Om een kloof te dichten! Burgerraadpleging??

Wat is er aan de hand? Technocraten besturen Nederland. Pim Fortuin doorzag dat, peilingen gingen naar 45 zetels? Basis idee;bij belangrijke beslissingen een referendum houden. De overheid probeert de kloof tussen burger en politiek te verkleinen. De democratie komt in gevaar omdat de besluiten van de politiek onvoldoende draagvlak heeft.

Wat is democratie? We hebben een parlementaire democratie, een indirecte vorm van democratie. Onze democratie wordt gekenmerkt door weinigen die namens velen regeren en besluiten.

Kloof Het antwoord hangt af van de mate waarin burgers gehoor vinden bij politici. Met andere woorden: hoe groot is eigenlijk de vaak geconstateerde kloof tussen burgers en politiek?

Hoe was het vroeger? Tijdens de republiek dienden de afgevaardigden voor elke stemming overleg te voeren met alle elf steden en dertig grietenijen. Met recht dus op zijn elfendertigst. De afgevaardigden uit de provincie hadden met een erg verkavelde interpretatie van de begrippen last en ruggespraak van doen, de besluitvorming verliep uiterst traag..

Vorming huidige kiesstelsel Sinds 1918 evenredige vertegenwoordiging Algemeen kiesrecht

Nieuwe tijden? Sindsdien is de interactie tussen burger en politici steeds belangrijker geworden, zij het dat daarmee de kloof niet gedicht was. Sterker nog, in de afgelopen decennia werd steeds vaker geklaagd over de afstand tussen burgers en politiek en zeker niet alleen door mensen als Fortuyn.

Onderzoek toont aan! Ook wetenschappelijk onderzoek toont steeds weer aan dat de “onvrede” groot is. Zo komt men in “De staat van onze democratie 2006”, een uitgave van het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, tot de volgende conclusies. „De responsiviteit van de overheid laat volgens opiniepeilingen te wensen over.

Onvrede? Zo vindt 83 procent dat de overheid nauwelijks aandacht heeft voor de problemen van de burger. 90 procent vindt dat de overheid burgers nauwelijks betrekt bij de besluitvorming. En 79 procent vindt dat de overheid weinig verantwoording aflegt over “haar prestaties". Voorwaar een tijdbom van formaat!

Zorgen?? Er bestaat dus alle reden om ons zorgen te maken over de kwaliteit van onze democratie! Waarom moeten inwoners altijd het bestuur krijgen dat zij “verdienen”? Waarom moet politiek vooral niet navolgbaar zijn?

Apathie? Gelukkig zijn burgers in Nederland zeker niet tot politieke apathie vervallen. Uit enquêtes blijkt telkens weer dat de politieke interesse en politieke participatie in de loop der jaren niet minder is geworden. Burgers lezen en spreken over, kijken en luisteren naar politieke zaken nog even vaak als vroeger. Wel keert men zich steeds meer tegen de prominente rol van politieke partijen en hun voorlieden in besluitvormingsprocessen.

En de overheid? En ook aan de kant van de overheid worden nu en dan pogingen ondernomen om de burgerparticipatie enig leven in te blazen, zij het dat sommige reanimatie-instrumenten weinig effectief of zelfs adembenemend zijn gebleken. ( Europese grondwet en gekozen burgemeester zijn slechte voorbeelden).

Nieuwe wegen? Natuurlijk is het, als het om burgerparticipatie gaat, niet alleen maar kommer en kwel. Een van de meest veelbelovende manieren om burgers directer bij politieke besluitvorming te betrekken, is het organiseren van zogenaamde burgerraadplegingen, burgerjury of burgerfora.

Wat is burgerjury/ burgerfora- burgerraadpleging Mensen worden door b.v. loting gekozen om in adviesorganen te participeren. Staat los van politieke partijen Geeft advies aan de gekozen vertegenwoordigers

Een goed instrument? Wat maakt nu een dergelijke burgerraadpleging tot zo'n geschikt instrument om de politieke participatie van burgers op een hoger : plan te brengen?

Meedoen is belangrijk! Het voordeel van burgerraadpleging is dat er voldoende tijd en mogelijkheden zijn om zich goed te informeren en dat er gezamenlijk gewerkt kan worden aan het oplossen van problemen. Ook van belang is dat burgers in het algemeen eerder bereid zullen zijn een besluit te accepteren wanneer zij zelf mee hebben gedaan aan het proces, dan wel door het besef dat zij zelf ook die beslissing hadden kunnen nemen, namelijk wanneer het lot had bepaald dat zij zelf jurylid zouden zijn geweest. Verder vergroot het mee doen aan zo'n besluitvormingsproces en deel uitmaken van, het afwegen van voor- en tegenargumenten, het draagvlak en de legitimiteit van besluiten.

Helaas? Helaas moeten we constateren dat het aantal van dergelijke raadplegingen in ons land minimaal is. En wat triester is, de vaart, zo daar ooit sprake van was, lijkt er momenteel geheel uit. Tenzij de burgers het echt willen!!

Toch nieuwe kansen? Alhoewel, niet geheel, want twee maanden voor de verkiezingen van het Europese Parlement, namelijk op 28 en 29 maart 2009, zullen 50 op toevalsbasis geselecteerde Nederlandse burgers discussiëren over maatregelen. Het mag en kan dus zeker wel.

In de Zuidwesthoek?? Wij zouden het met elkaar kunnen organiseren? Deelnemers zullen goed beslagen ten ijs komen. Zij moeten van te voren uitgebreide informatie ontvangen. Zij kunnen zich, via pers en internet, in de periode voorafgaand aan besluitvorming, actief mengen in de discussie over belangrijke onderwerpen.

Wat is er nodig? Een denktank waarin burgers uit alle steden en dorpen vertegenwoordigt zijn. Alle soorten van kennisdisciplines, zonder politiek voorkeur, verzamelen. Positieve energie mag alleen beschikbaar zijn voor het algemeen belang.

Doelstelling! Bereiken dat alsnog de bevolking in het fusietraject zal worden gehoord. Dat in 2010 de normale gemeenteraad verkiezingen zullen plaatsvinden. Dat voor belangrijke zaken een burgerraadpleging wordt gehouden. Dat de gemeente t.z.t. hiervoor ”middelen” ter beschikking stelt.