Zorgtrajecten ? Dr. G. Vanhaverbeke 2 maart 2010 Veerle De Wispelaereari 2010

Nee, Een nieuwe vorm van geneeskunde Indeling voordracht Waarom ? Situering probleem Wat ? Praktisch ?

De slimste mens van Heule VDV 2 maart 2010 Dr. G. Vanhaverbeke, Alias E. Van Looy

Fotoronde

Fotoronde

Fotoronde

Fotoronde

Wie zoeken we ???? Ra ra ra

Ondergetekende

Zorgtrajecten : Waarom is dit nodig ? Typisch voor chronische ziekte

Arts – patient relatie Normaliter gaat men pas naar de arts als men zich niet goed voelt of problemen vaststelt…. Als patient hoop je dan geholpen te worden tot genezing waarna de relatie beeindigt….(opleiding geneeskunde) Bij chronische ziekten is dit echter niet het geval…

Chronische ziekte… De ziekte wordt niet genezen… Controles zijn nodig om te zien of alles goed gaat, screening naar complicaties, gaat alles wel goed ?…(niet alleen als er problemen zijn) : COMPLIANTIE PROBLEEM Op 1 of andere manier moet er een “incentive” zijn voor de patient om een controle te verrichten…. Vaak worden controles vergeten of gebeuren gewoon niet…. Daarom moet er altijd gewerkt worden met co raadpleging die worden gepland (probleem worden vergeten in 1e lijn en 2e lijn) (waarom moet ik op controle gaan als alles goed gaat ???)

Diabetes : chronische zorg Theoretisch van bij diagnose 3-4 maandelijks HbA1c controle Jaarlijks oogonderzoek Jaarlijks nazicht cv risicofactoren Jaarlijks nazicht microalbuminurie Anamnese naar complicaties/compliance Klinisch nazicht Voetnazicht….. Praktijk : problematisch : arts kan patient niet opbellen…

Diabetes : chronische zorg Oplossing waardoor verplichting controle bij arts : Voorschriften (wordt omzeild door de patient) Attesten (wordt omzeild door de patient) Terugbetaling bepaalde zorgen (podologie, dietiste) Diabetespas (werkt niet)

Diabetes : Chronische zorg Diabetes conventies

Diabetes : Conventies Topje van de ijsberg van de patienten zitten in conventie, daar wordt geprobeerd om er artificieel voor te zorgen dat patient controles heeft : Patient krijgt materiaal om zijn glycemies te controleren maar krijgt deze pas als hij aan bepaalde criteria voldoet waaronder : GMD in 1e lijn, regelmatig controle in 2e lijn. Conventiecentra verwittigen patienten als ze hun controle missen…. Conventie stopt als ze hun controles niet uitvoeren….

Diabetesconventie : Voordelen Op die manier is er de intentie/verplichting om zeker minimaal 1 maal per jaar de controles uit te voeren bij de patient. Gedeelde verantwoordelijkheid bij de patient Daar quality controle bij de centra extra incentive om de patient te motiveren om hun controles te doen Gestructureerde zorg met de juiste informatie op de juiste plaats….

Diabetesconventie : Nadelen - Beperkte groep (enkel mensen vanaf 2 injecties) Sommige patienten vallen toch nog uit de boot Veel “merchandering” door de patient ( controles worden toch nog altijd niet verricht) Soms te weinig actieve rol voor huisarts (al moet patient ook GMD hebben) Grootste probleem : Conventiecentra zullen de toeloop van patienten niet meer kunnen slikken in de toekomst

Problemen 1. Vergrijzing van de bevolking 2. Meer diabetes patienten (meer chronisch zieken) 3. Meer complicaties (absoluut) 4. Economisch probleem

1. Vergrijzing van de bevolking België 2007 2020 2040 Totale bevolking 10.584.534 11.538.332 12.227.315 65 - 79 1.326.423 (12,5%) 1.582.592 (13,7%) 2.017.726 (16,5%) 80+ 483.639 (4,6%) 637.584 (5,5%) 1.036.283 (8,5%)

