Inleiding Landelijk platform aansluiting vwo – wetenschappelijk onderwijs Saskia Schenning, stafmedewerker

Examinering in ontwikkeling Advies Ontwikkelingen in onderwijs en examens Gevolgen voor voortgezet en hoger onderwijs en de aansluiting daartussen

Activiteiten Onderwijsraad Voortgezet onderwijs, mbo en hoger onderwijs: Advies Examinering in ontwikkeling (2002) Studie Competenties: van complicaties tot compromis (2002) Artikel in HRD Thema Passen en meten (Grotendorst & Schenning, 2002) Hoger onderwijs: Advies over examinering in het hoger onderwijs (rond mei 2004) Advies over toelating in het hoger onderwijs De opsomming symbolen (vierkantjes) invoegen / symbool webding (lettertype) Niveau 1 9 punten Niveau 2 8 punten Examinering in ontwikkeling

Aanleiding adviezen over examinering Voortdurende belangstelling voor examens (media) Alle onderwijssectoren denken afzonderlijk na over nieuwe examenvormen Examens nemen een steeds belangrijkere plaats in het onderwijs in Bij nieuwe opleidingsvormen horen ook nieuwe examens De opsomming symbolen (vierkantjes) invoegen / symbool webding (lettertype) Niveau 1 9 punten Niveau 2 8 punten Examinering in ontwikkeling

Kernvraag examinering Hoe kan een nieuwe examensystematiek voor het voortgezet onderwijs, mbo en hoger onderwijs ontwikkeld worden, die: enerzijds (beter) aansluit bij de leerloopbaan van de leerling/student; en anderzijds recht doet aan maatschappelijke belangen en eisen van de arbeidsmarkt? Leerloopbaan in plaats van schoolloopbaan: Meer afstemming over onderwijssectoren Meer afstemming binnenschools en buitenschools leren De opsomming symbolen (vierkantjes) invoegen / symbool webding (lettertype) Niveau 1 9 punten Niveau 2 8 punten Examinering in ontwikkeling

Wat betekent dit? Dit betekent volgens de Onderwijsraad: Ontwerpen van een kader voor alle examens  ontkokering Aansluiting bij ontwikkelingen rond competentiegericht opleiden en beoordelen Aansluiting bij ontwikkeling naar levensechtere leeromgevingen Aansluiting bij doorlopend leren (tijd en plaats) Civiel effect van examens centraal Toepassing hoeft niet morgen, vraagt tijd De opsomming symbolen (vierkantjes) invoegen / symbool webding (lettertype) Niveau 1 9 punten Niveau 2 8 punten Examinering in ontwikkeling

Situatie onderwijssectoren Voortgezet onderwijs: Nieuwe onderwijsprogramma’s in vmbo en havo/vwo Vragen ook om nieuwe examenvormen Hoger onderwijs: ‘Worstelt’ met waarde vwo-diploma  toelatingstoetsen Invoering bama-structuur Onderwijskundige en maatschappelijke ontwikkelingen (bijv. rond competenties, evc en duaal opleiden) De opsomming symbolen (vierkantjes) invoegen / symbool webding (lettertype) Niveau 1 9 punten Niveau 2 8 punten Examinering in ontwikkeling

Doorwerking van levenslang en levensbreed leren kan sterker Daarbij geldt: Doorwerking van levenslang en levensbreed leren kan sterker Meer afstemming nodig tussen voortgezet en hoger onderwijs om doorstroom te bevorderen  gemeenschappelijke ‘taal’ ontwikkelen De opsomming symbolen (vierkantjes) invoegen / symbool webding (lettertype) Niveau 1 9 punten Niveau 2 8 punten Examinering in ontwikkeling

Ontwikkelpunten havo/vwo Ontwikkeling naar competenties: Leercompetenties en sociale competenties Competentie ‘student’  kan hoger onderwijs aandeel in hebben Per profiel een beperkt aantal vaardigheden/competenties beschrijven Doordenken profielen in relatie tot vervolgopleidingen en maatschappelijk functioneren en bijbehorende competenties/producten/opdrachten  Ontwikkeling naar levensechtere leeromgevingen: Studiehuisvarianten   De opsomming symbolen (vierkantjes) invoegen / symbool webding (lettertype) Niveau 1 9 punten Niveau 2 8 punten Examinering in ontwikkeling

