Ethiek van de informatica in het secundair onderwijs Katrien Eyckmans, Greet Hex, Annemie Van Hoeymissen

Situatie in het onderwijs vandaag Leerplan In de stageschool Interesse bij de leerlingen Interesse bij de leerkrachten 

Leerplan Minstens 3 lesuren Behandelen van maatschappelijke en ethische aspecten => Zowel voor ASO, KSO als TSO verplicht Vbn Invloed van databanken Respect opbrengen voor de persoonlijke levenssfeer Alert zijn voor ontwikkelingen … Minstens 3 lesuren

Leerplan Dit zijn leerplandoelstellingen  Gebaseerd op de eindtermen gevolg: Ze MOETEN dus bereikt worden Is dat wel altijd zo ?????

Situatie in het onderwijs vandaag Leerplan In de stageschool Interesse bij de leerlingen Interesse bij de leerkrachten 

In de stagescholen Vooral behandeld in het derde jaar Verschillende reacties: Bijna geen aandacht Behandelen via problemen in de actualiteit Artikels bijhouden Vooral behandeld in het derde jaar

Situatie in het onderwijs vandaag Leerplan In de stageschool Interesse bij de leerlingen Interesse bij de leerkrachten 

Interesse bij de leerlingen Leerplan: meestal een beperkte belangstelling => vertrekken vanuit actualiteit Leerplan: beperkt abstractievermogen => niet te grote en te complexe problemen behandelen

Interesse bij de leerlingen Vaak niet bewust van straffen voorbeeld Cool en kick Beschouwen enkel het gebied in verband met Internet

Situatie in het onderwijs vandaag Leerplan In de stageschool Interesse bij de leerlingen Interesse bij de leerkrachten 

Interesse bij de leerkrachten Boeiend MAAR tijdsgebrek Te gespecialiseerd Sommigen: reeds mee bezig Vb. Paridaens => Over het algemeen vrij positief

Waar en wanneer? Tweede en het derde middelbaar Vierde jaar: Te jong Toch interesse: enkel behandelen van actuele thema’s Vakken: godsdienst of informatica Informatica: leerplan Godsdienst: lerarenopleiding Vierde jaar: Ouder, gevoeliger voor ethische kwesties Vertrekken van laag niveau Veel illustreren met voorbeelden

Waar en wanneer? Vijfde en het zesde jaar: Informatica: zeker Godsdienst: behandelen van ethische problemen Hierin kaderen

Het elfde gebod Bruikbaar in het secundair onderwijs Aanpassingen aan het niveau van de leerlingen Verschillende onderwerpen komen aan bod. minder diep op ingaan Actualiseren: Welke elementen zijn ‘hot’ als ik mijn les geef? Gebruik van onderwijsbijlage Aanpassen aan het niveau van de leerlingen Oppassen: zelf grenzen trekken

Voorbeeldles Uitwerken van een spel Bedoeld als algemene inleiding = een eerste kennismaking met informatica – ethiek Best begeleiding door twee leerkrachten Iedere leerling: verkennen van de deeldomeinen + nadenken over invloed op eigen leven

Verschillende hoofdstukken Inleiding Goed om een les aan te vangen Eenvoudig formuleren Vragen: Laten nadenken over gevolgen voor oudere en arme mensen Laten nadenken over de band informatica en leger Wat is informatica voor jou? Zeker niet te lang en te moeilijk maken !!!

Gegevensbanken en privacy Erg boeiend voor de leerlingen Vertrekken vanuit vbn in verband met het dagelijkse leven Begintaak: ga gedurende één week na waar gegevens over jou worden geregistreerd Zeker niet te gedetailleerd behandelen Vragen: Wat betekent privacy voor jou? Laten nadenken over het recht om te liegen Samen met lln onderzoeken wat met hun informatie op het Internet gebeurt.

Privacy op het Internet Vrij moeilijk hoofdstuk: enkel bij oudere leerlingen Vorige hoofdstuk eerst behandelen Versleutelen van informatie: niet te gedetailleerd Vragen: Ervaringen? ICT, software en auteursrecht Zelf veel mee bezig? Vertrekken vanuit enquête Werken met krantenartikels Niet te technisch werken: vb. Free Software Foundation…

ICT, werk en maatschappij Computermisdaad Oppassen: niet te technisch worden Zeer interessant voor de leerlingen Werken vanuit concrete voorbeelden Vragen: Hacken: goed of slecht Waar kan je informatie vinden over virussen? Werken met een eindtaak ICT, werk en maatschappij Niet te uitgebreid behandelen Werken met een discussie rond één thema: De schooldirecteur mag je e – mails lezen. E – mails van terroristen mogen gelezen worden. Computers van het bedrijf mogen ook voor privé – doeleinden worden gebruikt.

Computers in de fout Beperkt behandelen Vertrekken vanuit zelfgevonden voorbeelden

Besluit Uitdaging Niet overdrijven Actualiseren Vertrekken vanuit eigen leefwereld