2. Prevalentie DM2 stijgt Wereld : Europa : Belgie : 2007 : 246 miljoen 2025 : 6 % van de bevolking Europa : > 10 % mensen ouder dan 65 jaar Belgie : Type 1 en 2 : 7.9 % 2025 : 10 %

3. Meer complicaties 1. Diabetes patienten leven langer 2. Relatief minder maar absoluut meer complicaties Door betere zorg minder blindheid, minder dialyses Maar daar meer patienten toch meer patienten in dialyse bvb

Oral anti-diabetic drugs 4. Economisch probleem Oral anti-diabetic drugs 2–7% Ambulatory 18% Hospitalizations 55% Other drugs 20–25%

Oplossing Zorg dat de patient minder complicaties heeft, dus zijn diabetes beter aanpakt.

1 % HbA1C daling betekent : Suikerregeling 1 % HbA1C daling betekent : 21 % minder doden door diabetes 14 % minder hartaanvallen 37 % minder microvasculaire complicaties (nieren, ogen) 43 % minder perifere vasculaire ziektes

Maar, meer dan suiker alleen HbA1c < 7 % Bloeddruk < 130/80 mm Hg (125/75 mm Hg) Rookstop/Lichaamsbeweging/ DIEET BMI < 25 Eventueel aspirinepreparaat LDL cholesterol < 100 mg/dl (< 70 mg/dl) HDL cholesterol > 40/50 (vrouwen) mg/dl Triglyceriden < 150 mg/dl

Belangrijk VANAF BEGIN!!!!! 1. Motivatie 2. Patient empowerment Op die manier meer kans dat compliantie hoog blijft

Oplossing NOOD aan nieuw systeem waarbij : Meer patienten kunnen profiteren Verschuiving meer naar de eerste lijn Ook toepasbaar op andere chronische ziekten…(proefproject CNI en DM2)

De slimste mens van Heule VDV 2 maart 2010 Dr. G. Vanhaverbeke, Alias E. Van Looy 30

Fotoronde

Fotoronde

Fotoronde

Fotoronde

Wie zoeken we ???? Ra ra ra

Quaghebeur Marc Marc Quaghebeur VDV Afdeling Kortrijk work Voorzitter Quaghebeur Marc Marc Quaghebeur VDV Afdeling Kortrijk work Mellestraat 22 8501 Heule Belgium Telefoon: home056/35.65.45 marc.quaghebeur@telenet.bee-mail

Zorgtrajecten Diabetes Type 2

Historiek Medicomut Akkoord 19 december 2002: werkgroep belast om voorstellen te formuleren met betrekking tot de uitwisseling van gegevens tussen huisartsen en geneesheren-specialisten: resultaten van onderzoeken en behandelingen, opsporing en voorkoming van bepaalde aandoeningen, opvolging van bepaalde chronische aandoeningen; Medicomut Akkoord 20 december 2005: werkgroep krijgt de opdracht om concrete maatregelen uit te werken waarbij zowel de rol van de huisarts als van de geneesheer-specialist wordt gevaloriseerd en de patiënt wordt aangemoedigd. Deze maatregelen moeten tegen 1 juli 2006 operationeel zijn voor patiënten met diabetes type 2 en voor patiënten met chronische nierinsufficiëntie. Medicomut Akkoord 20 december 2007: verbintenis om de zorgtrajecten operationeel te maken tegen ten laatste 1 januari 2009 Medicomut Akkoord 17 december 2008: inwerkingtreding van het zorgtrajectensysteem op 1 april 2009. Start uiteindelijk 1 september 2009

Wat ? Een manier om de zorg voor een chronische patient te coordineren wat betreft : Aanpak Behandeling Opvolging van patient

Wie Chronische nierinsufficientie Diabetes type 2 (specifieke voorwaarden)

Doelstellingen 1. Coordinatie van de aanpak tsn de verschillende spelers 2. Dialoog stimuleren met de patient 3. Optimaliseren van de samenwerking tussen de verschillende zorgverleners 4. Optimaliseren van de kwaliteit

Rol van de HUISARTS Initiatiefnemer Coordinator Schrijft educatie/materiaal voor Ontvangt verslag van de verschillende zorgverleners en implementeert deze… Met tweede lijn worden de resultaten gedeeld….

