Afvalsamenwerking SAMENWERKING U bent de architect

Afvalsamenwerking Limburgse Afvalconferentie Limburgse Afvalconferentie Uw dagvoorzitters: Jan Schrijen, burgemeester Venlo Peter Freij, wethouder Venlo U bent de architect

Afvalsamenwerking Programma 1.Welkom 2.Het WAAROM van de samenwerking Huub Keijzers, voorzitter voorbereidingsgroep 3.Pauze 4.Het HOE van de samenwerking Van Naem & Partners, organisatieadviseurs 5.Beschouwing over de valkuilen van samenwerking Prof. ir. De Weert-Verheije, senior partner Van Lei, Siebrant & De Weert 6.Samenvatting 7.Afsluiting 8.Lunch U bent de architect

Afvalsamenwerking “een wereld te winnen” Afvalsamenwerking U blijft de architect

Afvalsamenwerking ProcesWaaromWatStrategie Afvalsamenwerking Proces Waarom samenwerken Wat is de meerwaarde Welke strategie (hoe)

Afvalsamenwerking ProcesWaaromWatStrategie Afvalhistorie in Limburg Gemeenten apart 1 e Afvalsamenwerking (regionale stortplaatsen) Wet Milieubeheer (gemeenten verantwoordelijk) Oprichting AVL - Sturing (raamcontract) Overdracht stortplaatsen (AVL-Sturing) Oprichting HAAS - BIS (afvalscheiding) Samenvoeging AVL & MEGA (later Essent Milieu) Provincie naar duwende rol (einde HAAS-BIS) Nieuw overheidsbeleid (Landelijk Afvalbeheer Plan) (Waar komen we vandaan)

Afvalsamenwerking WaaromWatHoe Initiatief tot samenwerking Bewustwording Initiatiefgroep Brainstormsessie Rondgang gewesten Draagvlak Ontwerp vervolgproces Selectie adviesbureau Limburgse Afvalconferentie (Hoe is het gelopen) Proces

Afvalsamenwerking WaaromWatStrategie Proces & processtappen Bewustwordingsproces juli ’02 – april ‘03 Strategie Organisatieconcept Intentieovereenkomst april – mei ‘03 Samenwerkingsovereenkomst juli – sept. ‘03 Implementatieplan sept. – dec. ‘03 Beheerfase (Ontwerp van het totaalproces) Limburgse Afval Conferentie } Proces

Afvalsamenwerking ProcesWaaromWatStrategie Dubbele kosten in 10 jaar? Wie kan dat nog uitleggen? Is het antwoord BUNDELING van krachten?

Afvalsamenwerking ProcesWatStrategie Limburg doet ‘t goed maar …... er is nog ………… een Wereld te Winnen ….. een Wereld te Winnen ….. Waarom

Afvalsamenwerking ProcesWaaromWatHoe Focus van samenwerking (Naast milieu en kosten wordt service belangrijk) Dienstverlening Kosten Milieu

Afvalsamenwerking ProcesWaaromStrategie Wat speelt er qua beleid? Gemeenten (keten)verantwoordelijk Provinciale rol in Limburg verandert Ambitieuze overheidsprogramma’s: –LAP (Landelijk Afvalbeheer Plan) STAP ( STimulering Afvalscheiding en Preventie) SAM (Subsidie Aanpak Milieudrukvermindering) Meer nuttige toepassingen in eindverwerking Meer ruimte voor productvernieuwing (Beleidsontwikkelingen) Wat

Afvalsamenwerking ProcesWaaromStrategie Wat speelt er in de markt ? Meer marktwerking & vernieuwend hergebruik Regionale (energie)toepassing Schaalvergroting 3 grote inzamelaars actief in Nederland 3 spelers hebben 80% van eindverwerkers - markt verticale en horizontale integratie Internationalisering veel export, afval reist over de hele wereld Let op “Raamcontract verloopt in 2008” (vereist ‘n besluit voor 2005) (Marktontwikkelingen) Wat

