Klinische Paden en Capaciteitsanalyses - eerste impressies en bedenkingen van het veld- Karl Brabants Afdelingshoofd Orthopedie-Traumatologie Wim Van de Waeter Coördinator Klinische Paden ZiekenhuisNetwerk Antwerpen campus Middelheim

De aanloop in 2003….. Klinisch Pad Totale Heupprothese (THP) I.s.m. Netwerk Klinische Paden, K.U.Leuven

Even voorstellen Afdeling orthopedie-traumatologie ZNA – campus Middelheim Regionaal Ziekenhuis 6 stafleden, 3 assistenten 39 bedden Dagziekenhuis (apart beddenhuis)

Doorgedreven subspecialisatie K. Brabants heup – knie –trauma B. Conix rug – heup Ph. Naert schouder - trauma D. Spaepen voet – hand D. Vandenberghe bovenste lidmaat (hand) P. Mertens heup – knie - trauma

doorgedreven subspecialisatie heup - knie K. Brabants (°1954) 1986 B. Conix (°1957) 1996 P. Mertens (°1972) 2003

Koude Orthopedie 70% Traumatologie 30%

Evolutie doorheen de jaren

Evolutie aantal THP

Evolutie aantal TKP

Activiteiten 2003 215 heupprothesen 104 knieprothesen 141 primaire THP 22 revisies 52 hemiprothesen (fractuur-prothese) 104 knieprothesen 94 primaire TKP 10 revisies 275 artroscopies (kijkoperatie knie)

Verdeling THP + TKP over artsen

Klinisch paden THP-TKP Benchmark NKP: 2003: 17 teams 425 patiënten 2005: 24 teams 500 patiënten De verschillen tussen een aantal paden werden getoetst aan Evidence Based gehalte

Capaciteitsanalyses orthopedie (Centale inkomhal) Raadpleging heelkunde OK : THP, TKP, kijkoperaties Verpleegafdelingen Seminarie Productie en Logistiek, Faculteit T.E.W., K.U.Leuven, o.l.v. Prof. Demeulemeester, m.m.v. Bert Cardoen (simulaties)

Flow klinisch pad THP - TKP Raadpleging Preoperatieve onderzoeken Opname (bedbezetting) Ingreep (OK-bezetting) Ontslag Controle- raadpleging

Flow klinisch pad THP - TKP Raadpleging Preoperatieve onderzoeken Opname (bedbezetting) Ingreep (OK-bezetting) Ontslag Controle- raadpleging

Huidige wachttijden Kijkoperatie Knie (artroscopie) THP-TKP Raadpleging 1 à 2 weken Ingreep nog eens 1 à 2 weken THP-TKP Raadpleging 4 à 6 weken Ingreep 4 à 6 weken later

Raadpleging: simulatie in Arena® Meten van doorlooptijden Mix van pathologie, 1e maal en controle (wisselende raadplegingsduur) Eén of twee onderzoekslokalen per arts Wisselend aankomstpatroon van patiënten: 1 pt. per 10 min of 2 pt. per 15 minuten

Simulaties Raadplegingen

Wachttijd belangrijk ?

Flow klinisch pad THP - TKP Raadpleging Preoperatieve onderzoeken Opname (bedbezetting) Ingreep (OK-bezetting) Ontslag Controle- raadpleging

Bedbezetting Er wordt >80% bezetting in C-bedden verwacht door het management 39 bedden: voldoende capaciteit Gemiddelde ligduur THP en TKP daalt Snelle transfer naar de revalidatieafdeling mogelijk Uitwijkmogelijkheden in daghospitaal Shift klassieke opname  dagopname (60/40)

Verblijfsduur: ZNA Middelheim 10 20 30 40 Nameting Voormeting min -[ lower quartile - median - upper quartile ]- max P < 0,001

Verblijfsduur: opnamebeleid

Flow klinisch pad THP - TKP Raadpleging Preoperatieve onderzoeken Opname (bedbezetting) Ingreep (OK-bezetting) Ontslag Controle- raadpleging

Operatiekwartier Uitgaande van aktuele OK-tijd van 2 chirurgen (KB en PM) Beperkt tot THP, TKP en Kijkoperaties Tijdsregistratie uit E-care® Bruto OK-tijd (in-uit) 90% bezetting Mathematische bewerking = Lindo

Geen rekening met … Personeelsbestand: Anesthesisten Verpleegkundigen/instrumentisten Materiaal (basis-set + prothese-set) Prothesen Sterilisatie-tijd

