Nieuwe technieken en afvalbeheer ‘gezien vanuit Noord-Nederland’ Eerste Vlaamse Afvalcongres Ton Doppenberg Brussel, 28 april 2005

Omrin in kort bestek Trends Voorbeelden van nieuwe technieken bij Omrin

Afval is niet niks

Doelstellingen Ontstaan van afval voorkomen Afval op doelmatige, milieuhygiënisch verantwoorde wijze inzamelen, verwijderen/bewerken/verwerken Waarborgen gezonde en veilige werk- en leefomgeving

Omrin is een overheids-NV 31 Friese gemeenten zijn aandeelhouders Omrin verzorgt inzameling en/of verwerking van afval voor ca. 650.000 inwoners

Omrin samengevat Prestaties: Inzameling huishoudelijk: 165.000 aansluitingen Inzamelen bedrijfs- en bouw- en sloopafval: 55.000 ton/jaar Reinigingstaken t.b.v. 400.000 inwoners Beheer 9 milieustraten en 13 overslagstations Vervoer ca. 500.000 ton/jaar Verwerking ca. 600.000 ton/jaar waarvan ca. 300.000 ton huishoudelijk Productie van ca. 175.000 ton/jaar puingranulaat Middelen: Omzet € 100 miljoen/jaar Aantal personeelsleden ca. 550

Trends: innovatiebevorderende aspecten bij afvalstoffenmanagement Allereerst: Hoe goedkoper hoe beter, maar uiteraard niet onder een bepaald kwaliteitsniveau. Vervolgens: Beheer openbare ruimte: Verbetering leefmilieu Minimalisering milieurisico’s Inzameling huishoudelijk afval (ook bedrijfsafval): Verhoging productiviteit Verbetering arbeidsomstandigheden Het principe ‘de vervuiler betaalt’ Recycling en verwerking van afval: Minder kapitaalintensieve oplossingen Hoger aandeel hergebruik en nuttige toepassing Prijsontwikkeling naar € 80-90 per ton restafval

Voorbeelden van innovatieve ontwikkelingen bij Omrin, Friesland Beheer openbare ruimte: Milieuvriendelijke onkruidbestrijding op verhardingen Inzameling huishoudelijk afval: Diftar (gedifferentieerd tarief) Containerregistratie Optimalisering mechanisatie Recycling en verwerking van afval: Scheidings- en bewerkingsinstallatie (SBI)

‘Wave’ onkruidbestrijding Op basis van gebruik van heet water (± 98°C) zonder toevoegingen Kenmerken: Met selectspray: alleen waar onkruid staat wordt water gedoseerd. Daardoor beperkt energiegebruik Geen chemicaliën. Geen los- en rondvliegende deeltjes en staalsplinters als bij onkruidborstelen. Dieptewerking (ook wortels worden behandeld). Ook oppervlaktewater te gebruiken (dus niet alleen leidingwater) Hierdoor: Op termijn met minder inspanning een hogere kwaliteit, omdat de onkruidgroei aanwijsbaar minder wordt Onkruidbestrijding m.b.v. heet water leidt tot een hogere beeldkwaliteit tegen lagere kosten omdat er dieptewerking en uitputting van de onkruidgroei optreedt

Wave onkruidbestrijding

Diftar: gedifferentieerde afvaltarieven De afgelopen decennia is de afvalstroom fors toegenomen Doelstellingen voor de invoering van diftar zijn: Optimalisatie inzameling Afremmen van de groeiende afvalstroom Verbeteren van preventie, stimulering afvalscheiding aan de bron en hergebruik van afvalstoffen Eerlijker verdeling van kosten (vervuiler betaalt of belonen voor goed gedrag) Besparing van kosten

Diftar schematisch voorgesteld Uitlezen boord-computer Verwerking gegevens in financieel systeem Verwerking gegevens in gemeentelijk belasting-systeem Registratie lediging container in boordcomputer Identifi-catie container Produceren factuur Verzenden factuur Omrin Gemeente

