Koninklijk besluit betreffende het opsporen van radioactieve stoffen in bepaalde materiaal- en afvalstromen en betreffende het beheer van weesbrongevoelige inrichtingen (KB) Richtlijnen op te volgen bij de detectie of het aantreffen van een weesbron in weesbrongevoelige inrichtingen in de niet-nucleaire sector (Richtlijnen)

 Container park  Schroothandelaar < 25,000 ton/jaar  Sorteercentra  …  Schroothandelaar > 25,000 ton/jaar  Afval verbrandingsoven  Smeltoven > 25,000 ton/jaar  Stortplaatsen Weesbrongevoelige inrichtingen Waakzaamheidsprocedure Opleiding personeel Reactieprocedure bij het vinden van een bron Melding aan het FANC Installatie meetpoort Screening met meetpoorten Interventie door operatoren Reactieprocedure bij het vinden van een bron Melding aan het FANC

Personeel ≠ beroepshalve blootgesteld  Dosislimiet = 1000µSv/jaar Algemene principes van KB en richtlijnen

Basisprincipes van stralingsbescherming inachtnemen: - Tijd van blootstelling minimaliseren - Enkel de personen noodzakelijk voor de interventie aanwezig - Constante registratie van het dosisdebiet tijdens de interventie Algemene principes van KB en richtlijnen

Terug naar afzender ? NEEN  ENKEL en ALLEEN als = i.Lading uit buitenland (na akkoord FANC) ii.Lading van ziekenhuis iii.Afzender bezit een meetpoort die geregistreerd is bij het FANC NOOIT als dosisdebiet > 5µSv/u ! Algemene principes van KB en richtlijnen

Analyse van het signaal van de meetpoort (tellen per seconde –cps) Alarmdrempel (meetpoort) : 5 σ (max) Waarschuwingsdrempel : 20 x achtergrond Actiedrempel ( homogene verdeling / natuurlijke radioactiviteit) : 2 x achtergrond Definitie drempels

Vb.: vuurvaste stenen, industrieel afval, slib van waterzuiveringsstations, …. Homogene, verdeling van de radioactiviteit in de lading (het dosisdebiet is overal hetzelfde) Als de aard van het probleem gekend is EN het poortsignaal (cps) lager dan de actiedrempel : aanvaarden Natuurlijke radioactiviteit / homogene verdeling

Aangifteplicht van interventie aangifteformulier op website: Te mailen naar Voor homogene alarmen: driemaandelijks lijst van alle alarmen

Register van radioactieve stoffen Inventaris van alle aanwezige radioactieve stoffen op site – standaardformulier op Te mailen naar elk jaar voor 1

Intervenant INTERVENANT = persoon die aangesteld wordt om een interventie uit te voeren na het ontdekken van een radioactieve bron en die hiervoor de noodzakelijke opleiding heeft gekregen

Erkende deskundige ERKENDE DESKUNDIGE = erkend door het Federaal Agentschap voor Nucleaire Controle om tussen te komen in het kader van meetpoorten -Interventie -Karakterisatie en verpakking

Erkende deskundige INTERVENTIE door erkende deskundige als:  Aan de meetpoort: CPS > waarschuwingsdrempel  Benadering van voertuig Dosistempo in contact voertuig > 5 µSv/u  Opzoeken en uitsortering van bron Dosistempo thv borst > 20 µSv/u Dosistempo op 10cm van bron > 500 µSv/u

Registratieplicht van het meetinstrument Registratieformulier op website: Te mailen naar

De interventie FILM Wanneer zelf interveneren na een alarm?

De interventie 1.Gelokaliseerd alarm Alarmdrempel < CPS < waarschuwingsdrempel 2.Homogeen alarm Actiedrempel < CPS < waarschuwingsdrempel

1. Meting van het dosisdebiet Het voertuig geleidelijk benaderen als > 5µSv/h !! : stop en erkende deskundige oproepen Als overal op de wand van voertuig < 5µSv/h : de uitbater mag zelf de interventie uitvoeren Enkel overschrijding op één punt en < 20µSv/h : de uitbater mag zelf de interventie uitvoeren De interventie – gelokaliseerd alarm

2.Opsporen en lokaliseren van een bron (1) Lokaliseren : scintillatorteller of radiameter Continue opvolging van het dosisdebiet (radiameter / persoonsdosimeter) Dragen van gepaste beschermkledij De interventie – gelokaliseerd alarm

