Netwerken die werken? Een onderzoek naar de effectiviteit van netwerken tussen hulpverleningsorganisaties in Antwerpen Peter Raeymaeckers Promotor: Danielle Dierckx Peter.Raeymaeckers@ua.ac.be OASeS

Structuur 1. Over netwerken tussen hulpverleningsorganisaties 2. Effectiviteit van netwerken 3. De structuur van het netwerk 4. Dit onderzoek? 5. Voorbeeld? 6. Ter afronding: enkele kernvragen

Netwerken zijn populair!! Verschillende visie? Netwerken als een modeverschijnsel: Facebook, Twitter & Google plus Netwerken als werkwoord Netwerken als een middel om zaken te bereiken? Netwerken als een ‘sturingsmechanisme’ MAAR: op zoek naar een brede definitie!

Wat zijn netwerken? Algemene definitie: Netwerken refereren naar (Mitchell, 1965): Een set van relaties Tussen een gedefinieerde set van actoren (personen, organisaties) Die het ‘gedrag’ van de actor kunnen sturen

Netwerken van HSO’s Hulpverleningsorganisaties: … promoten of verdedigen het welzijn van de burger. Ze leggen de brug tussen de verzorgingstaat en zijn burgers en staan in voor de verdeling van allerlei diensten zoals inkomen, voeding, gezondheid, huisvesting en educatie (Hasenfeld, 1983:2) Vaak vanuit één expertise Maar: cliënten met een multidimensionele problematiek Netwerken om de complexiteit van cliëntproblemen aan te pakken

Wanneer zijn netwerken effectief? Rosenheck e.a. (1998): integratie-hypothese Een goede integratie bevordert: de toegankelijkheid de continuïteit … leidt tot een beter welzijn bij de cliënt

Wanneer zijn netwerken effectief? Wat is een goede ‘integratie’ van dienstverlening? Ideologische consensus aanbodgestuurd – maatgericht - Afstemming van hulpverlening administratieve drempels Wachttijden Relationele integratie: structuur van het netwerk

Relationele integratie Relaties zijn cruciaal in een netwerk Welke ‘structuur’ of ‘configuratie’ moeten deze relaties aannemen? Hoe? Door het tekenen van de netwerken Sociale netwerkanalyse: methode om netwerken in kaart te brengen Node: actor Tie: relaties tussen actoren

Sociale netwerkanalyse Netwerkanalyse op twee niveaus Individuele organisatie? Globale netwerk? Globale netwerk: drie kenmerken Densiteit Centraliteit Subgroepen

Densiteit

Centraliteit

Subgroepen

Dit onderzoek Naar effectiviteit van hulpverlening Focus op de rol van de netwerkstructuur Welke is de meest effectieve structuur voor een netwerk tussen hulpverleningsorganisaties? Elke organisatie met elkaar verbonden? Enkele centrale actoren? Subgroepen tussen organisaties? Een voorbeeld?

Afbakening Netwerken tussen organisaties op het districtsniveau Netwerken met betrekking tot de hulpverlening aan cliënten met een leefloon Vier relaties Informatie uitwisseling Doorverwijzing van cliënten Problemen oplossen Caseoverleg

En verder… Hoe kunnen we de netwerking verbeteren: Belang van bruggenbouwers? Belang van overlegmomenten op het districtsniveau?

Hoe integratie verwezenlijken? Bruggenbouwers Belang van sociale netwerkanalyse: “op communicatiekruispunten en centraal in het netwerk” (Redig) Wat is hun rol: Zorgen voor verbindingen tussen organisaties (toeleiding, informatie uitwisseling, caseoverleg) Opvullen van hiaten in het netwerk Signaalfunctie Belangrijk: Op verschillende plaatsen in het netwerk Rond verschillende doelgroepen (leefloners, senioren, mensen van buitenlandse herkomst …)

Hoe integratie verwezenlijken? Overlegmomenten Welzijnsoverleg Huisartsenoverleg Voldoende informatiedoorstroming tussen organisaties Welke hulpverlening wordt aangeboden? Hoe doorverwijzen Welke procedures Bevorderen van caseoverleg

Dit onderzoek Interviews bij hulpverleners over perceptie van hun netwerken Welke knelpunten? Welke goede praktijken? Wordt vervolgd ….

Tot slot Belang van wetenschappelijke evaluatie door sociale netwerkanalyse Wat is de functie van een bruggenbouwer? Welke actoren kunnen een rol vervullen als bruggenbouwer? Kunnen sociale infopunten een rol als bruggenbouwer vervullen? Is er nood aan gespecialiseerde actoren (jeugd, senioren, cliënten van buitenlandse herkomst, multiproblem-gezinnen)

Tot slot Welke rol is er weggelegd voor het welzijnsoverleg? Enkel uitwisseling van informatie? Platform voor het organiseren van caseoverleg? Wat is de rol van het sociale infopunt binnen het netwerk?

Bedankt! Peter.Raeymaeckers@ua.ac.be