Competentiegericht onderwijs: wat is het (en wat niet)? Het Groene Leertraject oktober 2008 Dr. F Meijers

Vakbekwaamheid betekent in toenemende mate de ontwikkeling van hoofd hand, én hart

Vereiste competenties voor de gewone schilder Volgens de werkgevers: 1. Netjes en beschaafd zijn 2. Samenwerken met collega’s 3. Omgaan met opbouwende kritiek 4. Loyaal naar het bedrijf zijn 5. Ambassadeur van het bedrijf zijn 6. Gestructureerd werken 7. Aan klant kunnen uitleggen wat en waarom 8. Kennis van materialen 9. Verantwoorden van uren 10.Werk ziet er gelikt uit Volgens de werknemers: 1. Kennis van materialen 2. Vak in de vingers 3. Kunnen omgaan met opbouwende kritiek 4. Loyaal naar het bedrijf zijn 5. Ambassadeur van het bedrijf zijn 6. Netjes en beschaafd zijn 7. Aan klant kunnen uitleggen wat en waarom 8. Kunnen samenwerken met collega’s 9. Vooruit denken (bijstellen werkzaamheden regenweer e.d) 10. Alles in één keer goed Bron: Onderzoeksverslag actualisatie opleidingen schilders, Waddinxveen: SVS, 2002, pag.19

Integraal Ontwerpen Integreren over de levensduur Integreren over de levensduur Integratie van disciplines functie bedrijfskunde structuur vorm ontwerpenmakengebruikafdanken techniek informatietechnologie Traditioneel domein Integraal ontwerpen domein Integratie van abstracties

Beroepsonderwijs ontwikkelt anno 2008 nauwelijks de noodzakelijke vakbekwaamheid: transferprobleem (slechts 15% van de theorie wordt gebruikt) motivatieprobleem (afnemende motivatie) drop out probleem

De levenswereld van de student 1.Geen heldere beroepswens –Studiekeuze bepaalt door rapportcijfers –Geen heldere leervraag (extrinsieke motivatie) –Dalende motivatie –Inefficiënte en ineffectieve leerprocessen 2.Functionerend in complexe en paralelle werkelijkheden 3.In hoge mate mondig (maar niet zelfsturend)

Welke leeromgeving is nodig? méér praktijksturing (vooral voor betere transfer) méér dialoog over persoonlijke zin en maatschappelijke betekenis van het eigen leren (vooral voor motivatie) medezeggenschap over eigen leren (vooral voor motivatie)

Competentiegericht onderwijs is zeker niet: alleen maar méér praktijk ‘doe-het-zelf’ onderwijs alleen maar méér procesbegeleiding

Competentiegericht onderwijs is wel: een combinatie van probleem- en vraagsturing probleemsturing: ontwerpend leren aan levensechte problemen met een ‘echte’ probleemeigenaar (dus veel buiten school) vraagsturing: met de student een dialoog voeren over zijn ervaringen in relatie tot de inhoud, de voortgang en de afsluiting van zijn leerproces

VMBO-groepen: 87 MBO-bol: 98 MBO-bbl: 41 theorie (score > 3.5) Resultaten onderzoek ‘Loopbaancompetenties in het (v)mbo’

Oplossing: trialoog Zoveel mogelijk ‘drie-gesprekken’ over vakbekwaamheid: ontwikkelingen in de markt en de technologie beroepsdilemma’s loopbaanmogelijkheden goede leeromgeving sterke kanten van de leerling

Voor nuancering en detaillering zie