Onderzoek PreCOOL PreCOOL2-5 Kohnstamm Instituut - Universiteit van Amsterdam Langeveld Instituut -Universiteit Utrecht ITS - Radboud Universiteit Nijmegen

Aansluiting pre-COOL – COOL5-18 Cohortonderzoek jonge kind (2-5 jaar) Gekoppeld aan COOL Levert veel data voor VVE-vragen > benutten betekent beperking belasting scholen en voorschoolse voorzieningen

Kernvragen Wat zijn de effecten van kinderopvang, peuterwerk en VVE op de cognitieve en sociaal-emotionele ontwikkeling van jonge kinderen? Wat is het economische en sociale rendement van voorschoolse voorzieningen op lange termijn? Opleidingsniveau, arbeidsmarktpositie, inkomen. Psychosociaal welzijn, gedrag, behoefte aan zorg.

Onderzoeksmethode Multilevel value added benadering: wat is de netto toegevoegde waarde van professionele voorschoolse opvang, opvoeding en educatie? Controle voor overige invloeden (gezin, buurt) èn controle voor vroege kindkenmerken (cognitieve en sociaal-emotionele aanleg).

Twee cohorten Vierjarigencohort: kinderen gevolgd vanaf instroom basisschool; met opvragen van gegevens over deelname aan voorschoolse voorzieningen Tweejarigencohort: kinderen gevolgd vanaf 2/2.5 met en zonder deelname aan voorschoolse voorzieningen

Overzicht meetmomenten PreCOOL en aansluiting op COOL5-18 Leeftijd 2 3 4-5 5-6 6-7 7-8 8-9 → Groep 1 4 5 PreCOOL 2010 2011 2012 2013 COOL 2014 2015 2016

Gezinsmetingen Cultuurpedagogische gezinskenmerken (vragenlijst ouders) Taalgebruik, voorlezen, spelletjes, informele educatie Emotionele gezinskenmerken en risicofactoren (vragenlijst ouders) Opvoedingsstijl en opvoedingsideeën Psychische en sociaal-economische risicofactoren, opvoedersstress, sociale steun Medische risico’s, vroeggeboorte, geboorteafwijkingen Sociaaleconomische gezinskenmerken (vragenlijst ouders) Etnische herkomst, opleidingsniveau, beroep Werk, gezinsinkomen, vrijwilligerswerk Gezinssamenstelling en gebruik voorschoolse voorzieningen (vragenlijst ouders) Aantal kinderen, gezinstype, gebruik voorschoolse voorzieningen en opvoedingsondersteuning Keuzeprocessen t.a.v. voorschoolse voorzieningen

Kindmetingen Motoriek en exploratie (vragenlijst ouders) Motorische mijlpalen, fijne en grove motoriek Exploratiegedrag Sociaal-emotionele vaardigheden en gedrag (vragenlijsten ouders & leidsters) Temperament, zelfregulatie (‘effortful control’), sociale competentie en probleemgedrag Relatie met leidster / leerkracht Receptieve en productieve taal (tests, vragenlijsten ouders & leidsters) Klanken onderscheiden, nonwoorden na zeggen Woordenschat, grammatica (woordvormen, zinsstructuur), tekstbegrip Ontluikende gecijferdheid en geletterdheid (tests) Aantal schatten, vormen benoemen, ordenen, cijferkennis Rijmkennis, naam schrijven, letterkennis, woordlezen Executieve functies en werkgeheugen (tests) Selectieve en executieve aandacht, inhibitie/flexibiliteit Visueel-ruimtelijk en verbaal (werk)geheugen Zelfregulatie en impulscontrole

Werkgeheugen: Testopstelling Kind 1 2 3 4 5 6 Testleider Locaties

Grammaticale kennis Kind hoort: “De poes bijt de hond” Kind hoort: “De man leest”

Ontluikende geletterdheid Woordenschat Leesinzicht (‘wie is er aan het schrijven’, ‘lezen’, enz.) Letterkennis Leesvaardigheid (woordjes, zinnetjes) Waar is …het haar van de jongen? Wijs aan: woord, punt, hoofdletter,.. Zie jij het woordje ‘kat’? 11

Instellingsmetingen Structurele kenmerken en beleid (vragenlijsten leidinggevenden, leidsters) Structurele kwaliteit: inrichting ruimten, materialen, activiteitenprogramma, gebruik VVE-programma Staf: etnisch-culturele achtergrond, opleiding, verloop, werkstress, ervaren competentie Gebruikers: sociaal-economische en etnisch-culturele achtergrond gebruikers Groepen: verticaal/horizontaal, groepsgrootte, staf-kindratio, stabiliteit Visie: opvoedingsideeën, pedagogische en educatieve doelen Proceskenmerken opvang en educatie (observaties, vragenlijst leidsters) Pedagogische kwaliteit: positieve en negatieve emotionaliteit, interacties kinderen, groepsprocessen Educatieve kwaliteit: kwantiteit en kwaliteit verbale interactie, ontwikkelingstimulerende activiteiten. Stimulering: Taal, geletterdheid, rekenen, wetenschap en techniek, executieve functies, zelfregulatie Omgaan met verschillen: respect voor andere culturen, sekse-gelijkwaardigheid Welbevinden kinderen (observaties, vragenlijst leidsters) Emotioneel welbevinden, sociale competentie, probleemgedrag Relatie leidster-kind

Wat kunnen gemeenten/schoolbesturen eraan hebben? Landelijke resultaten, o.a.: - gegevens over deelname aan peuterspeelzalen en kinderdagverblijven (etniciteit, opleidingsniveau) -effecten op kinderen, op korte en lange termijn (van deelname aan psz./kinderdagverblijven, VVE-programma, deelname-intensiteit) -kwaliteit van voorzieningen (structurele kenmerken en inhoud van het aanbod)

Deelprojecten, oa. BOPO: - aansluiting tussen voor- en vroegschoolse educatie en verdere schoolloopbaan - naar elkaar toegroeien peuterspeelzalen en kinderdagverblijven Gebruik landelijke data voor beantwoording lokale / specifieke vragen (voorbeeld Zoetermeer, Onderwijsraad)

Lokale dataverzameling met instrumenten uit pre-COOL beginmeting ontwikkelingsniveau kinderen met kindtestjes (maar kostbaar) kwaliteit van voorzieningen: observaties (CLASS, ECERS-E), instellingsvragenlijsten gegevens gezinnen m.b.v. oudervragenlijsten

Hartelijk dank. Zijn er vragen. Informatie over pre-COOL op www Hartelijk dank! Zijn er vragen? Informatie over pre-COOL op www.pre-cool.nl