Praktisch meten van competenties op BB-KB en GT niveau ‘Doe dag’ Groen Proeven Bunschoten 31 maart 2011 © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Welkom Scilla van Cuijlenborg -beleidsmedewerker VMBO -projectleiding Groen Proeven E: svancuijlenborg@groenhorstcollege.nl M: 06-44062164 Cees de Jong -consultant (groen) beroepsonderwijs (VMBO-MBO-HBO) -secretaris VBG CPS Amersfoort E: c.dejong@cps.nl M: 06-21247948

Programma workshop welkom en kennismaking toelichting programma en hand-out korte inleiding competenties opdracht 1: ‘Karakteristiek VMBO’ opdracht 2: ‘Differentiatie leerlinggedrag (van een aantal competenties) op BB-, KB- en GT-niveau’ discussie inventarisatie hulpvragen afsluiting

Hand-out workshop PP Karakteristiek VMBO (BB, KB en GT) Praktijksituatie PvB ‘La Casa Bella’ Competentiekaarten (18 SHL-competenties) In workshop gemaakt materiaal sturen we u per email toe: laat email-adres achter s.v.p.

Wat zijn competenties ? Veel definities ! Praktische definitie: ‘vermogen van iemand om in bepaalde context passend gedrag te vertonen’ omvat: Kennis (K), Vaardigheden (V) en Houding (H) Competentie als formule = K x V x H binnen een context © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

‘Klant’-gerichtheid (14) Onderzoeken (11) Formuleren en rapporteren (7) Presenteren (6) Leren (12) ‘Klant’-gerichtheid (14) Bedrijfsmatig handelen (19) Vakdeskundigheid toepassen (8) Kwaliteit leveren (15) Plannen en organiseren (13) Analyseren & (10) problemen oplossen Instructies & procedures opvolgen (16) Omgaan met verandering en aanpassen (17) Relaties bouwen en netwerken (5) Met druk en tegenslag omgaan (14) Materialen en middelen inzetten (9) Beslissen en activiteiten initiëren (2) Samenwerken én overleggen (3) Ethisch en integer handelen (4) Met druk en (18) tegenslag omgaan © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Competenties (8 SHL-factoren & 25 (18 VMBO) competenties) Leiden en beslissen Ondersteunen en samenwerken Interacteren, beïnvloeden en presenteren Analyseren en interpreteren Creëren en leren Organiseren en uitvoeren Aanpassen en aankunnen Ondernemen en presteren Beslissen en activiteiten initiëren Aansturen Begeleiden Aandacht en begrip tonen Samenwerken en overleggen Ethisch en integer handelen Relatie bouwen en netwerken Overtuigen en beïnvloeden Presenteren Formuleren en rapporteren Vakdeskundigheid toepassen Materialen en middelen inzetten Analyseren Onderzoeken Creëren en innoveren Leren Plannen en organiseren Klantgerichtheid Kwaliteit leveren Instructies en procedures opvolgen Omgaan met veranderingen en aanpassen Met druk en tegenslag omgaan Gedrevenheid en ambitie tonen Ondernemend en commercieel handelen Bedrijfsmatig handelen © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Motivatie competenties Kloof dichten tussen bedrijven en beroepsonderwijs Professionalisering ontwikkeling houding Reflectie door leerling centraal Hulp voor determinatie leerweg, sector (LOB) Hulp voor keuze context Keuze voor competentie-set SHL Situatie MBO Situatie VMBO [SHL= Saville & Holdsworth Limited]

Toolkit CGO Instrumenten ontwikkeld in de schoolpraktijk door VMBO Groen-scholen (voorbeelden): Organisatiematrix CGO in VMBO Groen Intake instrument competenties Good practices organisatie competentieleren Stappenplan invoeren competentieleren Heldere verwervingstappen BB, KB en GT Competentiekaarten met indicatoren Competenties in beeld Registratie (binnen Excel)

Meten competentie-ontwikkeling uitgangspunt: meten om te ontwikkelen objectief-subjectief: intersubjectief frequentie organiseerbaarheid in de praktijk expliciet-impliciet formatief-summatief aantal beoordelaars afstemming beoordelaars context

