Persoonlijkheidspsychologie motivatie Docent: drs. Caroline Heijmans

leerdoelen Na het bestuderen van de theorie en afronden van deze les: Kun je de verschillende soorten motivatie opsommen; Kun je je eigen motivatie om deze opleiding te volgen, benoemen; Kun je een samenvatting geven van de verschillende motivatietheorieën; Kun je verklaren hoe flow zelfmotiverend kan werken; Kun je de behoeftenhiërarchie van Maslow in een situatie toepassen; Kun je de aspecten van motivatie relateren aan persoonlijkheid. @ drs. Caroline Heijmans | ATOR opleidingen

Motivatie verbindt waarneembaar gedrag met interne toestanden (bijv. je ziet iemand eten -> honger – maar dit hoeft niet het geval te zijn) verklaart variaties in gedrag (bijv. waarom je de ene dag goed tennist en de andere dag niet) verklaart vasthoudendheid ondanks tegenslagen (toch op tijd naar werk ondanks weinig slaap) verbindt biologie met gedrag (bijv. honger-eten) Intern motivationeel proces stuurt energie van het organisme in de richting van een bepaald gedragspatroon © drs. Caroline Heijmans | www.ator-opleidingen.nl | info@ator-opleidingen.nl 25

Instincttheorie Elk organisme wordt geboren met een reeks biologisch bepaalde gedragspatronen (=instincten/gefixeerde actiepatronen) © drs. Caroline Heijmans | www.ator-opleidingen.nl | info@ator-opleidingen.nl 26

Drijfveertheorie Drijfveertheorie (drijfveer/drive = toestand van energie of spanning die een organisme beweegt om een biologische behoefte te vervullen) Biologische behoefte -> drijfveer -> gedrag om in behoefte te voorzien homeostasis= uitgebalanceerde toestand waarin een organisme verkeert --- Gebrek aan water -> drinken Maar: verklaring voor ‘uit vliegtuig springen’? @ drs. Caroline Heijmans | ATOR opleidingen

Cognitieve sociaal-leren-theorie Groot deel van menselijk gedrag gemotiveerd door cognities (belangrijkste: verwachtingen ten opzichte van gedrag) Cognitieve sociaal-leren-theorie (Rotter, 1954): keuze voor bepaald gedragspatroon afhankelijk van: 1. verwachting dat het doel bereikt kan worden; 2. waarde die aan het doel gehecht wordt. © drs. Caroline Heijmans | www.ator-opleidingen.nl | info@ator-opleidingen.nl 27

Locus of control de mate waarin we de gebeurtenissen in ons leven in de hand denken te hebben Hoog cijfer? Door hard studeren?  interne locus of control Door geluk of andere externe factor?  externe locus of control @ drs. Caroline Heijmans | ATOR opleidingen

Psychodynamische theorie Freuds psychodynamische theorie motivatie afkomstig uit onderbewuste geest (=id) Twee elementaire verlangens: 1. eros= gericht op overleven, creëren, liefde 2. thanatos= agressieve, destructieve impuls Volgens Freud: alles wat we doen is gebaseerd op een van de twee driften of de manoeuvres die de geest gebruik om deze verlangens binnen de perken te houden. Verklaart motivatie via de ontwikkeling (verandering kind-volwassene) © drs. Caroline Heijmans | www.ator-opleidingen.nl | info@ator-opleidingen.nl 28

Maslow Behoeftenhiërarchie: 6 klassen geordend in volgorde van belangrijkheid. Zolang meer basale behoeften niet zijn vervuld, hebben ‘hogere’ behoeften weinig invloed op ons gedrag. Probeert verklaring te geven voor het hele spectrum van menselijke motivaties, van biologische drijfveren tot sociale motieven en creativiteit. © drs. Caroline Heijmans | www.ator-opleidingen.nl | info@ator-opleidingen.nl 29

Maslow (2) Uitbreiding: zelf-transcedentie (bevredigen van een doel buiten het zelf, zoals vrijwilligerswerk, religie, politiek, opgaan in muziek of intellectuele bezigheid) Kritiek: Theorie kan bijvoorbeeld niet verklaren waarom je maaltijden overslaat wanneer je geheel verdiept bent in een boek Crossculturele psychologen: te veel gericht op individualistische culturen © drs. Caroline Heijmans | www.ator-opleidingen.nl | info@ator-opleidingen.nl 30

Piramide van Maslow @ drs. Caroline Heijmans | ATOR opleidingen

Extrinsiek versus intrinsiek Extrinsieke motivatie = gericht op beloning Intrinsieke motivatie = activiteit zelf wordt als belonend ervaren Overrechtvaardiging Lepper et al. (1973): onderzoek naar kinderen die beloond werden om een tekening te maken (versus niet beloond). Eerste keer allemaal gemotiveerd. Tweede keer alleen de niet-beloonde kinderen gemotiveerd. Externe bekrachtiging (=beloning) had interne motivatie in de kiem gesmoord. Treedt alleen op wanneer geen rekening wordt gehouden met de kwaliteit van de prestatie. © drs. Caroline Heijmans | www.ator-opleidingen.nl | info@ator-opleidingen.nl 31

Vergelijking van motivatietheorieën @ drs. Caroline Heijmans | ATOR opleidingen

Flow Lees het artikel. Beantwoord de volgende vragen: 1. Wat vind je van het artikel? 2. Hoe kan flow jouw effectiviteit beïnvloeden? 3. Wat is de relatie tussen flow en motivatie? 4. Verschillen mensen in motivatie? 5. Verschillen mensen in de mate van flow ervaren? @ drs. Caroline Heijmans | ATOR opleidingen

Afronding Wat is nu de relatie tussen motivatie en persoonlijkheid? @ drs. Caroline Heijmans | ATOR opleidingen