Moeheid

Vijftien jaar geleden was moeheid al een volksgezondheidsprobleem maar vandaag kampen nog meer mensen met vermoeidheid. “Waarom ben ik zo moe, dokter”.

Stijgend aantal moeheidklachten In 1987 en 1988 werd aan 4698 vrouwen en 4681 mannen gevraagd of zij de laatste 14 dagen last hadden van moeheid; ‘moeheid' was onderdeel van een vragenlijst met 43 klachten. 24% van de mannen en 38% van de vrouwen rapporteerde toen vermoeidheid. Deze studie werd recent met dezelfde onderzoeksmethode herhaald. De nieuwe cijfers laten zien dat de afgelopen vijftien jaar een sterke toename heeft plaatsgevonden van moeheidklachten zowel bij mannen (van 24% naar 33%) als bij vrouwen (van 38% naar 50%).

Achtergronden onder de loep Uit de gezondheidsenquête blijkt dat hoger opgeleiden tweemaal zo vaak moeheid rapporteren als laaggeschoolden en jarigen bijna driemaal zo vaak als jarigen. Opvallend is dat vooral de combinatie van betaald werk met de zorg voor kleine kinderen bij veel vrouwen leidt tot een verhoogde kans tot moeheid (59%). Ook “huismannen” zijn relatief vaak moe (39%). Het geven en ontvangen van sociale steun biedt bescherming tegen vermoeidheid; een gebrek hieraan verhoogt de kans erop. Wonen in de stad blijkt samen te hangen met een verhoogd risico op moeheidklachten.

Sneller, beter, meer… Onze maatschappij is al enkele tientallen jaren in een hogere versnelling geraakt en de toenemende vermoeidheidsklachten zijn hier zeker niet vreemd aan. Moeheid is wel degelijk een symptoom van “een zwaar leven”. De samenleving stelt steeds hogere eisen en wellicht willen veel mensen voldoen aan het beeld van een productief leven. Vooral vrouwen die een baan combineren met de zorg voor jonge kinderen zijn hiervan het slachtoffer.

Moeheid als statussymbool Het “Ik heb het zo druk, druk, druk” van enkele jaren geleden is tegenwoordig geëvolueerd naar ‘Ik ben zo moe, moe, moe”. Moeheid is in sommige kringen zelfs een statussymbool. ‘Moe zijn mag' en dat verklaart misschien gedeeltelijk waarom ook mannen veel meer moeheid rapporteren dan vijftien jaar geleden. De stijgende moeheidklachten zijn verontrustend en het verband met arbeidsongeschiktheid ligt voor de hand. Dit wordt bevestigd door het extreem hoge percentage moeheid (81%) bij vrouwen die een arbeidsongeschiktheidsuitkering ontvangen.

Onderzoek college voor zorgverzekeraars In de huisartspraktijk wordt 86% van de episodes die eindigen met de symptoomdiagnose 'moe, ziektegevoel' binnen 4 weken afgesloten; in 4% van de gevallen gaat het om moeheid die > 6 maanden aanhoudt.

Consult A Intakefase Patiënt geeft aan last te hebben van moeheid. Uitleg Moeheid is een moeilijke klacht, niet altijd een oorzaak Scheiding lichamelijk / psyche Plan van aanpak

Anamnese Duur, ernst, relatie met inspanning, invloed (bed)rust, beperkingen, sociaal en persoonlijk functioneren, oriëntatie psyche, alcohol- en drugsgebruik. Zelf oorzaak? Lichamelijk onderzoek auscultatie hart; palpatie schildklier; lever en milt; spierkracht, reflexen, RR

Inzetten laboratoriumonderzoek bezinking, leucocyten, glucose, schildklier, lever, nier, anaemie, CMV Afspreken longfunctie

Consult B Bespreken beloop klacht Bespreken longfunctie en lab-uitslagen Uitleg klachten dagboek rooster met dagdelen score klacht activiteiten slaap stemming

Consult C Bespreken beloop klacht Psycho/sociale anamnese oa stemming, symptomen depressie, sociale omgeving, prestaties school/werk, jeugd, ziet pt zelf relatie met psyche? Bespreken dagboek, relatie met anamnese Uitleg beloop, eventueel controle

TREFWOORDEN: moeheid casus epidemiologie