Regionaal arbeidsmarktbeleid en regionale uitvoering van sectorplannen Paul van Kruining 22 september 2014 Ondersteuningsteam Actieteam Crisisbestrijding Stichting van de Arbeid actieteam@stvda.nl

Inhoud presentatie Regionaal arbeidsmarktbeleid: institutionele geschiedenis en inhoudelijke schets Rol van sociale partners en gemeenten Institutionele kaders Regionale uitvoering / implementatie van sectorplannen Overzicht houden en dwarsverbanden leggen Samen werken in de regio

Regionaal arbeidsmarktbeleid: institutionele geschiedenis en inhoudelijke schets

Regionaal arbeidsmarktbeleid – een korte institutionele geschiedenis (1) Jaren 1990: aanzet tot regionaal arbeidsmarktbeleid door tripartisering arbeidsvoorzieningsorganisatie: (bestuurlijke) rol gemeenten, werkgevers en werknemers in CBA en RBA’s (eerst 27, later 17); 2001: SUWI: ontvlechting van arbeidsvoorziening; i.p.v. CBA en RBA’s veel ‘vormvrijere’ RWI en RPA’s; RPA’s vaak niet echt succesvol: te bestuurlijk, te veel iets van centrumgemeenten, te weinig intergemeentelijke samenwerking en samenwerking gemeenten – werkgevers – werknemers; te veel nadruk op uitstroom uit bijstand

Regionaal arbeidsmarktbeleid – een korte institutionele geschiedenis (2) 2009: Gezamenlijke Aanpak VNG – Sociale partners en eerste actieplan jeugdwerkloosheid via regionale aanpak SUWI herzien: verplichte samenwerking UWV en gemeenten op Werkpleinen; clustering gemeenten in arbeidsmarktregio’s (uiteindelijk 35) ‘Redesign’ UWV WERKbedrijf: UWV trekt zich terug van Werkpleinen Sociaal Akkoord april 2013: arbeidsmarkt in handen van sociale partners en gemeenten; oprichting Werkkamer en Werkbedrijven; start regionale sectorplannen

Wat gebeurde er inhoudelijk in die tijd? Meer regionaal denken en handelen bij gemeenten; Vele (projectmatige of structurele) samenwerkingsvormen van allerhande partners: SVWW (2002-2003) Platforms onderwijs-arbeidsmarkt en projectdirectie Leren en Werken SZW/OCW; Werkgeversloketten en Werkgeversservicepunten; Leerwerkloketten; Poortwachtercentra, etc. etc. ‘Toonkamerconcept’, ‘Werkgeversdienstverlening’, ‘Ken uw bestand’, ‘Zelfsturing’… Meer en betere regionale arbeidsmarktinformatie.

Regionaal arbeidsmarktbeleid anno 2014 Niet denken in bestuurlijke constructen, maar in arrangementen, coalities en allianties van partijen die eigen belangen dienen door samen te werken; Publieke partijen onderling en private partijen (werkgevers- en werknemersorganisaties, onderwijs); Dus niet: gemeenten die arbeidsmarktbeleid nog steeds teveel benaderen als uitstroominstrument voor bijstandsgerechtigden; denk ook aan (middel)lange termijn; Dus niet: werkgevers die arbeidsmarktbeleid nog steeds uitsluitend gebruiken t.b.v. directe vacature- vervulling; denk ook aan ontwikkelingen als (dreigende) schaarste, ontwikkelingen in opleidingsniveau

Focus op sterke kanten van regionaal arbeidsmarktbeleid RWI 2006: vraaggerichte re-integratie; aansluiting onderwijs – arbeidsmarkt; voorkomen uitval door ziekte en werkloosheid.

Diverse voorbeelden uit het verleden RWI-advies “Match”: Glastuinbouw in Zeeuws-Vlaanderen en Friesland Instroom in de zorg (Haaglanden) Docking Station (Groningen) Metalectroproject (Rotterdam) License to Operate (Zuid-Limburg) Mobiliteitscentrum Automotive e. a. Twee Amsterdamse Arbeidsmarkttoppen Sectorarrangementen sector-VNG (diverse sectoren) Voorbeeld Breda: brancheservicepunten, werkgeversadviesraad, leergang HRM gericht op sociale innovatie…

Stap in de uitwerking van regionaal arbeidsmarktbeleid: Gezamenlijke Aanpak Arbeidsmarkt (20 mei 2009) Afspraken op vijf beleidsterreinen: Preventief arbeidsmarktbeleid Curatief arbeidsmarktbeleid Bestrijding jeugdwerkloosheid Naar voren halen investeringen door gemeenten Ondersteuning zzp’ers Regionale focus (centrumgemeenten) én sectorale focus (sectorarrangementen) Monitorings- en stimuleringsrol RWI

Regionale uitvoering / implementatie van sectorplannen

Achtergrond Actieteam en sectorplannen Sociaal Akkoord: herordening verantwoordelijkheden; beter Van-Werk-Naar-Werk; crisisbestrijding nú! Experimenten Van-Werk-Naar-Werk: draagvlak bestaande sectorale actoren cofinanciering!

