De doorkruisingsleer in perspectief: algemene inleiding Mr. dr. A.P.W. Duijkersloot April 2010

Kernvraag Mag de gemeente gebruik maken van het privaatrecht om beleid te voeren? Instrumenten: m.n. o.d actie, sluiten overeenkomsten, inzet eigenaarsbevoegdheid

Plan van behandeling 1. Algemeen antwoord 2. Toepassing op drie gebieden: privaatrechtelijke toestemming naast publiekrechtelijke vergunning handhaving contracteren in de r.o. Voorbeelden OD: Verwijdering woonwagen wegens inbreuk op eigendomsrecht; NB: onderscheiden van OD-actie ter handhaving van wettelijke voorschriften! Voorbeelden Ovk: Vermogensovk: verhuurovk; gebruiksovk Bevoegdhedenovk: afspraken over vergunningverlening of handhaving

Algemeen antwoord De keuze voor gebruik privaatrecht is niet vrij: Beperkingen door de wetgever (bijv. art. 122 Woningwet) Beperkingen door de rechter: de doorkruisingsleer (Windmill)

Windmill

De Windmill-formule: doorkruising Geeft de publiekrechtelijke regeling een expliciet antwoord? Zo nee, is sprake van onaanvaardbare doorkruising? Criteria: 1. inhoud/strekking publiekr. regeling 2. bescherming belangen v. burgers 3. kan door gebruik van publiekrecht vergelijkbaar resultaat worden bereikt? Beoordeling in samenhang; geen overspannen verwachtingen Voorbeelden waarin wet expliciet antwoord geeft: Art. 122 Woningwet: geen rbr over onderwerpen geregeld in bouwbesluit en in hoofdstuk IV Woningwet (vergunningen) Art. 4:124 Awb: overheid kan geldschulden ook privaatrechtelijk invorderen

Geeft de publiekrechtelijke regeling een antwoord? Tekst van de wet + bedoeling wetgever Voorbeeld: Kunst- en Antiekstudio Lelystad

Kunst- en Antiekstudio Lelystad

Doorkruisingscriterium 1: Inhoud en strekking In samenhang beoordelen; vgl. Windmill Bijzonder geval: publiekrecht bevat expres geen regeling -> dan ook geen gebruik privaatrecht (Vlissingse brandweerkosten)

Vlissingse brandweerkosten NB: bluskosten onderscheiden van andere vormen van hulpverlening door de brandweer!

Doorkruisingscriterium 2: bescherming belangen burgers Materiële waarborgen Bevoegdheidsverdeling Processuele waarborgen

Doorkruisingscriterium 3: vergelijkbaar resultaat via het publiekrecht Vergelijkbaar = op gelijkwaardige wijze hetzelfde resultaat Zo ja: aanwijzing dat privaatrecht niet mag Zo nee: in beginsel privaatrecht mogelijk (Kabayel) Tenzij Vlissingse brandweerkosten

Wanneer is de doorkruisingsleer niet van toepassing? Privaatrecht vooruitlopend op, naast of in aanvulling op publiekrecht (vb. bevoegdhedenovk.) Beharting van verschillende belangen (A’dam/Geschiere) Privaatrechtelijke weg blijkt er uiteindelijk helemaal niet te zijn Evidente strijd met de wet