Op zoek naar het geheim van een innovatieve schoolleider Daniëlle Verschuren – 14 maart 2013 Op zoek naar het geheim van een innovatieve schoolleider

Programma workshop Proces proefschrift Stilstaan bij een aantal elementen Take home messages

Vraag Maak een lijst van de personen die voor u een belangrijke rol spelen bij belangrijke beslissingen (maximaal vijf)

Proces proefschrift Deel I Persoonlijke en professionele biografie Theory in use succesvol leiderschap Deel II Aanvulling/toetsing door middel van gesprekken met 17 kernactoren Theoretisch kader Deel III ZKM-onderzoek (onderliggende concepten) Resultaten ZKM-onderzoek Conclusies en aanbevelingen

Vraag Kies de drie meest typerende karakteristieken van een innovatieve schoolleider Plak een sticker bij die eigenschappen op de poster

Kernactoren over innovatief schoolleiderschap Helft uitspraken gaat over de persoon van de schoolleider Tevens groot aantal uitspraken over interactie met medewerkers Soft skills, geen instrumentele vaardigheden Contextsensitiviteit Ambiguïteit in karakteristieken Nauwelijks aandacht voor onderwijskundig leiderschap Idem voor de ‘gemoedstoestand’ van schoolleiders Idem voor onderscheid goede schoolleider en innovatieve schoolleider

Onderzoek naar innovatief schoolleiderschap (oa Leithwood, 2005; 2007) Leiderschapspraktijken (zichtbaar gedrag) Visieontwikkeling Stimulering medewerkers Herontwerp organisatie Facilitering onderwijsproces Cognitieve kenmerken Intelligentie Cognitieve flexibiliteit (creativiteit) Probleemoplossend vermogen: efficiënt en effectief Kennis van zaken

Persoon: emotioneel stabiel, openheid, zorgvuldigheid, selfefficacy Affectieve kenmerken Persoon: emotioneel stabiel, openheid, zorgvuldigheid, selfefficacy Motivatie: passie onderwijs, betrokkenheid medewerkers Empathisch vermogen: sociale intelligentie, begrip Waarden: waarde gedrevenheid (pers. en prof. waarden)

Casus Docent X houdt zich aan de afspraken met betrekking tot leerling- resultaten. Hij onttrekt zich, ondanks herhaalde verzoeken van de schoolleiding, systematisch aan de niet-lesgebonden taken Wat is een wijze raad voor de schoolleider in deze situatie? Vraag 1 Schrijf uw reactie op Vraag 2 Neem een relevante andere (iemand van uw lijstje) die waarschijnlijk op andere manier zal reageren. Typeer de reactie en schrijf op

ZKM (Zelfconfrontatiemethode) Theoretische concepten De mens als gemotiveerder verhalenverteller Door het vertellen van verhalen geven mensen betekenis aan de werkelijkheid Individuen laten zich in hun keuzes en gedrag leiden door hun persoonlijke motieven (Zelf, Ander) Dialogical self theory In ieder mens schuilen meerdere posities (vgl. met mini-samenleving). Als deze met elkaar in dialoog gaan ontstaan nieuwe inzichten en mogelijkheden

Opzet en werkwijze ZKM Thema’s: dilemma’s, kritische incidenten, historie, werk/privé (balans, belangrijke personen) Ontlokkers: kaartjes ter ondersteuning bij het zoeken naar dilemma’s Stap 1: gesprekskern samengevat in waardegebieden Stap 2: gevoelswaarderingen Stap 3: analyse, verdieping Stap 4: persoonlijke leerweg

Conclusies ZKM-onderzoek I Belang van bewuste interne dialogen Schoolleiders zijn zich bewust van en stellen zich open op in hun interne dialogen (opzoeken van de spanning) Bij het hanteren van in- en externe spanningsvelden ontstaan nieuwe responsmogelijkheden Wat de schoolleiders in zichzelf doen, doen ze ook met anderen (situationeel en gedeeld leiderschap)

II Leren Leren/ontwikkelen als rode draad (houdt nooit op) Kritische incidenten zijn leermomenten Permanente reflectie als leerinstrument III Ontwikkeling Bewuste balans creëren tussen halen en brengen / geven en nemen

Soft skills Betekenisgeving Betekenisgeving Narrative van de organisatie Soft skills Context sensitiviteit Betekenisgeving Betekenisgeving Gedrag Interne dialoog Persoonlijke narrative