Meting cultuur patiëntveiligheid 2005

Cultuur van een organisatie « The pattern of shared basic assumptions – invented, discovered, or developed by a given group as it learns to cope with its problems of external adaptation, and internal integration- that has worked well enough to be considered valid and, therefore, to be taught to new members as the correct way to perceive, think, and feel in relation to those problems » (Edgar Schein, 1985)

Veiligheidscultuur « The product of individual and group values, attitudes, perceptions, competencies, and patterns of behavior that determine the commitment to, and the style and proficiency of, an organization’s health and safety management. Organizations with a positive safety culture are characterized by communications founded on mutual trust, by shared perceptions of the importance of safety and by confidence in the efficacy of preventive measures.» (The Advisory Committee on the Safety of Nuclear Installations, 1993)

Meting van de veiligheidscultuur binnen de gezondheidszorg Gevalideerde vragenlijsten gebaseerd o.a. op vragenlijsten uit luchtvaart en (Am.) leger: 1.Hospital Survey on Patient Safety Culture (Agency for Healthcare Research and Quality) 2.Patient Safety Cultures in Healthcare Organisations (Stanford University) 3.Safety Attitudes Questionnaire (University of Texas i.s.m. The Johns Hopkins University School of Medicine)

In België Meting operatiekwartier in AZ Aalst Meting in Klina Brasschaat …

Meting veiligheidscultuur in het ZOL 1. Inzicht verwerven in de houding van artsen en ZOL medewerkers ten opzichte van patiëntveiligheid; peilen naar de cultuur inzake patiëntveiligheid. 2. Inzicht verwerven in de omgang met en de bereidheid tot het melden van (bijna) fouten door artsen en ZOL personeel. 3. Het opvolgen van de cultuur in zake patiëntveiligheid en de bereidheid tot melden van (bijna) fouten door artsen en ZOL personeel d.m.v. een herhaalde meting na x aantal jaren. 4. ( Het toepassen en valideren van een Nederlandstalige vragenlijst inzake veiligheidscultuur.)

Instrument: Hospital Survey on Patient Safety Culture (AHRQ) I. Twee outcome dimensies: 1. Globale perceptie over veiligheid 2. Frekwentie van “event” rapportering II. Tien veiligheidscultuur-dimensies: 1. Manager/supervisor verwachtingen en acties die patiëntveiligheid bevorderen 2. De wijze waarop de organisatie leert en voortdurend tracht te verbeteren; 3. Teamwerk binnen afdelingen 4. Openheid naar communicatie 5. Feedback en communicatie over veiligheid 6. Niet bestraffende respons op fouten 7. Bestaffing 8. Ziekenhuismanagement ondersteuning voor patiëntveiligheid 9. Teamwerk doorheen de ziekenhuisafdelingen 10. Ziekenhuisknelpunten en veranderingen Totaal: 51 vragen

Doelgroep Alle medewerkers die rechtstreeks of onrechtstreeks verantwoordelijk zijn voor de klinische zorg, en die in actieve dienst zijn: 1.verpleegkundigen en paramedici 2.artsen: al de artsen die voor een voldoende percentage werkzaam in het ZOL en arts- assistenten 3.programmamanagers en zorgcoördinatoren 4.medewerkers apotheek, labo en technische onderzoekingen

Praktisch verloop Onderdeel Voorbereiding Week 1Week 2Week 3Week 4Week 5Week 6Week 7Week 8Week 9 Week 10 Week Week Planning Zoeken en keuze vragenlijst Vertaling vragenlijst + testen Vastleggen distributiesysteem Afwerken protocol incl analyseplan Maken datacollectietool Testsample Data collectie Sturen brief directie Sturen eerste vragenlijst Opvolgen responders Data-invoer Sturen reminder/dank Sturen tweede vragenlijst Sturen tweede reminder Data verwerking Data cleaning Data analyse Opstellen rapport

Strikte scheiding distributie en analyse Anonieme vragenlijst Mogelijkheid om herinneringen te sturen Verdeling door personeelsdienst Individuele code per vragenlijst Enkel personeelsdienst bewaart de sleutel Vragenlijsten worden thv medische directie verwerkt Geen koppeling individuele resultaten en naam! Artsen: Geen code; 2 x herinnering aan allen.

Antwoordratio Globale antwoordratio: 75% (1323 / 1757) Medewerkers: 78% (1191/1522) Artsen (arts-assistenten inbegrepen): 56% (132/235) Na de eerste en de tweede uitnodiging: Medewerkers resp. 59% en 62% Artsen resp. 30% en 44% 23 (2%) uitgesloten. Exclusiecriteria: - geen enkele sectie volledig - meer dan de helft onbeantwoord - alle antwoorden identiek. Uiteindelijk 1300 vragenlijsten (74%) behouden 15% anonieme antwoorden van MW inbegrepen.

Beschrijving populatie

Berekening antwoorden Negatief Positief Neutraal ! Reversed questions: omkering ‘Positief voor patiëntveiligheid’

Dimensie 1

Dimensie 2

Dimensie 3

Dimensie 4

Dimensie 5

Dimensie 6

Dimensie 7

Dimensie 8

Dimensie 9

Dimensie 10

Outcome 1

Outcome 2

Samenvatting