Heeft voorwaarden en doelstellingen besproken met zijn huisarts PATIENT Heeft voorwaarden en doelstellingen besproken met zijn huisarts Belooft actieve deelname aan zijn zorgplan Geeft toestemming data naar WIV te sturen SPECIALIST Moet huisarts ondersteunen Moet verslagen naar huisarts sturen Doeltreffende communicatie met huisarts voeren HUISARTS Zorgplan uitwerken met de patiënt Gegevens meegeven naar specialist Educatie voorschrijven Medisch dossier bijhouden Kopie van dit contract naar adviseur sturen WIV: wetenschappelijk instituut voor volksgezondheid Specialist: endocrinoloog-diabetoloog of internist werkzaam in een conventiecentrum 43

Welke patienten kunnen deelnemen ? DM TYPE 2 Welke patienten kunnen deelnemen ?

Welke patienten ? Inclusie Exclusie Bijkomende voorwaarden 1 of 2 injecties insuline per dag incretinomimeticum Onvoldoende controle bij maximale perorale behandeling waarbij insulinestart wordt overwogen Exclusie Type 1 diabetes Zwangerschap of zwangerschapswens Meer dan 2 injecties insulines per dag Bijkomende voorwaarden Ondertekening van het zorgtraject GMD hebben bij HA, ten laatste afsluiten binnen het jaar na aanvang van het zorgtraject Per jaar 2 rpl bij HA en 1 bij specialist

Hoe zorgtraject starten ? 1. patient voldoet aan voorwaarden 2. patient en HA zijn akkoord met de voorwaarden 3. ondertekenen van het contract gebeurt tijdens een RAADPLEGING bij huisarts en specialist HA stuurt het door de 3 partijen getekende document op naar de adviserend geneesheer van het ziekenfonds van uw patient. Origineel wordt bewaard bij HA in GMD Adviserend geneesheer deelt aan de 3 partijen mee dat alles OK is…..

4 JAAR 47 47

Origineel in GMD Kopie naar adviseur 48 48

Taken van patient op contract Doelstellingen : Ziekteinzicht – educatie Motiveren van patiënt & omgeving Levensstijl : bewegen, roken, gewicht, voeding Therapiedoelen : glycemie, lipiden, RR, tromboserisico, rookstop, infecties, levensstijl Preventie : griep – pneumokokken Biologische parameter : HbA1c (4x/jaar), lipiden, creatinine, microalbuminurie Verwikkelingen opsporen : cardiaal, vasculair, neurologisch, voeten, nier, ogen, sexualiteit

Gegevens registratie door de HA BMI Bloeddruk HbA1c LDL cholesterol

DM TYPE 2 Educatie

Educatie op voorschrift van de ha Beroep doen op een DIABETESEDUCATOR is verplicht op 3 momenten 1. Start van insulinetherapie of incretinemimetica 2. Bij de overgang van 1 naar 2 injecties insuline 3. Bij onvoldoende metabole controle (HBA1c > 7.5%)

Educatie steeds verplicht Verslag educator in GMD bewaren IV. Zorgtraject diabetes Educatie steeds verplicht 3 kritische situaties Orale therapie naar inspuiting 1 naar 2 inspuitingen HbA1C > 7,5 Verslag educator in GMD bewaren 53

hernieuwing glucometer IV. Zorgtraject diabetes Educatie ook verplicht hernieuwing glucometer (om de 3 jaar) 54 54

