Leerlingen voorbereiden op een digitale samenleving: scholen en internet Els Kuiper (VU) en Monique Volman (VU/HAN)

Deel 1 Monique Volman: Scholen en de digital divide Deel 2: Els Kuiper: Leren omgaan met internet

Deel 1 Scholen en de digital divide Eck, E. van, Volman, M., Heemskerk, I, & Kuiper, E. (2003). Ict en diversiteit. Ict-gebruik door leerlingen en docenten in het BO en VO. Amsterdam: SCO-Kohnstamm Instituut/Vrije Universiteit.

Literatuurstudie sekseverschillen, etnische verschillen, SES welke aanwijzingen zijn er dat groepen leerlingen verschillen in deelname, attitude, aanpak en leerresultaten bij ict-gebruik?   wat is er bekend over de aantrekkelijkheid en toegankelijkheid van bepaalde ict-leeromgevingen voor bepaalde groepen leerlingen?

Casestudies Doen de in de literatuur gevonden verschillen zich ook in het Nederlandse onderwijs voor ?   In elke casestudie bepaalde ict-toepassing centraal Per toepassing 2 scholen Totaal 4 basisscholen

Onderzochte ict-toepassingen Ambrasoft (oefenprogramma taal en rekenen) Je toekomst in Amsterdam (e-mail project) Ontdeknet (leerlingen communiceren met ‘experts’)

Onderzoeksactiviteiten analyse toepassing: aantrekkelijkheid en toegankelijkheid voor bep. groepen leerlingen Vragenlijst (N=119) vragen over de toepassing algemene vragen over ict-gebruik (thuis en op school) ict-attitude aanpak ict-vaardigheden interview met zes leerlingen per klas interview docent, ict-coördinator, schoolleider

Onderwerpen presentatie ict-vaardigheden ict-gebruik buiten school ict gebruik op school

Ict-vaardigheden

Ict-vaardigheden

Geen sekseverschillen in ict-gebruik op school ….

Computergebruik op school

Hypothese Allochtone en autochtone leerlingen worden met een verschillend ict-aanbod op school geconfronteerd. Hierdoor worden de verschillen in ict-gebruik thuis eerder bevestigd dan gecompenseerd.

Deel 2 Leren omgaan met internet

Uit eerder onderzoek blijkt: leerkrachten vinden het moeilijk om internetgebruik in de klas te begeleiden leerlingen gebruiken graag en veel internet, maar… overschatten daarbij hun eigen vaardigheden en weten niet goed wat zoeken op internet met zich meebrengt

Internet in de klas is zeker een potentiële aanvulling op traditionele informatiebronnen biedt echter geen vanzelfsprekende ondersteuning van leerprocessen van leerlingen vereist verwerven van ‘new literacies’

Onderzoeksvragen Hoe zoeken kinderen op internet, en welke problemen komen zij daarbij tegen? Met welke kenmerken van internet moet rekening worden gehouden bij het gebruik van internet in het onderwijs?

Zoekgedrag van kinderen op basis van empirisch onderzoek naar de manier waarop kinderen internet gebruiken bij het zoeken naar informatie: zoekstrategieën en zoekresultaten leerlingkenmerken taakkenmerken interface kenmerken

Relevante kenmerken van internet op basis van theoretische publicaties die vanuit een analyse van het internet komen tot richtlijnen voor de onderwijssituatie omvang en actualiteit toegankelijkheid hypertext structuur visuele karakter

Samenvattend: kinderen beschikken over onvoldoende strategieën om informatie te zoeken en te gebruiken kinderen beoordelen internetinformatie niet op relevantie en betrouwbaarheid kinderen moeten dus leren om internetinformatie kritisch te zoeken, te beoordelen en te gebruiken bij voorkeur binnen een onderzoeksgericht curriculum waarin het internetgebruik een duidelijke functie heeft

Ons huidige onderzoek: twee leerstofeenheden voor groep 7 van het basisonderwijs project rond het thema ‘gezonde voeding’ gericht op ontwikkelen van zoekvaardigheden en kritisch leren lezen en beoordelen van internetinformatie vier groepen volgen een cursorisch programma vier groepen volgen een onderzoeksgericht programma case studies met veel aandacht voor implementatie en leerprocessen

Discussiepunten Is voor elke school zinvol gebruik van ict hetzelfde ? hoe kunnen scholen ondersteund worden om de stap te maken naar zinvolle vormen van internetgebruik ?