Openbare ruimte en cultuurpolitiek Hanne Rolies Katrien Brands Hanne Eckelmans

De (re)animatie van de stad Midden jaren60: saaiheid nieuw stedelijk milieu Raad van Europa: Suggesties voor een beleid tot verlevendiging van de stadcentra’s en woonwijken Britse New Town

De (re)animatie van de stad Naoorlogse jaren: Probleem van culturele vervlakking Massamens: Passieve en consumptieve houding “Consumer culture” Consumer culture

De (re)animatie van de stad Doel: Bevorderen van participatie van grote groepen van de bevolking en het creëren van nieuwe mogelijkheden tot ontplooiing Hoofdgedachte: De openbare ruimte van de steden dient geanimeerd te worden -> animatiebeleid met speciale animatoren -> verschillende activiteiten om nieuwe ervaringsvormen bij te brengen Animatiebeleid

De (re)animatie van de stad Openbare ruimte: Plaats waar mensen nieuwe ideeën kunnen opdoen en hun weg vinden naar culturele instellingen en initiatieven, De straat is het voorportaal van cultuur, Mensen vinden dia straten en openluchttheaters hun weg naar musea, concertzalen, theaters, bibliotheken,… Concertzaal

De (re)animatie van de stad Animatiebeleid is er in geslaagd om meer levendigheid te brengen levendigheid= vast onderdeel van culturele strategie Vb: terrascultuur, nieuwe musea, bioscoopcomplexen,opkomst van buurtfeesten… Buurtfeest

De (re)animatie van de stad Nu: levendigheid komt er niet alleen door culturele maar ook door economische revaliseringspolitiek, meer resultaten in koopkracht

De (re)animatie van de stad Nieuwe ruimtelijke orde= verzameling van “landschappen” die het domein vormen van verschillende maatschappelijke sectoren, belangen en groepen. Restaurant

De (re)animatie van de stad Jack Burgers: 6 landschappen Geërecteerde openbare ruimte Geëtaleerde ruimte Geëxaleerde ruimte Geëxporeerde ruimte Gekleurde ruimte Gemarginaliseerde ruimte Buurtfeest

De (re)animatie van de stad 6 landschappen samen: Postmoderne stad Niet vanzelfsprekend Ruimtelijke ordeningspolitiek noodzakelijk, beschermt en ondersteunt zwakkere landschappen Toegankelijkheid loopt gevaar Vb: geëtaleerde ruimte wordt onbetaalbaar voor groeiend deel van de bevolking Ruimtelijk ordeningsplan Brugge

De (re)animatie van de stad Ingrijpen noodzakelijk: Raakvlakken zoeken tussen de verschillende landschappen, hier kunnen nieuwe publieke ruimten ontstaan Probleem: Ontwerpen meestal gericht op 1 landschap Meer inzicht verwerven in parochialisering, functionalisering en esthetisering Ruimtelijk ordeningsplan Brugge

Parochialisering De these van het verval Mensen trekken verschillende paden door ruimte en tijd, verschillende netwerken die mekaar nauwelijks overlappen Publieke ruimte= transportzone Publieke ruimte als plaats van ontmoeting= romantisch beeld plein

Parochialisering De these van het verval Parociale ruimten= Ruimten die openbaar toegankelijk zijn maar duidelijk de ruimte vormen van een bepaalde groep, vreemde voelt zich er ongewenst Iedere burger kiest zijn eigen publiek domein plein

Parochialisering De these van het verval Publiek domein= een ervaring Gedragscode wordt gedragen door groepen die we niet kennen Openbare ruimte wordt als prettig ervaren als: Activiteiten zijn varianten van eigen alledaagsheid en als toeschouwen wordt aangemoedigd Vb: Haagse markt Haagse markt

Parochialisering De these van het verval Dominantie van een groep produceert de ervaring van een publieke ruimte Groepen domineren openbare ruimte: positieve en negatieve effecten Positief: levendigheid door “trekkende groep” Negatief: groepen worden uitgesloten Utrecht

Parochialisering De these van het verval Publieke ruimte: Sterke groep nodig zonder dat de positie van deze groep tot uitsluiting en verdringing leidt Succesvolle openbare ruimte biedt mogelijkheden tot verspringen van perspectief, andere visies en levensstijlen Niet altijd een positieve ervaring Vb: bedelaars bedelaar

Functiemenging en functionalisering Tot jaren 60: Functiescheiding is een ideaal voor de stedenbouw Planologie Bedrijven gescheiden van woongebieden, ertussen transportroutes Londen

Functiemenging en functionalisering Nu: Geen functiescheiding meer, meer kleinschalige bedrijven Functiemenging heeft waarde en genereert waarde Vb: hergebruik van oude gebouwen Molens van Orshoven

Functiemenging en functionalisering Gedrag functioneel programmeren Augés: plekken als niet plaatsen, beland van “crowd handling” bij het vormgeven van veel openbare ruimten Niet-plaatsen: geen gebrek aan ontwerp maar resultaat van goed uitvoering van plan van eisen Vb: vliegveld Vliegveld Dubai

Functiemenging en functionalisering “Zero friction” omgeving, het vermijden van wrijving Succesvol ontwerp: soepele afvloeiing van het publiek Vb: museas Mercedes Benz musea

Functiemenging en functionalisering Functionalisering van binnensteden ten behoefte van toeristische consumptie Vb: Salzburg binnensteden als frictievrije ruimten systeem van “sprekende gevels”: buitenwereld wordt uitgebannen en een controlesysteem wordt ingevoerd Plan Dordrecht

Functiemenging en functionalisering Controverse tussen Manuel de Solà-Morales en Michael Sorkin: Winkelcentra zijn de nieuwe publieke ruimten van de samenleving p