Westerse wortels in de Grieks-Romeinse wereld. KA-20 De hernieuwde oriëntatie op het erfgoed van de klassieke Oudheid KA-19 Het veranderende mensbeeld van de Renaissance

Italie Vrijheid voor nieuwe denkbeelden Veel over Grieks-Romeinse cultuur Contacten Arabische wereld Opkomst Humanisme Zelfstandige mensen Renaissance

Veranderd mensbeeld Naar voorbeeld Grieken-Romeinen Mens niet op de achtergrond Ieder mens belangrijk en leefde voor zichzelf Carpe diem Niet beperken talenten

Uomo universale

Leonardo Da Vinci

Renaissance-Barok Niet godsdienstige kunst Ontwikkeling Barok Overdadiger Invloed contra-reformatie Absolute vorsten

Classicisme 2de helft 18de eeuw Opgravingen Herculaneum en Pompeji Rationeler Harmonie Ideale verhoudingen

Wetenschappelijke revolutie KA-19 Begin van een nieuwe wetenschappelijke belangstelling KA-26 Wetenschappelijke Revolutie

Steeds meer onderzoekers die geen geestelijke waren. Gingen zelf onderzoeken Proeven doen Kijken wat er gebeurde Zelf nadenken

Kenmerken Een nieuwe manier van onderzoeken: observeren experimente-ren en redeneren. Grote veranderingen in het leven van veel mensen: vooruitgang in de medische zorg en nieuwe energiebronnen. Met geweld gepaard gaand verzet van de Kerk, de overheid en sommige bevolkingsgroepen.

Empirische methode Waarneming, ervaring, en experimenten. Al door Aristoteles gedaan Maar nu systematische experimenten

Andreas Vesalius (1514-1564) Basis Westerse geneeskunde.

Tegenstand Kerk niet zo blij Bruno en Galileo De ideeën van Copernicus Vanaf eind 16de eeuw werd wetenschap belangrijker.

Newton - Zwaartekracht Van Leeuwenhoek- microscopen Europeanen kregen voorsprong op de rest van de wereld, en konden ze grote delen overheersen.

Het Ancien regime KA-23 Het streven van vorsten naar absolute macht

Frankrijk tussen 1660-1789 Oude bewind Absolutisme Frankrijk geeft de toon aan

Vorst en steden breken macht adel Vorst en steden sluiten overeenkomsten Vorst heeft zo geld en militairen tot beschikking Vochten centraliseren hun macht In veel Europese staten krijgt de koning alle macht Droit divin

Hoe? Belastingmonopolie Geweldsmonopolie

Lodewijk XIV

6. De Verlichting 18de eeuw, ook wel eeuw van de rede Samenleving ook met het verstand onderzoeken. Rationeel optimisme

Verlichters en sociale verhoudingen Memento mori Nu carpe diem: verbetering sociale verhoudingen Vrijheid boven alles Bestrijding misstanden

Verlichters en godsdienst Deisme, Agnosten Godsdienst verdraagzaamheid

Verlichters en economie Adam Smith = vrije markt http://nl.wikipedia.org/wiki/An_Inquiry_into_the_Nature_and_Causes_of_the_Wealth_of_Nations

Verlichters en politiek Volkssoevereiniteit Locke: Wetten die voor iedereen gelijk zijn Belastingen met toestemming volk Godsdienstvrijheid Alle godsdiensten gelijk behandelen

Jean-Jacques Rousseau Eerste pedagoog Geloofde dat kinderen op “natuurlijke”wijze opgevoed moesten worden. Liet zijn eigen 5 kinderen naar het vondelingehuis brengen. Was voor de vrijheid van mensen. Contrat social

Montesquieu Trias politica Wetgevende macht Uitvoerende macht Rechterlijke macht

Verlichters en andere culturen Eigen kijk op de wereld de juiste? Leren van andere culturen?

Verlichte despoten “De vorst moet steeds bedenken, dat hij maar een mens is, net als zijn onderdanen. Als hij de belangrijkste rechter, de belangrijkste generaal, de belangrijkste minister en de rijkste van zijn land is, dan moet hij daar iets goeds mee doen. Hij is alleen maar de eerste dienaar van de staat."

Frederik de Grote