2.Opsporen en lokaliseren van een bron (2) Als dosisdebiet > 20µSv/h (op borsthoogte) : STOP ! → erkende deskundige oproepen Als dosisdebiet op 10cm van de bron > 500µSv/h: STOP ! → erkende deskundige oproepen Als dosisdebiet < 20µSv/h → overgaan tot afzonderen van de bron De interventie – gelokaliseerd alarm

Tijdelijke stockage op de site is toegestaan De afvalstoffen opslaan in een vat (met het radioactiviteitssymbool duidelijk aangebracht!) + vat in een af te sluiten lokaal (dosislimiet) Inventaris van opgeslagen materiaal bijhouden De opslag

Indien: -Dosistempo aan buitenwand < 1µSv/h (0,5µSV/h indien het permanent bezette werkplaats betreft) -Dosistempo binnen het lokaal < 100µSv/h (gemeten ter hoogte van de borst)  Beroep doen op een erkende deskundige om afvoer via NIRAS te regelen De opslag

Meestal kortlevende radionucliden = snel verval (meting na 7 dagen of gekend radionuclide)  wachten tot bijna volledig verval (verbrandingsoven) of dosistempo in contact < 5µSv/h (stortplaats) De opslag – medisch afval

1. Meting van het dosisdebiet Het voertuig geleidelijk benaderen als > 5µSv/h !! : stop en erkende deskundige oproepen Als overal op de wand van voertuig < 5µSv/h : de uitbater mag zelf de interventie uitvoeren De interventie – homogeen alarm

2. Kortlevende of langlevende radionucliden? Kortlevende radionuclide = snel verval (meting na 7 dagen of gekend radionuclide)  wachten tot bijna volledig verval (verbrandingsoven) of dosistempo in contact < 5µSv/h (stortplaats) Langlevende radionuclide  karakterisatie door erkend deskundige De interventie – homogeen alarm

Na de bron (lading) te hebben afgezonderd: vrachtwagen met de resterende lading opnieuw door de poort laten passeren Verifiëren of de beschermkledij niet besmet is (contaminatie meter) Indien geen contaminatie meter ter beschikking: beschermkledij in het vat tesamen met de opgeslagen afvalstoffen opbergen om later ook af te voeren Controle op besmettingen

Doel van deze richtlijnen : Verzekeren van stralingsbescherming Uniformiseren van de aanpak Besluit

FILM Wanneer zelf interveneren na een alarm?

1)Theoretische oefeningen 2)De aangifte 3)De interventie In de praktijk …

Oefening 1 Geg. : alarm aan meetpoort : 4563 cps Achtergrond : 0,1 μSv/h = 1301 cps Profiel: Extra gegevens indien nodig: Meting op de wand van vrachtwagen met handtoestel: 3654 cps Meting op de wand van vrachtwagen met handtoestel: 4,8 μSv/h Afzender bekend, de lading zijn vuurvaste stenen afkomstig van afbraakwerken

Oefening 1 OPLOSSING:

Oefening 1 WAT ALS… -het alarm bij meetpoort cps zou bedragen? -de lading afkomstig is van het buitenland?

Oefening 2 Geg. : alarm aan meetpoort op 1 januari 2011 : 4563 cps Lading afkomstig van een rusthuis Achtergrond : 0,1 μSv/h = 1301 cps Profiel : Extra gegevens indien nodig: Bron blijkt een zak met pampers Dosistempo op 1 januari 2011 in contact met vat met pampers: 0,6 μSv/h Dosistempo op 4 januari 2011 in contact met vat met pampers: 0,51 μSv/hDosistempo op 7 januari 2011 in contact met vat met pampers: 0,32 μSv/h

Oefening 2 OPLOSSING:

Oefening 2 WAT ALS… -Het dosistempo in contact met de gevonden zak 30 μSv/h zou bedragen? -Het dosistempo op borsthoogte met de gevonden zak 30 μSv/h zou bedragen?

!! Dient tijdig en correct ingevuld opgestuurd te worden naar om in aanmerking te komen voor financiële tussenkomst door De aangifte

Zoek de veelgemaakte fouten in de verschillende aangifteformulieren!

De interventie Er is zonet een alarm afgegaan aan de meetpoort. Het meetpoortsignaal laat toe om zelf te interveneren (<waarschuwingsdrempel). Ga maar aan de slag! - Kies het juiste materiaal - Doe de interventie - Vul het aangifteformulier in - Vertel over je bevindingen