Nieuwe examenvormen bij tweede fase: Assessmentprocedures voor drie soorten competenties als onderdeel van schoolexamens Voorkeur voor integratieve beoordelingen: beoordeling van kennis, vaardigheden, leer- en sociale competenties op basis van één opdracht Versterken sturende werking nieuwe examenvormen: examens teveel bij het oude gebleven De opsomming symbolen (vierkantjes) invoegen / symbool webding (lettertype) Niveau 1 9 punten Niveau 2 8 punten Examinering in ontwikkeling

Ontwikkelpunten hoger onderwijs Ontwikkeling naar competenties Ontwikkeling naar levensechtere leeromgevingen (bijv. duale opleidingen) Nieuwe examenvormen sturende werking   Nodig: Meer transparantie voor externe en interne belanghebbenden Meer kwaliteitsborging De opsomming symbolen (vierkantjes) invoegen / symbool webding (lettertype) Niveau 1 9 punten Niveau 2 8 punten Examinering in ontwikkeling

Verdere ontwikkelpunten Beoordeling en onderwijsuitvoering meer van elkaar scheiden Examensystemen die het leren in verschillende omgevingen meer met elkaar verbinden en op een samenhangende manier beoordelen Examens waarbij een grotere rol voor externen is weggelegd Meer integratieve examens naast absolverende examens Meer nadruk op leerwegonafhankelijke examens De opsomming symbolen (vierkantjes) invoegen / symbool webding (lettertype) Niveau 1 9 punten Niveau 2 8 punten Examinering in ontwikkeling

Bij deze koers hoort een methodemix Niet één manier, maar meerdere manieren om kwaliteiten van leerlingen/studenten vast te stellen Geen beste methode; alle examenvormen hebben een zwakke schakel Voorkeur: een mix van instrumenten Meer informatie komt beschikbaar Past beter bij gevarieerde leerervaringen Deze mix wel meer standaardiseren: Bijv. wat is een portfolio nu precies en hoe kan die ingezet worden? De opsomming symbolen (vierkantjes) invoegen / symbool webding (lettertype) Niveau 1 9 punten Niveau 2 8 punten Examinering in ontwikkeling

Ontwikkelpunten aansluiting vwo – wetenschappelijk onderwijs Betere doorstroom door beoordeling competenties in zowel vwo als wo Havo/vwo met name retrospectief: wat is geleerd? Hoger onderwijs meer prospectief: wat is het studiesucces? Havo/vwo meer prospectief examineren? Of overlaten aan hoger onderwijs? Toelatingstoetsen alleen functioneel als geen doublures met examens vwo De opsomming symbolen (vierkantjes) invoegen / symbool webding (lettertype) Niveau 1 9 punten Niveau 2 8 punten Examinering in ontwikkeling

Wat brengen wo-studenten in? Studie-ervaringen als: Vwo-diploma Extra vakken, bijlessen, herkansingen Vervolgopleidingen Maatschappelijke ervaringen als: Extra activiteiten Werkervaringen Overige inbreng als: Motivatie Identificatie De opsomming symbolen (vierkantjes) invoegen / symbool webding (lettertype) Niveau 1 9 punten Niveau 2 8 punten Examinering in ontwikkeling

Hoe getoetst nu bij instroom? Teveel verschillende methoden Te weinig gestandaardiseerd Voldoende toegevoegde waarde vergeleken met vwo-diploma? Voldoende voorspellend voor studiesucces? De opsomming symbolen (vierkantjes) invoegen / symbool webding (lettertype) Niveau 1 9 punten Niveau 2 8 punten Examinering in ontwikkeling

Uitdaging voor de komende jaren Nieuwe opleidingsvormen Beoordelen met nieuwe examenvormen Leidend tot nieuwe leerlingen/studenten: Breder geheel van leerervaringen Op meerdere leerplaatsen opgedaan Breder vastgesteld/beoordeeld Met betere doorstroommogelijkheden De opsomming symbolen (vierkantjes) invoegen / symbool webding (lettertype) Niveau 1 9 punten Niveau 2 8 punten Er kan geleerd worden van het beroepsonderwijs (vmbo, mbo en hbo) Examinering in ontwikkeling

Vragen? Voor meer informatie of het bestellen van publicaties Kijk op: www.onderwijsraad.nl