Heijunka-concept (Toyota) Just-In-Time-filosofie Basispakket bestaande uit operaties Herhaling van basispakket Jaarlijks vereist aantal operaties uitgevoerd

Flexibiliteit in planning Binnen een dagpakket kan de volgorde willekeurig worden gewijzigd Dagpakketten kunnen in hun geheel worden gewijzigd

Dr. Brabants – 90% OK bezetting Oneven weken Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Voormiddag 2 TKP 1 kijk 3 THP 1 TKP 5 kijk Namiddag Even weken

Dr. Mertens – 90% OK bezetting Oneven weken Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Voormiddag Namiddag 1 TKP 5 kijk Even weken 2 THP 6 kijk

Dr. Brabants geeft per 14 dagen een ½ dag OK-tijd aan Dr. Mertens Overcapaciteit… Dr. Brabants geeft per 14 dagen een ½ dag OK-tijd aan Dr. Mertens

Voorbeeldplanning Dr. Brabants na wijziging (90% OK bezetting) Oneven weken Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Voormiddag 2 TKP 1 kijk 3 THP Namiddag Even weken 2 THP 6 kijk

Voorbeeldplanning Dr. Mertens na wijziging (90% OK bezetting) Oneven weken Maandag Dinsdag Woensdag Donderdag Vrijdag Voormiddag 1 THP 2 TKP 4 kijk Namiddag Even weken 3 TKP 6 kijk

Nodige tijd voor jaarprogramma: 40 weken!

Beperkingen … Studie op niveau 4e – 5e jaarsstudenten Simplificatie (THP,TKP,kijkoperaties) Trauma, prothese-vervanging, andere ingrepen Uitgaande van een gelijkmatig aanbod van THP,TKP en kijkoperaties doorheen het jaar Uitgaande van een aantal veronderstellingen

Verdeling THP + TKP over artsen

Dit is een beperkte capaciteitsanalyse op basis van een Klinisch Pad

Is capaciteitsanalyse van de volledige afdeling mogelijk ? 17 courante ingrepen ‘koude’ orthopedie waarvoor een klinisch pad kan worden ontworpen die 17 basisingrepen vormen >80% van de koude orthopedie Schouderprothese Schouderartroscopie + Neer Schouderartroscopie + Cuffsutuur Schouderartroscopie + Bankart Prothese voor Rhizartrose Anterieure Wervelfusie Posterieure Wervelfusie Discusprothese Totale Heupprothese Revisie Heupprothese Hemiprothese Heupfractuur Totale Knieprothese Voorvoetcorrectie Revisie Knieprothese Unicondylaire Knieprothese Voorste Kruisbandreconstructie

Is capaciteitsplanning van de volledige afdeling mogelijk ? Ja Trauma doorheen de jaren vrij constant …

Zijn Klinische Paden een noodzakelijke voorwaarde voor Capaciteitsanalyse ? Grote groepen ‘gestandaardiseerde pathologie’ maken planning gemakkelijker Verschil tussen ‘gestandaardiseerde pathologie’ en ‘klinisch pad’ is klein

Wie heeft baat bij capaciteitsanalyse ? Patiënt ? Arts ? Directie ? Overheid ?

Patiënt Voordelen: Van aanbodgestuurde zorg naar vraaggestuurde zorg Wachttijden onder controle krijgen Voorspelbaarheid van timing Kamerkeuze kan gerespecteerd worden Nadelen: ?

Arts … Voordelen: Bruikbaarheid in deze casus aangetoond Vooral nuttig voor toewijzing OK-tijd, toewijzing bedden en planning Vooral praktische voordelen

Vrees voor ‘sturing’ van bovenaf: Arts … Nadelen: Vrees voor ‘sturing’ van bovenaf: Beoefenen van geneeskunde versus bedrijfsmatige aanpak Behalen van capaciteit Risico op drempelverlaging bij indicatiestelling Toegenomen administratie

Directie … Voordelen: Objectieve dialoog mogelijk met clinici C-dienst : bezettingspercentage >80% OK: bezettingspercentage > 90% Raming behoefte aan personeel, ruimtes,… Effecten van wijzigingen inschatten Combinatie van praktische en financiële voordelen Nadelen: ?

Overheid …. Financieel … Stap naar forfaitarisering wordt klein: Zou financieel voordeel kunnen opleveren Raadplegingstijd OK-gebruik Verblijfsduur Materialenverbruik Prestaties Pathologie + behandeling

De toekomst: Doorgedreven implementatie van klinische paden + capaciteitsanalyse: ICT ….gezien de kostprijs op ziekenhuisniveau wellicht niet voor morgen

Dank U