Competentietaal BB, KB en GT is gebaseerd op GKC-project 4Cyourway Opdracht voor project ‘4Cyourway’: Beroepskolom bestaat uit 11 onderwijslagen: VMBO : 4 lagen: LLC, BB, KB en GT MBO : 4 lagen: 1, 2, 3 en 4 HBO : 2 lagen: HBO-AD en HBO-Bsc WO : 1 laag: Msc Kunnen we voor elke laag een (meetbaar) streefniveau aangeven ? Verbind de onderwijslagen met één taal voor competenties: op weg naar doorlopende leerlijn.

Criteria (4): Aspecten (11): Criteria & Aspecten bepalen streefniveau ontwikkeling competenties Criteria (4): Aspecten (11): Verantwoordelijkheid -rol -verantwoordelijkheid -zelfstandigheid Reikwijdte -publiek -tijdhorizon Complexiteit -werk -procedures -kennis & inzicht Transfer -context (ambiguïteit) -verandervermogen -bereik

4Cyourway is géén éénvormigheid van onderwijs maar referentiekader

‘leerlingtool’ competenties gemaakt voor 18 SHL-competenties gedrag in ‘leerlingtaal’ voor 3 niveaus: BB, KB en GT in ontwikkeling ‘als de leerling er niet mee aan de slag gaat, is het allemaal voor niets geweest’

rubrieksbeoordeling met 4 verwervingsstappen starter 1 geoefend 2 gevorderd 3 op niveau 4 Gedragsomschrijving: Ik ……. © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Voordelen rubrieksbeoordeling De docent: ► heeft beter inzicht in de competentie ► kan competentie beter overbrengen ► meer houvast bij beoordelen competentie ► is beter in staat samen met collega’s te beoordelen De leerling: ► leert de competentie beter ► weet beter wat verwacht wordt ► presteert beter ► is beter inzetbaar bij beoordeling medeleerlingen © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Ethisch en integer handelen starter geoefend gevorderd op niveau Ik accepteer dat ik gecorrigeerd wordt over omgangsvormen. Ik toon belangstelling voor omgangsvormen die in het bedrijf gelden. Ik heb respect voor de omgeving. Ik vraag naar de omgangsvormen die op het bedrijf gelden. Ik benoem een aantal handelingen die milieu- en/of omgevingsschade (kunnen) veroorzaken. Ik gedraag mij volgens (in het bedrijfsleven) geldende omgangsvormen. Ik verricht geen handelingen die voorspelbaar milieu- en omgevingsschade veroorzaken. © CPS Onderwijsontwikkeling en advies

Opdracht 1: Karakteristiek VMBO Vorm kleine groepjes (2-3 personen) Leerwegen beschreven met 8 niveau-indicatoren Per niveau-indicator zijn steeds 3 kaartjes gemaakt, voor BB-, KB- en GT-niveau Verdeel de 24 kaartjes over de 3 kolommen BB, KB en GT Controleer het resultaat Vragen en discussie

Opdracht 2: benoem gedrag op BB-, KB- en GT-niveau Vorm kleine groepjes (2-3 personen) Lees de praktijksituatie door met elkaar Benoem tenminste het gedrag voor de competentie ‘Klantgerichtheid’ op BB-, KB- en GT-niveau Benoem daarnaast het gedrag op de 3 niveaus voor een competentie naar keuze: Materiaal en middelen inzetten Met druk en tegenslag omgaan Instructies en procedures opvolgen Gebruik een geeltje en gebruik een viltstift (schrijf voldoende groot) Presenteer het resultaat Vragen en discussie

Afsluiting workshop Discussie (hulp)vragen In workshop gemaakt materiaal sturen we u per email toe: laat email-adres achter s.v.p.

CPS Onderwijsontwikkeling en advies www.cps.nl Bedankt voor de aandacht CPS Onderwijsontwikkeling en advies Plotterweg 30 3821 BB Amersfoort Postbus 1592 3800 BN Amersfoort T [033] 453 43 43 F [033] 453 43 53 E cps@cps.nl www.cps.nl