Ervaringen in Friesland Afvalreductie ca. 15% Stijging hoeveelheden gescheiden ingezameld glas, papier en textiel Lichte stijging grof vuil Scherpe daling gft-hoeveelheid (ca. 50%) ‘Afvaltoerisme’ – zwerfvuil valt mee Goede mogelijkheid logistieke voordelen Kostenreductie 5%

Containerregistratie

Inzameling d.m.v. ‘Diamond’ Nieuwe generatie zijladers Principe: In 1 bedrijfsgang 2 mini’s opnemen ‘op de kam’ Kragen op de ‘mini’s’ Geen ‘voorlopers’ meer nodig, dus doelmatig met 1 persoon inzamelen mogelijk Minder opstelruimte nodig van de mini’s op straat, omdat de containers tegen elkaar aangezet kunnen worden Direct perfecte centrering van de container, waardoor een sticker of chip (bij rolemmerbeheer en/of diftar) beter afgelezen kan worden. Bij opname met “grabber” kan dit niet. Dagproductie ten opzichte van traditionele zijlader: + 15 à 30%. Ten opzichte van traditionele achterlader: + 30 à 50%.

Diamond opnamesysteem

Duurzaam afvalstoffenmanagement door een geïntegreerde afvalbewerkingsinstallatie in Friesland

Kerngegevens SBI SBI: Scheidings- en Bewerkings Installatie Capaciteit: 220.000 ton per jaar huishoudelijk en bedrijfsafval Personeel: 35 medewerkers Hoofdonderdelen: - Scheidingsinstallatie - Wasinstallatie - Vergistingsinstallatie Eigenaar: Afvalsturing Friesland Technisch consultant: Grontmij Hoofdaannemers: Synmet (scheidingsinstallatie) GTI (was- en vergistingsinstallatie)

Luchtfoto SBI 4 3 2 1 5 1 = ontvangsthal en bunker 2 = scheidingsinstallatie 3 = wasinstallatie 4 = vergistingsinstallatie 5 = energiestation

Processchema’s SBI 1 2 1 2 4 5 3 1 2 4 3 Scheidings- installatie 3 4 5 Papier/ plastic 1 2 Metaal 3 4 Non- ferro RDF ONF 5 1 = trommelzeef 200 mm 2 = trommelzeef 55 mm 3 = windzifter 4 = magneetafscheider 5 = eddy current afscheider RDF Wasinstallatie 1 2 ONF Slib naar vergisting 4 5 3 Inert Zand Organisch naar vergisting 1 = inertafscheider 2 = trommelzeef 3 = shredder 4 = hydrocycloon 5 = slibcentrifuge Vergistings- installatie 1 2 Organisch & slib Biogas 4 3 Toepassing restwarmte Elektriciteit Digestaat Afvoervloeistof 1 = mixers 2 = reactoren 3 = generatoren 4 = zeefbandpers

Scheidingsinstallatie Vergistingsinstallatie Massabalans 220.000 ton 100% Papier/ plastic 16% Metalen 3% RDF 40% (ONF) (41%) Inert 6% Water- toevoeging 20750 (9,4%) Zand 5% Residu (Organisch) (36%) Biogas Afvoervloeistof 14% Digestaat Scheidingsinstallatie Wasinstallatie Vergistingsinstallatie

Optimalisatie Verhoging effectieve bedrijfstijd Verwijdering stoorstoffen Kwaliteitsverbetering organisch materiaal

Doorzet SBI Friesland

Investeringskosten Scheidingsinstallatie € 9.0 miljoen Wasinstallatie € 6.2 Vergistingsinstallatie € 19.8 Overige kosten (planning, ontwerp en infrastructuur) € 3.0 Totale kosten € 38.0

Integrale kostprijs in relatie tot secundaire brandstof