek van USP toe. Daarna wat ervaringscijfers van Woonz.

Bron: Kadaster tot.=1067

Scheiden Wonen-Zorg Toepassen puntensysteem om huurprijs te bepalen Wie financiert meerkosten van extra ruimten? De status van het huurcontract/ risico-analyses Wie verhuurt aan wie? Wat betekent het voor de cliënt? Leegstaand vastgoed: combineren van doelgroepen? Blijven zorgaanbieders en corporaties samenwerken? Hoe zit het met de gemeentelijke rol….

Het totaal aantal verzorgingshuisplaatsen is de afgelopen 30 jaar meer dan gehalveerd. En dat terwijl het aantal tachtigplussers is verdubbeld. Een derde van de corporatiewoningen wordt bewoond door 65-plussers. 95 procent van 75-plussers woont nog zelfstandig Ruim driekwart van de hurende 65-plussers, woont in een sociale huurwoning In 2012 waren er 905.100 hurende 65-plussers in Nederland.

Statements van Corporaties bouwen doen we niet, we gaan het vastgoed anders inzetten en zoeken naar arrangementen op zorggebied Ik zou het niet zo zeer 'extra inspanningen' noemen, maar 'andere inspanningen'. We zullen cliënten die van intramuraal naar ambulante begeleiding gaan, huisvesting moeten bieden. Dit betekent mogelijk extra inspanningen op het gebied van leefbaarheid.

Corporatie Onderzoek 40% v.d. corporaties zal in 2015 nieuwe seniorenwoningen realiseren: 7.000 Beschermd wonen (mensen met fysieke, verstandelijke of geestelijke beperking): 39.000 woningeenheden Is uw corporatie van plan om in 2015 deze woonvorm te realiseren? 16% (1.800 vhe)

Is corporatie in staat om de noodzakelijke opgave wonen en zorg te realiseren? Ja, zegt 38% Niet bekend, zegt 47% Nee, zegt 15 % Nee, omdat: Aantal respondenten betreft een gedeelde verantwoordelijkheid van meerdere partijen: corporatie, gemeente en zorg- welzijnorganisaties 1 een groot deel van de bestaande voorraad niet geschikt is te maken voor zorgbehoeftige doelgroepen. Ook is de financiering onduidelijk en is er geen dekkende exploitatie mogelijk.   financieel onmogelijk door afgedwongen afdrachten aan en niet na te komen betalingen door ministerie volgens protocol voor in het verleden overgenomen verzorgingshuizen je niet zomaar de hele voorraad kan aanpassen opgave vermoedelijk groter zal zijn dan de mogelijkheid woningvoorraad is in balans qua huisvesting van de diverse doelgroepen op dit moment bezig met inventarisatie opgave. En als er een opgave is, dat is het natuurlijk zo, dat investeringsruimte sterk ingeperkt is. we onze nieuwe ambitie en strategie hiervoor nog niet hebben bepaald we zijn te klein onze investeringsruimte beperkt is door heffingen (Verhuurdersheffing, VPB) 4 er is geen geld beschikbaar 2

Welke knelpunten ervaart corporatie op het werkterrein van wonen en zorg? (1) Geen goed zicht op ontwikkeling zorgvraag en benodigd aanbod zorgwoningen Verschillen van definities van verschillende partijen, waardoor een eenduidig beeld lastig wordt. korte termijn handelen zorgkantoor korte termijn subsidiëringsbeleid gemeente: volgend jaar kan een samenwerkingspartner geld voor zorg niet toegekend krijgen en komen van ons gehuurde panden leeg te staan

Welke knelpunten ervaart corporatie op het werkterrein van wonen en zorg? (2) Weinig visie bij zorgorganisaties over de koers van de komende jaren. concurrentie tussen zorgorganisaties gedeelde visie zorgorganisaties, gemeente(n), corporaties ontbreekt De impact van wijzigend overheidsbeleid is voor veel zorginstellingen nog steeds onduidelijk. Daardoor is het voor ons ook lastig om hierop te anticiperen. Dit speelt met name op het vlak van beschermde woonvormen en dagbestedingslocaties. Alle partijen zoeken naar hun nieuwe rol en taken in het veranderde werkveld, juist daardoor is het lastig om concrete afspraken te maken. Terwijl samenwerken juist nu nog belangrijker is dan voorheen!