Wat moet er allemaal gebeuren ? 1e patiëntcontact: Contract tekenen Doorverwijzing specialist Opvolgplan meegeven met patiënt 2e patiëntencontact: Contract naar adviseur Voorschrift materiaal Voorschrift educatie Voorschrift insulinepen Om de 6 maanden Voorschrift educatie verder volgens noodzaak 55 55

Wie zijn de educatoren ? Eerste lijn (www.zorgtraject.be) Tweede lijn (www.zorgtraject.be)

Wat voorschrijven ? Educatie door diabeteseducator Eerste lijn of Tweede lijn Educatie op voorschrift met vermelding Zorgtraject is volledig terugbetaald Indien 2e lijn : expliciet vermelden : voorschrift voor ambulante educatie door een geconventioneerde inrichting (dan kan er geen educatie meer in eerste lijn)

Educatie in eerste lijn 1. Starteducatie (eerste jaar) Min 2,5 u/jaar, max 5 u/jaar Sessies van 0,5 uur Eerste voorschrift is 5 sessies, meer sessies op voorschrift van ha 2. Opvolgeducatie (niet tijdens het kalenderjaar waar educatie start) Max 1 u/jaar 3. Extra educatie bij problemen (niet tijdens het kalenderjaar waar educatie start) Max 2 u/jaar Educator moet verslag opsturen naar HA (na 5 startsessies of na opvolg of probleem sessie) Verslag moet bewaard worden door de HA

Educatie kan ook in 2e lijn Wanneer ? Aanbod eerstelijns educatoren onvoldoende Complexe medische toestand Maar Indien educatie in tweede lijn gegeven kan er geen educatie in eerste lijn het eerste jaar Op voorschrift van HA met expliciete vermelding Verslag Uiterlijk na 12 maanden of vroeger indien verslag nodig voor materiaal Moet bewaard worden door de HA

Educatie in 2e lijn Hoe? Wat? Geldig gedurende 12 maanden Patiënt met zorgtrajectcontract bij specialist Educatievoorschrift (aankruisen) + voorschrift voor glycemiecontrolemateriaal Wat? Educatie min 2.5 uur Attest voor zelfzorgmateriaal Afspraak met diëtiste(1u gratis voedingsadvies) opvolgeducatie naar behoefte (of vroeger indien noodzakelijk) Geldig gedurende 12 maanden Gedurende die periode kan eerste lijn geen educatieprestatie aanrekenen. Na 12 maanden nieuw educatievoorschrift van huisarts nodig. 60

DIABETES TYPE 2 Materiaal

Materiaal Op voorschrift van de HA met vermelding van formulier van educator Verslag van educatie Gekozen type glucometer door de educator Wat : glucometer, lancetten en strookjes voor een periode van 6 mdn Hernieuwing na 6 maanden, bij kritische situaties (cfr supra) ook verslag van educator Hernieuwing van de glucometer, na 3 jaar Met formulier van de educator met gekozen glucometer buiten de kritische situaties HA schrijft ook materiaal voor als educatie in 2e lijn gebeurt

6 maanden Glucometer , strookjes en lancetten “Zorgtraject diabetes” IV. Zorgtraject diabetes 1e voorschrift Glucometer , strookjes en lancetten “Zorgtraject diabetes” Pakket voor 6 maanden: - 3 x 50 strookjes - 100 lancetten Opm: dit is een van de situatie waar educatie verplicht is! 6 maanden 63 63

Hernieuwing voorschrift IV. Zorgtraject diabetes Hernieuwing voorschrift Strookjes en lancetten: Hernieuwing “Zorgtraject diabetes” 6 maanden 64 64

Materiaal Patient kan glucometer, strookjes en lancetten halen via Apotheek Thuiszorgwinkel Patientenverenigingen ?