Afvalsamenwerking Wat is onze positie Gemeenten (keten)verantwoordelijk (wet) Veel kansen Verminderde greep op de afvalketen Een beperkt en kwetsbaar kennisniveau Matige participatie in beleidsnetwerken Focus lokaal en naar binnen gericht Versnippering eigendom en marktbenadering Weinig grip op de verwerkingskosten (Sterkten en zwakten) ProcesWaaromStrategie Wat

Afvalsamenwerking ProcesWaaromHoe Wat heeft Limburg bereikt? (Trendbreuk aanbod grof en restafval) (Succes door preventie en afvalscheiding) kg/inwoner bron: CBS Nederlands grof en restafval Limburgs grof en restafval Wat

Afvalsamenwerking ProcesWaaromStrategie verschillen restafval (inkg/inwoner) 86,3 296,2 41,5 47,5 minste restafval meeste restafval kilogram per inwoner restafval grofvuil Wat valt te winnen? (Kansen in preventie en hergebruik) Wat

Afvalsamenwerking ProcesWaaromHoe Wat valt te winnen? (grof en restafval 2001) (glas, papier en textiel 2001) (diftar 2001) 93 Weert 350,0 0, MaastrichtRoermondSittard - Geleen VenloHeerlen 93 Wat

Afvalsamenwerking € 0,15 € 0,25 gescheiden ongescheiden kosten per kilogram restafval ProcesWaaromHoe Wat gooien we nog weg? (€ ,= nog aan componenten in restafval) Wat

Afvalsamenwerking ProcesWaaromHoe Waar zitten de kosten? (Restafval kost ± € 0,25 per kilogram) kostenopbouw restafval verwerken logistiek overig belasting € 0,14 € 0,08 € 0,02 € 0,01 Wat

Afvalsamenwerking trend: minder restafval en verdere scheidingsmogelijkheden ProcesWaaromStrategie Wat bepaalt de kosten? KCA OPK textiel glas GFT restafval GHA 207 KTON105 KTON (Waar loont inkoopbundeling het meeste) Oplopende kosten per kg Wat

Afvalsamenwerking Doelstellingen & strategie Betere preventie en nuttige toepassing Nog substantiële resultaten te boeken Leidt tot kleiner aanbod restafval (lagere kosten) Sterkere regierol gemeenten Vanuit professioneel opdrachtgeverschap Krachtenbundeling noodzakelijk: –Om voldoende kennis en inzicht te verwerven; –Om in complexe markt alert te reageren; –Om beleidsplatforms effectief te beïnvloeden Inkoopkracht Versterkte marktverkenning Om positie in te nemen als aanbieder ProcesWaaromWatStrategie (door krachtenbundeling “een wereld te winnen”)

Afvalsamenwerking ProcesWaaromWat Strategische uitgangspunten Van, voor en door gemeenten Kennis als basis Afstemmingsplatform gemeenten Monitoren resultaten & technische ontwikkelingen Vertegenwoordiging & belangenbehartiging Coördinatie marktbenadering Gefaseerde aanpak Strategie

Afvalsamenwerking ProcesWaaromWat Kerntaken afvalsamenwerking K r a c h t e n b u n d e l i n g M a r k t B e l a n g A d v i e s K e n n i s Genereren basisinformatie en kennis over strategie / beleid en uitvoering / organisatie voor afval en de afvalmarkt in de breedste zin van het woord Opbouwen, onderhouden en benutten van een (specialistisch) kennisnetwerken bij gemeenten, provincie, rijk e.a. Creëren van een platvorm voor uitwisseling van kennis en ervaringen rondom de gemeentelijke afvaltaak. Doorontwikkelen en beheren van een afval monitorsysteem Actief signaleren van relevante ontwikkelingen voor gemeenten. Informeren, adviseren en faciliteren van (individuele en samenwerkende) gemeenten in beleidsvoorbereiding en – uitvoering van de gemeentelijke afvaltaak. Gericht ondersteunen van gemeentelijke bestuurders en ambtenaren, ook rondom de kerntaken belangenbehartiging en krachtenbundeling. Participeren in beleidsrelevante netwerken voor de gemeentelijke afvaltaak op provinciaal, regionaal, landelijk en (zo nodig) Europees niveau. Formuleren van adviezen en standpunten ter zake namens de Limburgse gemeenten en inbrengen daarvan in beleidsrelevante netwerken. Uitvoeren van gerichte lobbyactiviteiten namens de Limburgse gemeenten. Actief terugkoppelen van de voortgang en resultaten van de participatie en belangenbehartiging. Signaleren en ontwikkelen van mogelijkheden tot bundeling van gemeentelijke inkoopkracht op de afvalmarkt (in de breedte van de keten) Signaleren van niet-vrijblijvende samenwerking tussen gemeenten in de marktbenadering. Creëren van een platform voor het organiseren van inkoopkracht op de afvalmarkt (makelaar) Begeleiden en/of via mandaat verzorgen van toekomstige aanbestedingsprocedures voor (groepen van) gemeenten. Strategie

