van, voor én door het onderwijs

Proeve van bekwaamheid en Examenprojecten Marlies Kloppenburg Kenniskring BA 17 december 2008

Programma Kenmerken/verschillen Proeve van Bekwaamheid / examenprojecten Uit welke onderdelen bestaan de instrumenten Relatie met het toezichtkader van de inspectie (‘07 – ’08)

Uitgangspunten Proeve van Bekwaamheid in leerbedrijf Examenproject in gesimuleerde context Uitvoering van kerntaak/werkprocessen in realistische context Beoordeling proces, resultaat en ontwikkelingsvermogen Beoordeling door (min.) 2 beoordelaars Beoordelingscriteria afgeleid van kwalificatiedossier Proeve van Bekwaamheid (leerbedrijf) Bedrijfsomgeving – Authentieke context Bedrijfsopdrachten Omstandigheden / opdrachten niet beïnvloedbaar Examenproject (onderwijsinstelling) Gesimuleerde beroepsomgeving – Realistische context ‘Geconstrueerde’ opdrachten Omstandigheden / opdrachten beïnvloedbaar Maar uit welke onderdelen bestaan de instrumenten? (volgende sheet)

Inhoud examenproducten Proeve Examenproject - Randvoorwaarden uitvoering - Stappenplan kandidaat - Beoordelingsinstrumenten (criteria + waarderingshulp) - Beoordelingsinstrumenten (criteria + waarderingshulp + specificaties) - Richtlijnen nagesprek - Format logboek en reflectie - Format reflectie - Beschrijving situatie en opdracht Voorbereidingsactiviteiten - Rolbeschrijving en bijlagen - Werkprocessen – resultaten Wat zit er nu in deze examenproducten?

Inhoud examenproducten Proeve Examenproject - Randvoorwaarden uitvoering - Stappenplan kandidaat - Beoordelingsinstrumenten (criteria + waarderingshulp) - Beoordelingsinstrumenten (criteria + waarderingshulp + specificaties) - Richtlijnen nagesprek - Format logboek en reflectie - Format reflectie - Beschrijving situatie en opdracht Voorbereidingsactiviteiten - Rolbeschrijving en bijlagen - Werkprocessen – resultaten In beide producten zit een stappenplan voor de kandidaat

Stappenplan staat in de pvb zelf én in de handleiding voor de kandidaat

Inhoud examenproducten Proeve Examenproject - Randvoorwaarden uitvoering - Stappenplan kandidaat - Beoordelingsinstrumenten (criteria + waarderingshulp) - Beoordelingsinstrumenten (criteria + waarderingshulp + specificaties) - Richtlijnen nagesprek - Format logboek en reflectie - Format reflectie - Beschrijving situatie en opdracht Voorbereidingsactiviteiten - Rolbeschrijving en bijlagen - Werkprocessen – resultaten

Voorbeeld beoordelingsformulier Beoordelingsformulier: proces / resultaat / ontwikkelingsvermogen Globale criteria, beoordelaars hebben kennis van het beroep en moeten weten wat adequaat, goed, correct inhoudt. Als hulpmiddel hebben we beoordelingscriteria toch uitgewerkt in zogenaamde waarderingshulpen. Zien als verbijzondering van het algemene beoordelingscriterium. Van belang om ook tijdens de opleiding deze beoordelingscriteria al te gebruiken. Zodat leerlingen van begin af aan weten waar ze op beoordeeld worden, wat ze uiteindelijk moeten kunnen laten zien.

Voorbeeld waarderingshulp Te gebruiken als hulp bij het beoordelen. Ook als hulp om overeenstemming te krijgen over de beoordelingscriteria De beoordelingsspecificaties zijn aanvullend. Hier kan in staan waar resultaten aan moeten voldoen.

Inhoud examenproducten Proeve Examenproject - Randvoorwaarden uitvoering - Stappenplan kandidaat - Beroordelingsinstrumenten (criteria + waarderingshulp) - Beroordelingsinstrumenten (criteria + waarderingshulp + specificaties) - Richtlijnen nagesprek - Format logboek en reflectie - Format reflectie - Beschrijving situatie en opdracht Voorbereidingsactiviteiten - Rolbeschrijving en bijlagen - Werkprocessen – resultaten Richtlijnen nagesprek: Na afloop geven de beoordelaars een voorlopige beoordeling voor de gevolgde werkwijze en de behaalde resultaten. Deze voorlopige beoordeling dient als leidraad voor het nagesprek en wordt niet medegedeeld aan de kandidaat. Het ontwikkelingsvermogen wordt alleen (definitief) beoordeeld na het nagesprek. Rest inhoud mondeling toelichten !!