Educatie dan wel verplicht IV. Zorgtraject diabetes Hernieuwing glucometer Hernieuwing Glucometer “Zorgtraject diabetes” 1 verplichte sessie van educatie bij hernieuwing glucometer! 3 jaar Educatie dan wel verplicht 66 66

Dietiste Op voorschrift van de ha 2 maal 30 minuten Remgeld wel te betalen (iets meer dan 4 E)

Podologe 2 maal 45 minuten Op voorschrift HA (vermelding zorgtraject en risicogroep) Wel remgeld te betalen (iets meer dan 6 Euro)

Cadeau In zorgtraject alle consultaties bij HA en endocrinoloog volledig terugbetaald. Wel 2 maal per jaar minimaal bij HA 1 maal per jaar minimaal bij endocrinoloog Afgesproken controles (ogen, urine..) nakomen

Zorgtraject en…. Conventiecentrum

Overgang van conventie groep 3a Patienten die nu in ZT komen kunnen nog materiaal halen en educatie krijgen tot eind 2009 als conventie nog loopt, zolang conventie echter loopt komt men niet in aanmerking voor educatieprestaties noch materiaal via eerste lijn Als men toch conventie wil stoppen voor 2010 dan moet dit doorgegeven worden aan adviserend geneesheer Vanaf 2010 kan er geen cumulatie meer PRAKTISCH BEST OPSTARTEN ZORGTRAJECT indien gewenst VAN ZODRA CONVENTIE VERLOOPT OF TOT WANNEER MATERIAAL IS GEGEVEN (dan OPVOLGEDUCATIE) (wij gaven voor gemak veelal slechts materiaal tot januari 2010) IS KEUZE VAN PATIENT

Rol van conventiecentrum voor zorgtrajectpatienten 1. Ambulante educatie op vraag HA 2. Hospitalisatie bij ZT patient 3. Hospitalisatie bij patient waarvoor ZT zal worden gestart 4. Jaarlijks nazicht :

Conventiecentrum 1. Ambulante educatie Cfr eerder

2.Hospitalisatie van een ZT patient Conventiecentrum 2.Hospitalisatie van een ZT patient Bijkomende educatie bij ontregeling na (telefonisch ?) overleg met HA

3. Hospitalisatie, start met zelfregulatie en intentie ZT Conventiecentrum 3. Hospitalisatie, start met zelfregulatie en intentie ZT Materiaalforfait voor 6 maanden vanaf het einde van de hospitalisatie (150 strookjes, 100 lancetten, glucometer, lancettehouder)(altijd aangerekend) Educatieforfait : 2, 5 uur, elke werkdag bezocht : zorgtraject moet dan getekend worden achteraf (binnen de 30 dagen moet aanvraag vanuit conventiecentrum bij adviserend arts zijn),

4. Algemene coaching Conventiecentrum Tweede en eerstelijns educatoren moeten jaarlijks samenkomen : Praktisch 2 opleidingssessies per jaar Telefonisch bereikbaar zijn

Educatie en zelfzorg of beperkt programma BUITEN ZORGTRAJECT Educatie en zelfzorg of beperkt programma

Programma Educatie en Zelfzorg BUITEN ZORGTRAJECT Huisarts geeft zelf educatie Patient heeft recht op volledige terugbetaling zelfzorgmateriaal Geen voordelen zoals ZT Voorwaarden : Dm 2 : insuline 1 injectie of incretinemimeticum GMD HA aanvragen aan adviserend geneesheer

Educatie en Zelfzorg Eerste voorschrift 2 maal 50 strips met voorschrift Educatie en Zelfzorg Hernieuwing na 1 jaar als HbA1c < 7.5 %, op voorschrift HA Als streefwaarde niet gehaald wordt moet er ZT of Conventie gestart worden

Zorgtraject Niet voor patienten op meerdere injecties Niet voor diabetes type 1 De patient/arts is vrij om te kiezen voor ZT of conventie Conventie groep 3A blijft bestaan zeker tot 2012

De slimste mens van Heule VDV 2 maart 2010 Dr. G. Vanhaverbeke, Alias E. Van Looy 81

Fotoronde

Fotoronde

Fotoronde

Wie zoeken we ???? Ra ra ra