Afvalsamenwerking Uw mening graag ! Waar gaan we heen ??! (U bent de architect)

Afvalsamenwerking Vormgeving van afvalsamenwerking Bram Anker Arjan Mulder René Wiersema U blijft de architect

Afvalsamenwerking Het ‘hoe’ van samenwerken Voorwaarden invullen en samenwerking inrichten Strategie en taakstelling afspreken Evalueren en scherp blijven Krachten- bundeling Doen!

Afvalsamenwerking Strategie / taakstelling Krachtenbundeling van Limburgse gemeenten rondom vier kerntaken: Kennisontwikkeling Advisering en ondersteuning Belangenbehartiging Coördinatie marktbenadering Voldoende stevig (basis)pakket

Afvalsamenwerking Inrichting (1) Uitgangspunten Gemeentelijke eindverantwoordelijkheid Vrijwillig, maar niet vrijblijvend (samen uit, samen thuis) Bepalen Relatie gemeente(n) - samenwerking Inrichting afvalsamenwerking

Afvalsamenwerking Inrichting (2) Afvalsamenwerking – gemeente(n) Van, voor en door gemeenten Interactie tussen gemeente(n) en samenwerking, ‘halen en brengen’ Samenwerken houdt ook verplichtingen in, ‘lusten en lasten’ Binding van gemeenten verankeren

Afvalsamenwerking Inrichting (3) Afvalsamenwerking (bestuurlijk) Klein (‘dagelijks’) bestuur Bestuurlijke inzet in beleidsplatforms Professionele part-time voorzitter Afvalsamenwerking (ambtelijk) Klein en slagvaardig bureau ‘Afvalsamenwerking’ Professioneel, dienstverlenend, doelmatig en samenwerkingsgericht

Afvalsamenwerking Uitvoering Werkwijzen Werkplan en -programma’s Samen met gemeentelijke beleidsambtenaren Samenwerken = doen Kennis organiseren en vergaren Voeding en sturing beleidsplatforms Uitvoeren marktverkenning Communiceren en informeren Et cetera

Afvalsamenwerking Monitoring Verantwoording afleggen Kritisch volgen van en inspringen op functioneren van de afvalsamenwerking

Afvalsamenwerking Keuze rechtsvorm Gemeentelijke sturing Slagvaardigheid en doelmatigheid Bekostiging en aansprakelijkheid Imago en externe positie Gemeentelijke sturing Slagvaardigheid en doelmatigheid Bekostiging en aansprakelijkheid Imago en externe positie Stichting Vereniging Vennootschap (NV, BV) Gemeen- schappelijke regeling (GR) Stichting Vereniging Vennootschap (NV, BV) Gemeen- schappelijke regeling (GR)

Afvalsamenwerking Bedrijfsplan juridische structuur werkplan organisatie- inrichting begroting rechtspositie fiscale situatie proces- ontwerp PIOFHA bijdrage gemeenten functies management & bestuur

Afvalsamenwerking Uw mening graag ! Hoe doen we dat ??! (U bent de architect)

Afvalsamenwerking Samenvatting U blijft de architect

Afvalsamenwerking Afsluiting 1.Geef stemkastje af 2. Trein vertrekt elk heel en half uur 3. P -kaart inwisselen voor gratis uitrijdkaart 4.Lunch tot 15:00 uur gratis 5.Eet smakelijk 6.Bedankt voor uw bijdrage 7.Tot ziens! U blijft de architect