Plaatsing in de Gemeenschapsinstellingen Toelichting door K. Henderickx 21/06/2007

De nieuwe jeugdwet Wet betreffende de jeugdbescherming, het ten laste nemen van minderjarigen die een als misdrijf omschre- ven feit hebben gepleegd en het herstel van de door dit feit veroorzaakte schade Wet van 15 mei 2006 / Wet van 13 juni 2006

Voorlopige maatregelen Voorlopige fase: - vermoeden van onschuld → enkel maatregelen van bewaring of onderzoeksmaatregelen - Voorlopige maatregelen: beperkt tot resp. plaatsing en prestatie van algemeen nut - Parallel: bemiddeling als communicatieproces

Voorlopige maatregelen plaatsing in een Gemeenschapsinstellingen Algemene voorwaarden (art. 52) Voldoende ernstige aanwijzingen van schuld Finaliteit kan op geen andere manier worden bereikt Nooit met het oog op bestraffing of uitoefening van dwang Zo kort mogelijk In een gesloten afdeling (art. 52 quater) (max. 3 mnd., 1x verlengbaar met 3 mnd., nadien maandelijks) aanwijzingen van schuld gevaarlijk gedrag voor zichzelf of anderen ontsnappingsgevaar / onttrekken aan het gerecht / collusie of bewijsmateriaal doen verdwijnen

Voorlopige maatregelen - vervolg Plaatsing in een gesloten centrum te Everberg Blijft grotendeels onveranderd Verstrengde toegangsvoorwaarde Feiten waarop voor volwassenen minstens 5 jaar opsluiting staat Valt weg: feit vanaf 1 jaar opsluiting bij recidive = gelijkschakeling met een gesloten opvoedingsafdeling gemeenschapsinstellingen

Maatregelen ten gronde Beslissingsfactoren Persoonlijkheid en maturiteit jongere Leefomgeving Ernst en omstandigheden feiten, schade en gevolgen slachtoffer Vroegere maatregel + uitvoering daarvan Veiligheid jongere Openbare veiligheid Beschikbaarheid behandelingswijzen, opvoedingsprogramma’s of andere middelen

Maatregelen ten gronde (art. 37 § 2 quater) plaatsing GI Jeugdrechtbank bepaalt een maximumduur (art. 37 §2 lid 4) Enkel verlengbaar om uitzonderlijke redenen (art. 37 §2 lid 4) Uitstel van plaatsing voor 6 maanden, onder de voorwaarde van een prestatie van opvoedkundige aard en van algemeen nut van max. 150 u. (art. 37 §2 lid 5) Voorwaarden m.b.t. leeftijd en gepleegde delict

Open afdeling: vanaf 12 jaar SR voorziet voor feit een correctionele hoofdgevangenisstraf  3 jaar of een als slagen en verwondingen omschreven feit of nieuw feit na eerder definitief vonnis met plaatsing in GI of herziening van maatregel omdat eerdere maatregel niet nageleefd werd (niet verlengbare termijn van max. 6 maanden) of herziening van maatregel met overgang van gesloten naar open afdeling

Gesloten afdeling: vanaf 14 jaar (uitz. 12 jaar) SR voorziet voor het feit een opsluiting van 5 tot 10 jaar of aanranding van de eerbaarheid met geweld / criminele organisatie met het oogmerk misdrijven te plegen / ernstige bedreiging of nieuw feit (slagen en verwondingen of feit bestraft met ≥3 jaar gevangenisstraf) na eerder definitief vonnis met plaatsing in GI of slagen en verwondingen met voorbedachte rade en met ernstige gevolgen / bendevorming / weerspannigheid (opsomming gewelddadige delicten) of herziening van maatregel omdat eerdere maatregel niet nageleefd werd (niet verlengbare termijn van 6 maanden)

Voorwaarden tijdens het verblijf Verbod van vrij verkeer Omwille van noodwendigheden van het onderzoek Max. 3 dagen, hernieuwbaar

