1 Advies ‘Waarheen met het lokaal woonbeleid’ Presentatie Studiedag VVSG 12 juni 2012

2 Structuur presentatie  Opzet  Huidige keuzes lokaal woonbeleid  Beschouwingen Algemeen Inhoudelijk bestuurlijk  Denkoefening andere organisatorische aanpak Doelstellingen en kaders Woonregionale aanpak Waarborgen lokale regie Bestuurlijke ommezwaai

3 Het opzet  Bedoeling was instrumenten te evalueren en bespreken vanuit perspectief raad (middenveld en experts)  Vaststelling ‘organisatie’ lokaal woonbeleid is niet optimaal - wijziging onderwerp in die richting  Denkoefening geworden over de ‘organisatie van het lokaal woonbeleid’ obv van beschouwende vaststellingen  Werkwijze : interne werkgroep raad + bevraging externe partners (administratie – VVSG forum)

44 Huidige keuzes lokaal woonbeleid  Gemeente als regisseur (decretaal verankerd) Stimuleren sociale woonprojecten Bewaken kwaliteit patrimonium Ondersteunen woonbehoeftige huishoudens  Autonomie – keuzevrijheid lokale invulling beleid  Intergemeentelijke samenwerking  Gewestelijke uitvoering (premies – wooninspectie) naast gemeentelijke invulling

55 Beschouwingen algemeen  Globaal meer aandacht voor wonen Intergemeentelijke samenwerking Grond en pandenbeleid Uitdagingen groot: vergrijzing / betaalbaarheid / demografische ontwikkelingen  Het lokaal woonbeleid bestaat niet Afhankelijk van lokale problematiek Afhankelijk van prioriteiten en grootte - bestuurskracht

66 Beschouwingen inhoudelijk  Lokaal woonbeleid voornamelijk gericht op uitvoering regelgeving Procedureel en instrumenteel Weinig gericht op visie en lange termijn Weinig integraal (sectoraal)  Grenzen lokaal woonbeleid Lokale focus niet voldoende voor bovenlokale problemen Mogelijkheid op lokale behoudsgezinde reflex bij bovenlokale problemen (suburbanisatie – toewijzingsreglementen)

7 Beschouwingen bestuurlijk  Bestuurlijke versnippering wonen – lokaal wonen Geen duidelijke doelstellingen op gewestelijk niveau (uitdagingen) Versnippering in uitvoering (gewest + gemeente) ‘regelgeving’ komt nogal strikt en betuttelend over  Lokale autonomie keuzevrijheid kan negatieve effecten hebben Geen aandacht voor realisatie recht op wonen Tegenstrijdige belangen bij bovenlokale problematiek

88 Beschouwingen bestuurlijk  Moeilijke regierol voor de gemeenten Verschillende actoren (svk – shm – gemeenten) met verschillende opdrachten rond wonen Verschillende werkingsgebieden Moeilijk formuleren van gezamenlijk project

9 Denkoefening organisatorische aanpak  Vanuit het oplijsten van de problematiek aanzet geven voor andere organisatorische aanpak  Voorstellen betreffen denkoefeningen – die mede het debat kunnen stofferen maar die verdere aftoetsing / invulling vereisen

10 Denkoefening: doelstellingen en kaders  Duidelijke gewestelijke kaders en doelstellingen formuleren Gewest formuleert visie, doelstellingen en organisatorische kaders Oog voor komende uitdagingen – belang van algemene woonplanning  Doorvertalen gewestelijke doelstellingen Doelstellingen doorvertalen naar gemeenten en woonregio Met instrumenten en middelen Cfr ancrage communal (verbintenissen/middelen)

11 Denkoefening: woonregionale aanpak  Grenzen lokaal woonbeleid erkennen en overstijgen Woonregio als bovenlokale samenwerkingsverband Cluster van gemeenten obv wetenschappelijke kenmerken  Woonregio Geen bestuurlijk niveau Niet hetzelfde als IGS Afstemming werkingsgebieden actoren en andere beleidsvelden Verschillende modellen cfr. regiowerking Nederland (obv pendel – contigenten en type woningen)

12 Denkoefening: waarborgen lokale uitvoering  Waarborgen lokaal woonbeleid Woonbeleid vereist lokale uitvoering en verankering (ifv integrale benadering en burgernabijheid) Maar regie en coördinatie zijn niet vrijblijvend Regie en coördinatie afhankelijk maken van willen – kunnen en visie hieromtrent uitwerken (gemeente geeft dit aan)  Correctie – samenwerking en ondersteuning Opvangfunctie nodig wanneer gemeente regie niet kan of wenst op te nemen

13 Denkoefening: bestuurlijk  Andere bestuurlijke verhouding Op basis van duidelijk gewestelijk kader en doelstellingen Doorvertaald afsprakenkader met middelen Ruimte voor eigen lokaal beleid  Responsabiliserende beleidscontext (vertrouwen - monitoring - benchmarking)

14 Besluit  Lokaal woonbeleid noodzakelijk  Denkoefening om debat ter verbetering te stofferen Vraag naar duidelijk doelstellingen – kaders (woonplanning) + doorvertaling (middelen + verbintenissen) Overstijgen puur lokale werking (bovenlokale aanpak voor bovenlokale problemen) Regie borgen: willen – kunnen – visie / eigen beleid in lijn algemene doelstellingen / correctiemechanismen Bestuurlijke andere verhouding

15