Rekenproblemen en Dyscalculie Gebaseerd op het gelijknamige boek van A. Ruijssenaers e.a. Basisschool ‘de Bongerd’ De Bengele 2 Nederweert

Rekenproblemen en Dyscalculie inleiding Dyscalculie is een stoornis, die gekenmerkt wordt door hardnekkige problemen met het leren en vlot/accuraat kunnen oproepen en toepassen van reken-/wiskundekennis. Er wordt uitgegaan van een rekenachterstand van meer dan een jaar bij gedegen onderwijs en gerichte hulp. Er is sprake van een stoornis, omdat er wat mis gaat in het psychologisch functioneren. De directe beschikbaarheid van feiten en afspraken – het leren onthouden- komt niet voldoende tot stand. De problemen kunnen ontstaan door: Factoren in het onderwijs (instructie, opbouw leerstof enz.) - Individugebonden factoren (leren rekentaal; opslaan/oproepen informatie) Er zijn onderzoeken, die wijzen op erfelijke belastbaarheid. Ook zijn er neurologische onderzoeken, die wijzen op een uitval in een bepaald gebied van de hersenen. De onderzoeken zijn nog niet afgerond en de betrouwbaarheid staat nog niet vast.

Rekenproblemen en Dyscalculie inleiding Rekenen is in de eerste plaats taal. Een afsprakensysteem. Omdat dit afsprakensysteem nog maar een paar honderd jaar oud is, is het nog niet genetisch bepaald. Daarom moet iedereen opnieuw het systeem van feiten en afspraken door stimulatie vanuit de omgeving leren. Leren is een proces, waarin door middel van ervaringen wijzingen ontstaan in bestaand gedrag of begrip. Eenvoudige basisbewerkingen passen we automatisch toe. Bij moeilijkere opgaven schakelen we over van automatische vaardigheden naar een bewuster niveau van kennis of eventueel naar stap-voor-stap-procedures. Nieuwe ervaringen worden ingepast in de continu uitbreidende voorkennis (assimilatie). Soms wordt bestaande kennis aangepast (accommodatie): De aanwezige gestructureerde voorkennis (cognitieve schema’s/cognitieve structuur) wordt geschikt gemaakt voor de nieuwe eisen.

Rekenproblemen en Dyscalculie inleiding Manieren van leren: Cognitief leren: geleerde is duurzaam en uit te breiden naar en in te passen in nieuwe situaties (transfer) Incidenteel leren: niet duurzaam en niet uit te breiden Intentioneel leren: gericht op het in een bepaalde tijd bereiken van een kennis- en vaardigheidsniveau (op school dus)

Rekenproblemen en Dyscalculie inleiding Wat is rekenen eigenlijk: Een actief proces van handelingen en denkhandelingen met en zonder materiaal. -Een proces van probleemoplossing en informatieverwerking met vaardigheden als analyseren, vergelijken, inzichtelijk kunnen ordenen en snel oproepen van feitenkennis. -Een leerproces, dat leidt tot meer samenhang in ervaringen, toename van vaardigheden en inzicht.

Rekenproblemen en Dyscalculie inleiding Voorgaande geeft al aan, waardoor rekenproblemen kunnen ontstaan: -Problemen met het uitvoeren van denkhandelingen Problemen in de informatieverwerking Het probleemoplossingsproces De rekentaal (rekenfeiten, hoeveelheidsbegrippen enz.) Cognitieve voorwaarden (inzicht en logisch denken) Dyscalculie wordt soms in verband gebracht met (co-morbiditeit): ADHD NLD dyslexie

Rekenproblemen en Dyscalculie inleiding Na het rekenonderwijs op de basisschool moet in elk geval de 4 hoofdbewerkingen in het getalbereik tot 1000 (en daarboven) vlot en foutloos worden toegepast en daarbij moeten geautomatiseerd zijn: optel- en aftrekuitkomsten tot 20 Tafels en deeltafels met uitkomsten tot 100 Termen als breuk, teller, noemer, procent enz. Symbolen als + - X : % enz. Opvallend bij kinderen met rekenproblemen is, dat dit automatiseren niet tot stand komt. Bij dyscalculie zijn er verschillende benaderingen en theoriën. Er worden steeds andere accenten gelegd: De ontwikkelingspsycholgie en de handelings(leer)psychologie Leertheorie Cognitieve psychologie Onderwijskunde en instructiepsychologie Intelligentiepsycholie en de theorie van de leergeschiktheid neuropsychologie