Arbeidsmarkt: structurele krapte, een tijdelijke dip en de baas is de baas niet meer Arbeidsmarkt als puzzel Arbeidsmarkt: de feiten Tijdelijke dip Structurele krapte Trends Utrecht,7 april 2009 Piet Vessies Beleid Coördinatie & Ontwikkeling

6 A’s Boeien en Binden Arbeidsmarkt Arbeidstijden Arbeidsinhoud Arbeidsvoorwaarden Arbeidsomstandigheden Arbeidsverhoudingen Relatie medewerker – bedrijf Relatie met OR en bonden Boeien en Binden

arbeidsmarkt Zelfs met een recessie én een economische krimp komen we structureel mensen te kort!!! (CPB 2008) Belangrijkste oorzaak blijft: ontgroening en vergrijzing Wel anders: Snellere baanwisseling, dus behoefte aan employability retentie

Arbeidsmarkt - aanbod 2009 3 Ouderen Vrouwen Allochtonen regionaal

De dip Hoe tijdelijk is tijdelijk? Desinvesteren? Continuïteit in de arbeidsrelatie (vertrouwen)? Tijd voor vernieuwing (nood)scholing Veegklussen Collegiale doorlening

De wereld verandert structureel!!! Megatrends Individueler Informeler Internationaler Intensiever Informatisering 2009? trend megatrend

Slimmer werken en de structureel veranderde arbeidsmarkt Jonge (25 – 45) hoog opgeleide blanke mannen zonder zorgtaken voltijd beschikbaar voor 5 dagen per week tussen 8 en 6 uur op de werkplek op basis van een arbeidsovereenkomst OP !!

Het (nieuwe) aanbod wordt ouder feminiseert heeft zorgtaken verkleurt wil variatie wil parttime vertrekt naar het buitenland wordt schaars, tenzij …… wordt ouder feminiseert

arbeidstijden Trend: flexibeler en meer maatwerk Individuele tijdsarrangementen 24 uur per dag 7 dagen per week Zelfroosteren Moedercontracten (en ook vadercontracten?) Thuiswerken / e-werken Sterke groei aantal parttimers

arbeidsinhoud .. als dit de vraag is: en dit is het aanbod: gaat het of mis of het leidt tot grotere variëteit/maatwerk en snellere wisselingen

arbeidsvoorwaarden Concurrerende (marktconforme) arbeidsvoorwaarden Binnen bedrijven: denivellering, de verschillen worden groter Tussen bedrijven: salarissen tot 2 x modaal bewegen naar elkaar toe) Afspraken + beoordelen CAO met open salarisschalen = geen automatische periodiek maar salarisgroei op basis van ontwikkeling (structureel toegevoegde waarde) Individuele bonussen voor incidentele prestaties met meer betaalmomenten

arbeidvoorwaarden eigen budget om maatwerk te completeren: Inzetbaarheid en/of beschikbaarheidsbudget (scholing, gezondheid, aanwezig- en afwezigheidsdagen) Mobiliteitsbudget (reizen en telewerken) (Zelf) sparen voor levensloop, prepensioen, ouderenregelingen

arbeidsomstandigheden Groei thuiswerk en e-werk (maatwerk en mobiliteitprobleem) Meer eigen verantwoordelijkheid bij kwaliteit van de thuiswerkplek Nadruk op gezond werken , zowel fysiek als mentaal (2x bewegen) zal toenemen

Arbeidsverhoudingen en HR “oud” psychologisch contract “nieuw” psychologisch contract Baanzekerheid Werkzekerheid Bedrijfsspecifieke scholing Alg. gerichte scholing/ competenties Afname scholing met leeftijd “Opscholen” Promotiemogelijkheden binnen bedrijf Netwerkmogelijkheden buiten bedrijf Hierarchische aansturing medewerker Autonome medewerker Loon etc. nemen toe met anciënniteit Marktconforme betaling CAO Raam-Cao met veel individuele regelingen

arbeidsverhoudingen Maatwerk, unieke oplossingen (ongelijkheid) Van bevels- naar onderhandelrelatie Dialoog (≠ wederzijdse monoloog), de beweging stelt hogere eisen aan management Groei ZZP Zelfverantwoordelijk en onderhandelend

Arbeidsverhoudingen: bond en OR Van centraal (bond) naar decentraal (OR) naar medewerker Richtlijnen, professionalisering en 2e lijnsondersteuning Individuele dienstverlening en belangenbehartiging