School-als-organisatie en schoolcultuur 15 september 2005 Brugge * Heusden-Zolder

Doelstellingen Inzicht verdiepen in de invloed van de schoolcultuur op de kwaliteit van het onderwijs het professioneel handelen van de leraren de schoolontwikkeling Beseffen dat de persoonlijke bril van de externe begeleider van invloed is op haar/zijn kijk op de schoolcultuur

Gebeurtenis aan elkaar vertellen Vertel in één minuut een merkwaardige of grappige gebeurtenis uit de afgelopen periode die je verrast of verbaasd heeft Bouw tijdens je verhaal de spanning op naar een climax toe Reflecteer nadien over de effecten voor jezelf, de andere en de groep

Zinnen aanvullen Als ik in een school kom, dan let ik vooral op … vergeet ik zeker niet … vraag ik allereerst naar … verwacht ik … zal ik zeker niet … onthou ik … hou ik rekening met … spreek ik het liefste over … observeer ik altijd … neem ik mee dat … weiger ik ...

Definitie van organisatie Een organisatie is een groep mensen die samen iets willen bereiken, daartoe een structuur ontwerpen, een bepaalde cultuur ontwikkelen en zich ook duidelijk profileren

Groepsintelligentie ...

0p zoek naar belangrijke elementen Werk in groepjes Geef aan welke elementen belangrijk zijn in het functioneren van de groep in het verhaal van de apen en hoe ze op elkaar inwerken. Kom los van het concrete en ga op zoek naar grotere noemers Geef bij elk element voorbeelden uit een schoolsituatie

Definitie van schoolcultuur (A. Konig) “Gemeenschappelijke opvattingen en gebruiken (waarden en normen) die bewust of onbewust gedeeld worden door leden van de schoolgemeenschap en die naar buiten treden in de gedragingen van de leden en in de feitelijke verschijningsvorm van de school.”

IJsberg

Cultuurschillen 1. vooronderstellingen 2. waarden en normen 3. symbolen, mythen en helden 4. gewoonten, rituelen en procedures 4 3 2 1

Drie bevoorrechte cultuurterreinen Lees de teksten Overleg in je groep wat de belangrijkste kenmerken, eigenschappen zijn bij elk cultuurterrein zoals beschreven in de tekst Noteer ze in staakwoorden op je flap

Betekenis van de cultuurtypes voor onderwijsvernieuwing van de school cultuur van de vernieuwing

Betekenis van de cultuurtypes voor onderwijsvernieuwing Vernieuwing: dagelijks functioneren verliest een deel van zijn vanzelfsprekendheid Vernieuwing moet kunnen aangrijpen op bepaalde waarden en normen cultuur van de school van de vernieuwing mate van discrepantie: aangrijpingspunt voor analyse en interventie

Betekenis van de cultuurtypes voor onderwijsvernieuwing Werk in groepjes Bespreek in je groep in welk van de types van scholen een bepaalde vernieuwing het meeste kans heeft

Effectieve interventies vergen een professionele houding en competenties Inspelen op het patroon van de groep Reflecteren op patronen in de eigen houding De eigen rol ter discussie durven stellen Een veilig klimaat scheppen Grenzen aangeven in de communicatie

Effectieve interventies vergen een professionele houding en competenties Een patroon verhelderen met de leden van de groep Een patroon dat speelt bespreekbaar maken Openstaan voor feedback Direct kunnen inspelen op wat er speelt als er weinig of geen tijd is om zich voor te bereiden

Cultuurtypes in scholen (Harrison) De machtgerichte cultuur De rolgerichte cultuur De taakgerichte cultuur De persoonsgerichte cultuur