Wat is een sectorplan ook alweer? Niet (alleen) banenplan, maar werkgelegenheidsplan: leerwerkplekken jongeren; behoud vakkrachten; begeleiding met ontslag bedreigde werknemers naar nieuw werk; soms ook extra banen; et cetera… Samenwerkingsverband met in elk geval werkgevers en werknemersorganisaties op sectoraal of regionaal niveau Adequate arbeidsmarktanalyse met passende maatregelen Straks zo’n 100 sectorplannen (eerste+tweede tranche)

Rolverdeling Rol sector of regio: opstellen en uitvoeren sectorplan Rol Actieteam: aanjagen, stimuleren, helpen, knelpunten oplossen, nadenken over inhoud sectorplannen én langere termijnaanpak Rol SZW/Agentschap: formele goedkeuring sectorplannen voor cofinanciering, passend maken plannen voor cofinanciering

Het Actieteam en de arbeidsmarktregio Lessen uit de conferentie van 1 april Lessen uit diverse adviesgesprekken over regionale sectorplannen (o.a. Eindhoven, Stedendriehoek, Groningen, Helmond) Lessen uit diverse gesprekken met regionale partijen

Sector en regio in relatie tot sectorplannen Doel: inzicht geven in samenhang tussen landelijk en regionaal niveau in relatie tot sectorplannen; Uitdaging: overlap voorkomen; Opportunity: regionale implementatie (landelijke plannen of eigen regionale variant) kan waarde toevoegen Ervaringen, lessen en conclusies, gebaseerd op voorbeelden

Ervaringen, lessen en conclusies: samenwerking in de regio Laat maximaal ruimte voor eigen regionaal initiatief en betrek alle relevante regionale partijen, waaronder het regionale bedrijfsleven (werkgevers en werknemers); werk van onderop; kijk of intersectorale verbindingen mogelijk zijn; Betrek alle relevante regionale partijen bij de uitvoering, zorg voor onderling vertrouwen, en regel de uitvoering praktisch ook zó, dat iedereen mee kan doen: dat betekent ook transparante en heldere maatregelen

Communiceer met elkaar en sta open voor elkaar (regio en sector); Voorkom overlap tussen landelijke en regionale aanvragen en laat landelijke en regionale initiatieven elkaar aanvullen; Sluit aan op andere initiatieven, zoals Actieplan 55+, aanpak jeugdwerkloosheid en cofinancieringsregeling aansluiting MBO-arbeidsmarkt, maar ook bestaande regionale mobiliteitscentra; Denk hierbij ook aan Techniekpact, Topsectorenbeleid en Human Capital Agenda’s; Website en activiteiten Actieteam proberen te helpen.

Ontwikkel een goed geoutilleerde en voldoende gemandateerde regionale uitvoeringsstructuur met betrokkenheid van alle relevante partijen; Zorg voor een gezamenlijke focus op één doel en doelgroep; Organiseer een regionale voorlichtingscampagne

Voorbeeld: sectorplan Stedendriehoek Bundeling middelen bestrijding werkloosheid en aanpak jeugdwerkloosheid; Schrijfteam vanuit gemeenten, werkgevers- en werknemersorganisaties, kenniscentra, opleidingsfondsen en communicatiespecialisten; Belactie vooraf onder werkgevers t.b.v. toetsing bereidheid tot uitvoering, door gemeentelijke en UWV- teams; Samenwerking tussen werkgevers, werkgeversdiensten en o.a. Jongerenloket, RMC, ROC’s, etcetera, ook op ICT-vlak.

Andere voorbeelden Regionaal sectorplan Maritiem Drechtsteden: regionale verbijzondering van hoofdlijnen uit plannen grootmetaal / metaalindustrie; Sectorplan Bouw & Infrastructuur: landelijk plan met regionale uitvoering, met inschakeling arbeidsmarktregio’s en lokale werkgevers én vakbonden; Zowel landelijke als regionale sectorplannen in de zorg: afstemming vooraf over verdeling maatregelen en budgetten.

Hulp vanuit Actieteam Organiseren van transparantie: contactpersonen arbeidsmarktregio's, regionale adviseurs UWV en projectleiders sectorplannen Communiceer de lessen Organiseren van regionale voorlichtingssessies Volgen van de (landelijke en regionale) uitvoering van sectorplannen en kijken of er nadere lessen te trekken zijn Organiseren van thematische conferenties, b.v. over BBL en Van Werk Naar Werk

En nu… aan de slag! Meer informatie over sectorplannen? www.stvda.nl/actieteam actieteam@stvda.nl