BETAALBAARHEID Bron: Coresta i.o.v. KCWZ

USP onderzoek nieuw woonconcept senioren Onderzoek bij ruim 800 zelfstandige 60-plussers en 500 kinderen van. Niet op hoogte gevolgen scheiden wonen en zorg 33% belangstelling betaalbaar appartement (30-50 m2) 66% wil aanvullende diensten: 51% huishoudelijk hulp 48% gezamenlijke activiteiten Slechts 33% van de kinderen met ouders >70 jaar kan en wil mantelzorg geven Op vier locaties in Nederland heeft Woonzorg Nederland de interesse gepeild van in totaal ruim 800 zelfstandig wonende 60-plussers. Ook de mening van kinderen over de toekomstige woonsituatie van hun ouders werd onderzocht. Voor dat laatste zijn 500 respondenten ondervraagd, allen met een of meerdere ouders boven de 70 jaar. Opvallend was dat veel ouderen en hun kinderen niet op de hoogte zijn van de gevolgen van scheiden wonen en zorg en dat maakt voorsorteren op de toekomstige woonsituatie lastig. Concreet vroegen wij of senioren belangstelling hebben in het huren van een betaalbare studio/appartement (30-50 m2) in een voormalig verzorgingshuis met zorg op maat, diensten en activiteiten. Een derde van de respondenten reageerde positief op het voorgestelde woonconcept. Bij zorgbehoefte stijgt dit aantal zelfs naar 52 procent. Meer dan de helft van de ondervraagde ouderen (66 procent) vindt het zeer belangrijk dat er aanvullende diensten bij het wooncomplex worden geleverd. Er is het meest behoefte aan huishoudelijke hulp (51 procent). Ook de aanwezigheid van een boodschappendienst, een maaltijdservice en een stomerij en was- en strijkservice worden op prijs gesteld. Hoewel de ondervraagde senioren het heel belangrijk vinden dat er diensten worden aangeboden, willen ze die niet verplicht afnemen. 57% kiest dan liever voor een woning waarbij men zelf de diensten kan kiezen. Bijna een kwart van de respondenten vindt verplichte afname van een dienstenpakket daarentegen geen probleem. Door iets minder dan de helft van de respondenten worden ook gezamenlijke activiteiten als belangrijk aangemerkt. Hierbij wordt gedacht aan sport en bewegen, gezamenlijk koffie drinken of kaarten. Opvallend: slechts een derde van de kinderen met ouders boven de 70 jaar mantelzorg zou kunnen en willen geven

De toekomstige bewoners Regelen het zelf Zoeken op het internet 89% van de 60 plussers op internet 47% van de 60 plussers op social media Zijn in het beslissingsproces naar een nieuwe woning beperkt in media en kanaalkeuze Zoeken op plekken met het meest complete aanbod (dus niet op individuele sites) Hebben hun vaste zoekplekken, veel 60-plussers werken bijv met startpagina. Afstudeeronderzoek binnen Woonz gericht op de moderne senior. Behalve het segmenteren op segmentatiecriteria als leefstijl, leeftijd en vitaliteit kan ook gekeken worden naar de directe of indirecte oorzaak van het zoeken naar een nieuwe woning. 3 oorzaken bepalen naast het type persona hoe iemand op zoek gaat naar een nieuwe woning. De bewuste verhuizer: zorg dat je hem helpt in zijn zoektocht. Samen doen. De gealarmeerde verhuizer: De acute verhuizer: zorg dat je vindbaar bent! zij willen snel geholpen worden

Favoriete zoekcriteria Zoekgedrag Woonz onder 20.000 bezoekers per maand

WONEN ZORG Oud, niet exploitabel vastgoed moet uit de voorraad verwijderd worden. Nieuwe, vaak kleinschaliger initiatieven komen daarvoor in de plaats. De mensen die in de huidige verzorgingshuizen wonen zijn vaak in zorg veel hulpbehoevender dan in het algemeen wordt aangenomen. De roep om geschikte huisvesting voor deze groep zal blijven bestaan. Maar ook de groep die te goed is voor het verpleeghuis en te slecht voor een zelfstandige woning zal een substantiële groep vormen die specifieke huisvesting nodig heeft. Het is in het gezamenlijk belang van woningcorporaties, gemeenten en zorginstellingen om deze huisvesting te organiseren.* * Michiel Wentges (BOB)

Regisserend opdrachtgeverschap leidt tot eerste prefab-zorggebouw Steeds meer woningcorporaties schrijven bij renovatie of nieuwbouw niet te veel voor, maar vragen de markt om met slimme oplossingen te komen. Woningstichting Barneveld bijvoorbeeld is opdrachtgever van het eerste prefab-zorggebouw van Nederland, dat ook nog eens binnen enkele dagen om te bouwen is tot appartementen of eengezinswoningen. Het complex opent in januari 2015, in Kootwijkerbroek.