Welke documenten voor wie?? PvB Kandidaat: handleiding kandidaat Bedrijf: beoordelingscriteria (+ eventueel waarderingshulp) School: proeve van bekwaamheid, bijlagen en handleiding gebruik pvb/exproj

Welke documenten voor wie?? Examenproject Kandidaat: Handleiding kandidaat Rolspelers: rolbeschrijving + situatiebeschrijving + evt. bijlagen die nodig zijn voor de rol School: examenproject + handleiding gebruik pvb/exproj

Procesgang Voorbespreken Uitvoeren examen Beoordelen Afspraken maken over werkzaamheden Op te leveren producten Beoordelingscriteria Proces Uitvoeren examen Beoordelen Na deze sheet komen de inspectiestandaarden!

Standaard 3: betrokkenen bij examinering zijn deskundig Er is vastgelegd dat de beoordelaar(s) deskundig zijn (kennis van vakinhoud/ beoordelen) Bijvoorbeeld d.m.v.: beoordelaarstraining, ervaring, monitoring beoordelingsgedrag, vooraf doorspreken criteria en proces, … Standaard 1 en 2 overslaan. Betrokkenheid en tevredenheid bedrijfsleven en deelnemers. Voorleggen eigen examinering aan eigen achterban, bedrijven waar je contact mee hebt. de deelnemers kun je ook systematisch vragen of ze tevreden zijn.

Standaard 4: examen voldoet inhoudelijk aan uitstroomeisen Elk beoordelingscriterium is gekoppeld aan een werkproces Opdrachten passen bij eindniveau (beginnend beroepsbeoefenaar) Vooraf afspreken wat de werkzaamheden zijn Achteraf controle a.d.h.v. producten en logboek Aandachtspunt bij proeve is dat vooraf besproken wordt welke werkzaamheden kandidaat gaat uitvoeren en dat ook achteraf wordt bekeken of niveau (inhoud, complexiteit, zelfstandigheid) voldoende zijn

Standaard 5: examen voldoet aan toetstechnische kwaliteitseisen Eenduidige, vastgestelde beoordelingsprocedure Beoordeling wordt onderbouwd Vastgelegd is wat er gebeurd als twee beoordelaars het niet eens zijn met elkaar Afnamecondities zijn vooraf besproken en vastgelegd (wat gaat kandidaat doen, waar, wanneer, etc.) Achteraf wordt gecontroleerd of examen verlopen is volgens afnamecondities

Standaard 6: examineringsprocessen zijn transparant De deelnemers zijn tijdig (± 2 weken voor het begin van het examen) geïnformeerd over: wijze van examineren / algemene beschrijving van het examen wanneer het examen plaatsvindt welke taken en verantwoordelijkheden de deelnemer krijgt het bedrijf en de afdeling waar de deelnemer gaat werken de beoordelingsprocedure en de beoordelingscriteria

Standaard 7: examineringsprocessen zijn geborgd Regelmatige evaluatie volgens van te voren vastgestelde criteria Verbinding tussen uitkomsten v.d. evaluaties en verbetermaatregelen (ontwikkelingsgerichtheid) Dit moet de school zelf regelen.

Knelpunten Hoe borg je deskundigheid beoordelaars? Hoe regel je onafhankelijkheid beoordelaars? Hoe borg je dat inhoud werkzaamheden voldoet aan inhoudelijke uitstroomeisen? Bij de uitvoering van examinering kun je een aantal knelpunten tegenkomen. Herkennen jullie dit knelpunt? Kunnen jullie een reactie geven op deze vraag? Hebben jullie hier ervaring mee?

Contact Stichting Praktijkleren Disketteweg 11 3821 AR AMERSFOORT E: info@stichtingpraktijkleren.nl W: www.stichtingpraktijkleren.nl Nieuwsflits Stichting Praktijkleren (meld u aan!) Zijn er nog vragen? Bedankt voor jullie aandacht.