Verbod om de instelling te verlaten Geen verbod wel meldingsplicht Verschijnen voor de rechtbank Medische noodzaak Begrafenis van een familielid tot de 2° graad Lijst kan bij een in Ministerraad overlegd KB uitgebreid worden

Verbod om de instelling te verlaten Uitstappen beschreven in het pedagogisch project Beschrijving van het pedagogisch project Vermelding van soorten uitstappen en bijhorende omkadering JR(B) kan bij beslissing tot plaatsing bepaalde activiteiten verbieden

Voorwaarden tijdens het verblijf - vervolg Activiteit die geen deel uitmaakt van het pedagogisch project Individueel voor te leggen uiterlijk 5 werkdagen vóór de aanvang JR(B) doet uitspraak binnen de 4 werkdagen, indien niet = verbod

Voorwaarden tijdens het verblijf - vervolg Motiveren van het verbod Gevaarlijk gedrag voor zichzelf of voor anderen Onttrekken aan het gerecht, collusie of bewijsmateriaal doen verdwijnen Belang van het slachtoffer of zijn omgeving Kan verband houden met ‘onvoldoende omkadering’ Beroep Hoger beroep is opschortend gedurende vijftien dagen te rekenen vanaf de akte van hoger beroep Dient ingesteld binnen 48 uren tegen toelating uitstap in het kader van het pedagogisch project binnen de normale beroepstermijn voor de individuele toelating

Termijnen van plaatsing verplichte maximumduur bij elke plaatsing in een GI, uitzonderlijk verlengbaar, aanhoudend wangedrag gevaarlijk gedrag voor hemzelf of voor anderen Opmerking: specifieke termijn van 6 maanden omwille van het feit dat eerder opgelegde maatregel(en) niet nageleefd werd(en) Specifieke regels bij voorlopige maatregel kan minderjarige herziening vragen na 1 maand bij maatregel genomen bij vonnis moet een herziening gebeuren binnen een termijn van 6 maanden

Pedagogisch project gesloten gemeenschapsinstellingen Uitgangspunten 1 Uit de standpunten van de Vlaamse Regering ten aanzien van de geplande wijzigingen van de wet betreffende de jeugdbescherming: in het aanbod worden “herstellende, pedagogische, responsabiliserende, sanctionerende en maatschappijbeveiligende finaliteiten” nagestreefd 2 Uit de missie: Binnen een vrijheidsbeperkend en structuurverlenend aanbod leren wij de jongeren op cognitief, emotioneel, sociaal en gedragsmatig vlak hun competenties vergroten en adequaat aanwenden zodat zij maatschappelijk op een minder kwetsbare en meer aanvaarde wijze kunnen functioneren en een minder ingrijpende hulpverlening mogelijk wordt.”

Pedagogisch project gesloten gemeenschapsinstellingen Doelstellingen Leren omgaan met vrijheid en verantwoordelijkheid Terugkeer naar de maatschappij Eventueel ondersteund met minder ingrijpende hulpverlening Uitwerking Verblijfstraject met in de beginfase ingrijpende vrijheidsbeperking en structurering In latere fasen meer leren omgaan met de geleidelijk herwonnen vrijheid en verantwoordelijkheid opnemen voor het eigen handelen Extramurale activiteiten vormen een essentieel onderdeel van het leerproces gericht op het vergroten van zelfcontrole en verantwoordelijkheidsbesef én scheppen een verblijfsperspectief dat de jongere moet motiveren tot gedragsverandering

Toenemende nadruk op zelfsturing naarmate het verblijf in de instelling vordert

Actiepunten in de Gemeenschapsinstellingen Werken met de context Toeleiding naar herstelbemiddeling Uitbouw differentiatie en specifieke behandelunits Toepassing decreet rechtspositie Afzondering en isolatie Inzagerecht in het dossier Verdere informatie: